Растот на глобалната трговија ќе се удвои оваа година бидејќи инфлацијата се намалува и силната американска економија ја поддржува трговијата, прогнозираат меѓународните организации.
Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЦД), Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) и Светската трговска организација (СТО) очекуваат нагло закрепнување на глобалниот тек на стоки оваа година по забавувањето во 2023-та година предизвикано од повисоките цени, зголемениот интерес за каматните стапки и одложената побарувачка.
Според ОЕЦД, глобалната трговија со стоки и услуги ќе порасне за 2,3% во оваа година и за 3,3% во 2025-та година. За споредба, минатата година растот беше само 1%.
Голем дел од зголемувањето се должи на „цикличното закрепнување“ бидејќи трговијата се зголемува заедно со поширокиот економски раст, изјави за „Financial Times“ Клер Ломбардели, главен економист во ОЕЦД. Таа додава дека Кина и Источна Азија се очекува да бидат силни двигатели на активноста.
Зголемувањето на трговијата веќе помогна да се поттикне растот на некои од најголемите економии на ЕУ во првиот квартал од 2024-та година. Вкупниот раст во еврозоната се забрза на 0,3%, неговото најсилно ниво од третиот квартал на 2022-ра година.
„Имаме посилни податоци за трговијата оваа година и следната година повторно – гледаме доста позитивни движења на трговската страна“, рече Ломбардели.
Во својата најнова економска прогноза, ММФ проектира дека растот на обемот на светската трговија ќе достигне 3% во 2024-та година. СТО, која не дава прогнози за трговијата со услуги, очекува трговијата со стоки да порасне за 2,6% во 2024-та година, пад од 1,2% од минатата година.
„Гледаме некои знаци на раст во глобалната трговија“, рече Нил Ширинг, главен економист во „Capital Economics“, додавајќи дека „рецесијата на производството“ што ја погоди трговската активност во 2023-та година со намалувањето на побарувачката „сега е завршена“.
Тој посочи на срамежливото закрепнување во Европа, која е особено зависна од трговијата, а јужните земји бележат заживување на туризмот.
Шпанија, на пример, ги искористи велигденските празници, кои беа во март наместо во април, што го поттикна растот во првиот квартал. Заводот за статистика на земјата објави дека надворешната побарувачка придонела за квартален раст за 0,5 процентни поени, а домашната побарувачка за 0,2 п.п.
Германија и Италија соопштија дека повисокиот нето извоз исто така го поттикнал растот во првиот квартал.
„Очекувавме раст на надворешната трговија на еврозоната оваа година, иако сега има индикации дека закрепнувањето, особено на извозот, дојде порано отколку што претходно мислевме“, рече Саломон Фидлер, економист во германската банка „Berenberg“.
Според „World Trade Monitor“, објавен од Бирото за анализа на економската политика на Холандија (CPB), трговијата со стоки се врати на раст во февруари за прв пат во една година.
Експанзијата во Кина и САД помогна годишниот раст на трговијата со стоки да се забрза на 1,2% во вториот месец од годината, во споредба со намалувањето од 0,9% во претходниот месец и означување на остар отскок од падот од 3,5% во септември 2023-та година.
И покрај забрзувањето оваа година, растот на глобалната трговија сè уште не се очекува да закрепне на нивоата пред пандемијата. Податоците на ММФ покажуваат дека во периодот 2006-2015 година обемот на трговијата со стоки и услуги пораснал со просечна годишна стапка од 4,2%.
ОЕЦД, ММФ и СТО предупредија на ризиците за трговијата од геополитичките тензии, регионалните конфликти и економската несигурност додека владите се фокусираат на националната безбедност, самодовербата и поддршката за локалните компании.
Според СТО, трговските текови меѓу блоковите на геополитички поврзани земји пораснале за 4% побавно од трговијата во тие блокови по целосната инвазија на Русија на Украина.
