Организацијата на земјите извознички на нафта (ОПЕК) и Меѓународната агенција за енергија (ИЕА) се разликуваат во нивните проценки за растот на побарувачката на нафта, а прогнозите за оваа година покажуваат најголемо несовпаѓање во последните 16 години, покажува истражувањето на Ројтерс, пренесува Хина.
Во февруари, ИЕА прогнозираше дека побарувачката ќе порасне за 1,22 милиони барели дневно оваа година. Во извештајот за февруари, ОПЕК процени дека ќе се зголеми за 2,25 милиони барели дневно. Разликата во прогнозата одговара на околу еден процент од глобалната побарувачка, забележува Ројтерс.
„ИЕА е убедена дека енергетската транзиција силно ќе се забрза“, објаснува Нил Аткинсон, поранешен шеф на Одделот за пазар на нафта на ИЕА.
„И едните и другите се заглавени во тие проценки и затоа гледаме огромен јаз во прогнозите за побарувачката“, додаде Аткинсон.
За да го прикаже контекстот на тој јаз, Ројтерс ги анализираше промените во прогнозите на ИЕА и ОПЕК во периодот од 2008 до 2023 година и во првите два месеци од оваа година.
Периодот мораше да биде доволно долг за да се извлечат сигурни заклучоци, објаснува Ројтерс.
Почетната 2008 година и завршната 2023 година беа избрани со цел пресметката да ги вклучи екстремните флуктуации на побарувачката, почнувајќи од финансиската криза во 2008 година до пандемијата во 2020 година и нејзиното последователно закрепнување.
Анализата на Ројтерс за месечните извештаи на ИЕА и ОПЕК во период од 16 години покажа дека разликата во прогнозите за раст на побарувачката е најголема во февруари оваа година.
На прашањето на Ројтерс зошто прогнозите за 2024 година се разликуваат толку многу и дали ги смета нејзините прогнози поточни од оние на ОПЕК, ИЕА одговори дека забавувањето на побарувачката оваа година всушност претставува враќање на трендот од периодот пред пандемијата, додавајќи дека забавувањето е веќе видливо во податоците за снабдување со нафта.
„Очекуваме (тој тренд) да продолжи и оваа година, со индикатори за мобилност кои укажуваат на стабилизација на патниот и воздушниот сообраќај“, објави ИЕА. Оттаму додаваат дека не можат да коментираат за прогнозите на другите организации.
ОПЕК одговори на истите прашања велејќи дека неговата прогноза за раст на побарувачката за 2023 година од 2,5 милиони барели дневно била само малку пониска од првичната проценка во јули 2022 година.
ОПЕК и ИЕА не се ни согласуваат за среднорочни проценки
„Бевме многу доследни во нашата проценка за побарувачката на нафта во 2023 година. Многу други прогнозери започнаа со ниска проценка за 2023 година, која потоа постојано ја ревидираа“, соопшти секретаријатот на ОПЕК во Виена, без да ги коментира проценките за 2024 година.
ОПЕК и ИЕА не се ни согласуваат за среднорочни проценки. ИЕА предвидува дека побарувачката на нафта ќе достигне врв до 2030 година, бидејќи светот ќе се сврти кон почисти горива. ОПЕК не се согласува.
Здружението на производители ја потврди прогнозата за периодот до 2045 година, според која побарувачката нема да достигне врв дури и во таа долгорочна перспектива поради очекуваниот раст во земјите кои не се членки на Организацијата за економска соработка и развој(ОЕЦД).
ОПЕК очекува и „отпор на некои мерки за намалување на емисиите на нето нула“ од почетната фаза на тој процес.
ИЕА, советодавната агенција за енергија на ОЕЦД, го префрли својот фокус од безбедноста на снабдувањето со нафта и гас на застапување за обновливи извори на енергија и мерки за заштита на климата.
Некои членки на ОПЕК веруваат дека агенцијата поради тоа го изгубила статусот на непристрасна власт.
Членките на ОПЕК зависат од приходите од фосилни горива
„Тие ја напуштија улогата на прогнозери и пазарни аналитичари и почнаа да се залагаат за одредена политика“, рече министерот за енергија на Саудиска Арабија, принцот Абдулазиз бин Салман во септември.
Членките на ИЕА се претежно големи потрошувачи на енергија, а нивните влади главно одлучија да го забрзаат развојот на обновливите извори на енергија за побрзо да се движат кон економија со ниска потрошувачка на јаглерод и очекуваат ИЕА да им покаже како да ја постигнат таа цел, велат аналитичарите.
Членките на ОПЕК зависат од приходите од фосилните горива, па се соочуваат со потенцијално катастрофални економски последици во случај на ненадејно напуштање на нафтата.
Ројтерс, исто така, собра проценки од 26 банкарски аналитичари и консултантски компании за растот на побарувачката во 2024 година. Медијаната на нивните проценки е 1,3 милиони барели дневно, што е поблиску до проценката на ИЕА.
Од 20-те одговори на аналитичарите на прашањето дали побарувачката ќе достигне врв до 2030 година, 12 одговориле негативно, сугерирајќи дека се наклонети кон проценката на ОПЕК.
