Како што ќе ви каже секој трговец со валути од старата школа: купувајте долари, носете дијаманти. Тоа со сигурност се обликува да биде сериозна коцка во оваа година, на начин што создава џебови на стрес низ целиот свет. Но, ако чекате напади на шок и ужас за тоа да се смени, веројатно ќе чекате долго време, пишува колумнистката на „Financial Times“, Кејти Мартин.
Навидум, доминантната светска резервна валута во моментов не е особено гламурозна. Индексот на доларот „DXY“, кој ја следи вредноста на зелената банкнота во однос на другите главни валути, е зголемен за околу 4 проценти во 2024-та година – пристоен раст, но ништо спектакуларно. Индексот сè уште е околу 7% под рекордот поставен во септември 2022-ра година.
Но, за многу аналитичари и инвеститори, тоа едноставно обезбедува простор додека пазарите ги прилагодуваат своите очекувања за американските каматни стапки.
„Доларот има повеќе да даде. Одредена тензија веќе се шири низ Азија и пазарите во развој, и не е тешко да се замисли дека ќе стане извор на поширока нестабилност на пазарот подоцна оваа година“, напишаа Шахаб Јалинос и Васили Серебрјаков, валутни аналитичари во „UBS“.
Причината за сето ова, се разбира, е тоа што иако САД сè уште изгледаат веројатно дека ќе ги намалат стапките оваа година, тоа нема да се случи до септември. И Федералните резерви се очекува да дејствуваат еднаш, најмногу двапати, додека другите водечки централни банки на развиените пазари се на пат за повеќе кратења многу порано или, во случајот со Јапонија, се придржуваат до лабавата монетарна политика. Оваа разлика е класичен рецепт за јачина на доларот. Кон крајот на април, „Goldman Sachs“ рече дека очекува доларот да биде „посилен подолго време“, со некои последици. Најдобрата надеж за тоа да се промени е продолжување на неодамнешните разочарувачки податоци за вработеноста во САД.
Курсот во однос на јенот моментално е точка на најголема тензија, што е потврдено од она што ужасно изгледа како официјална интервенција на јапонските власти неодамна. Јенот паѓа прилично конзистентно од почетокот на 2022-ра година. Оттогаш, тој изгуби една третина од својата вредност, оставајќи го тргувањето на доларот на највисоки нивоа што не се забележани од средината на 1980-тите. Но, последниот пад, со кој јенот се проби над 160 за долар, беше проследен со брзо закрепнување.
Нема да знаеме со сигурност дали ова ја одразува продажбата на долари на Банката на Јапонија (BOJ) додека не се објават податоците за нејзините резерви во наредните недели, но учесниците на пазарот не се сомневаат дека тоа е причината. Во секој случај, не успеа. Едностраните интервенции ретко даваат резултати. Доларот се врати на околу 155 јени, така што за него беше малку ненадејно. Но, тоа е сѐ. Всушност, аналитичарите предвидуваат повисоки, а не пониски нивоа на доларот во однос на јенот по неодамнешните промени.
„Ова се случува кога централната банка следи тотално несоодветна монетарна рамка“, коментира Питер Фицџералд, главен инвестициски директор во „Aviva Investors“ (тој мислеше на клучната каматна стапка од 0 отсто на ЕЦБ, а не на стапката на Федералните резерви на САД од нешто повеќе од 5 ).
„Вентилот е валутата, а единствениот начин да се реши тоа е преку монетарната политика. Интервенцијата, под претпоставка дека се случила, нема да ја промени ситуацијата“, истакнува Фицџералд.
Јапонија не е сама. Таа искажа загриженост со американската министерка за финансии Џенет Јелен за ова прашање во април, заедно со Јужна Кореја. На крајот на минатиот месец, централната банка на Индонезија ги изненади учесниците на пазарот со зголемување на каматните стапки во обид да ја поддржи рупијата.
Слабоста на валутата надвор од САД не е автоматски лоша. Може, на пример, да го поддржи извозот. Иронично, Јапонија потроши години во изминатите две децении обидувајќи се да го притисне јенот надолу, а не нагоре. Но, еднонасочниот валутен сообраќај и брзиот пад се позагрижувачки и можат да генерираат инфлација со зголемување на цената на увезените стоки.
Европа можеби се движи во оваа насока. Еврото веќе се движи околу две децении најниско ниво од 1,07 долари, најмногу поради разликата во каматната стапка со САД. Но, „Barclays“ е меѓу оние кои предупредуваат дека може да претстои поостри падови. Второто претседателствување на Доналд Трамп, вклучително и новите царини, би можело да го притисне девизниот курс надолу кон паритет, велат од банката.
Во овој момент, повиците до водечките светски економии да се обединат и да го ослабат доларот речиси сигурно ќе станат погласни. Всушност, во неговиот последен мандат, самиот Трамп беше жесток противник на слабоста на еврото. Но, засега, сето тоа се хипотетички ризици. Аналитичарите во „UBS“ велат дека веројатноста за мултилатерална валутна интервенција во стилот на крајот на 1980-тите – единствената што функционира – останува многу мала. Координирана интервенција „не е целосно исклучена“, напиша банката, но ќе бара многу поизразена јачина на доларот и нестабилност на пазарот. Можеби ќе и треба „нов надворешен шок, доволно длабок и продорн за да ја направи инаку контрадикторната координација на домашните политики привлечна опција“.
„Тешко е да се тврди дека САД треба итно да ги намалат каматните стапки. Се додека тоа не се промени, земјите под притисок од силниот долар залудно ќе завиваат“, заклучува Мартин.
