Иран тврди дека соборил три квадрокоптери лансирани на нејзина територија, а новинските извештаи велат дека експлозии се случиле на некои воени локации во Сирија – земени како индикација дека Израел одговорил на иранските ракетни и беспилотни напади на израелска територија минатата недела.
Иран потврди дека ги соборил квадрокоптерите во централната провинција Исфахан, каде се наоѓаат воените бази, како и главниот нуклеарен објект на земјата во Натанц.
Меѓутоа, Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ) потврди дека иранските нуклеарни постројки се недопрени.
Неколку часа добивавме спротивставени извештаи, бидејќи САД тврдеа дека се случил израелски ракетен напад, додека Иран рече дека нема проектили – само мало летало што е соборено. Израел не зборуваше.
Реториката станува се поостра
Активностите дојдоа еден ден откако Корпусот на Исламската револуционерна гарда (ИРГЦ) соопшти дека ќе возврати ако Израел ги нападне иранските нуклеарни постројки, додавајќи дека може да го промени својот став за употребата на нуклеарни бомби.
Бригадниот генерал Ахмад Хагталаб, шеф на нуклеарната команда на ИРГЦ, формирана по диверзантските напади на нуклеарни постројки за кои се верува дека се вина на Израел, рече дека Техеран ги идентификувал нуклеарните локации на Израел и е подготвен да изврши втор голем напад.
Тој, исто така, посочи дека е „веројатно и замисливо“ Иран да ја преиспита употребата на нуклеарно оружје доколку неговите нуклеарни постројки бидат цел.
Иранскиот напад минатата недела беше најавен и речиси целосно избегна одмазда за бомбардирањето на зградата на иранскиот конзулат во Сирија, при што загинаа седум лица од ИРГЦ, вклучително и двајца генерали. Израел е осомничен за нападот.
Операциите ги „надминаа очекувањата“, рече ИРГЦ, бидејќи некои балистички проектили навлегоа во одбранбените слоеви на Израел и неговите сојузници.
Пред израелските напади во петокот наутро, Иран ја зајакна својата одбрана, вклучително и во своите нуклеарни постројки.
Претходно, иранската влада ја информираше МААЕ дека сите нуклеарни капацитети кои се под инспекција ќе бидат затворени на еден ден од „безбедносни причини“.
Нападот во петокот беше во близина на Натанц, а Израел и претходно успешно изврши диверзантски напади врз иранските нуклеарни постројки, но дали Израел може да оди толку далеку да изврши директен напад врз ирански нуклеарен објект?
Барем во овие околности, одговорот е – веројатно не.
Дали воопшто беше можен напад на нуклеарни постројки?
Пред сè, има тактички воени размислувања.
Израел веројатно ќе мора да изврши таков напад сам затоа што САД, кои помогнаа во одвраќањето на ирански напад, предупредија дека нема активно да учествуваат во нападот врз Иран, што го демонстрираа во петокот.
Ова се случи откако Техеран издаде строги предупредувања до Вашингтон да се држи настрана – пораки кои беа јавно и официјално пренесени.
Не долго по иранскиот напад врз Израел, Техеран презеде чекор без преседан да го покани шведскиот пратеник – претставникот на политичките интереси на Вашингтон во Иран – не во Министерството за надворешни работи како што е вообичаено, туку во ИРГЦ, за да предупреди од каков било напад.
Без поддршка од американската војска, Израел би останал сам во обидот да се пробие низ слоевите иранска противвоздушна одбрана за да стигне до објекти кои се под земја или длабоко во планините.
Сателитските снимки покажаа дека во Натанц, каде што се наоѓаат главните ирански нуклеарни постројки, постигнат е напредок во изградбата на нова подземна локација која би можела да содржи капацитети за збогатување ураниум и други објекти.
На околу 100 метри под земјата, овој објект е толку длабок што дури и американските бункер-бастер бомби што ги користеше Израел во Газа не можеа да го оштетат.
Нуклеарната програма на Иран и обидите за нејзино ограничување
Израел вели дека светот мора да направи се што е во негова моќ за да се осигура дека Иран никогаш нема да развие нуклеарно оружје и дури вети директна воена акција за да го спречи тоа.
Иран секогаш тврдеше дека нуклеарната бомба не му е цел.
Земјата ја засили својата нуклеарна активност од 2018 година, откако САД еднострано го напуштија нуклеарниот договор од 2015 година – сега во распад – според кој светските сили го ограничија збогатувањето ураниум на Иран на 3,67 проценти во замена за олеснување на санкциите.
Изградбата на објектот на новата локација Натанц започна како одговор на диверзантскиот напад во 2020 година. Во 2021 година, Иран го зголеми збогатувањето ураниум на 60 отсто, неколку дена по саботажниот напад во Натанц за кој Техеран го обвини Израел.
МААЕ соопшти дека Иран има материјал потребен за неколку бомби, но дека врз основа на инспекциите не почнал да прави бомба. МААЕ во својот последен квартален извештај наведе дека Иран малку го забавил темпото на збогатување од 60 проценти од крајот на минатата година.
