Постои изрека за тоа како Федералните резерви управуваат со каматните стапки – „го креваат ескалаторот нагоре, а лифтот надолу“. Овојпат работите најверојатно ќе се случат обратно, разочарувајќи ги инвеститорите кои се обложуваат на побрз пад, пишува „Bloomberg“.
Каматните стапки беа зголемени во 2022-ра и 2023-та година со најбрзо темпо во последните четири децении, бидејќи централната банка се обиде да ја заузда забрзувачката инфлација. Сега кога ценовните притисоци се намалуваат и економијата е сè уште силна, претставниците на ФЕД се подготвени да ги намалат стапките со побавно и веројатно непредвидливо темпо.
Во последниве денови, тие навестија како тоа би изгледало во пракса, при што повеќето се собраа околу повнимателен и побавен пристап на стапките. Потпретседателот Филип Џеферсон потсети на ситуацијата во 1990-тите, кога Федералните резерви постигнаа „меко придвижување“ за економијата со намалување на стапките, паузирање на три состаноци, а потоа повторно намалување на стапките.
„ФЕД овојпат може да биде трпелив на секој фронт“, рече Линдзи Пиегза, главен економист во „Stifel Financial Corp“.
„Патот штом ќе започне олеснувањето на политиката веројатно нема да биде толку мазен и предвидлив како што очекува пазарот. Нема причина Федералните резерви да брзаат да се намалуваат“, вели таа.
Темпото има важни импликации за потрошувачите и бизнисите – референтната каматна стапка на ФЕД влијае на трошоците за задолжување за хипотеки, автомобили и кредитни картички, како и на ставовите за претседателските избори. Пониските каматни стапки може да му дадат поддршка на претседателот Џо Бајден.
Но, основите на овој циклус на олеснување изгледаат многу поинаку од претходните. Додека ФЕД обично ги намалува каматните стапки како одговор на рецесиите, американската економија останува изненадувачки отпорна. Одделно, стапката на невработеност од 3,7% е речиси иста како кога централната банка почна да ги зголемува стапките во март 2022-ра година.
Оваа сила, во комбинација со повисока од очекуваната инфлација во јануари, го зајакнува внимателниот пристап, не само за првото намалување, туку и за идните намалувања. Централните банкари, исто така, постојано ја нагласуваат потребата нивните одлуки да се засноваат на ажурирани економски податоци. Минатата недела Кристофер Валер рече дека централната банка треба да биде „трпелива, внимателна, методична“.
„Со оглед на ниската невработеност и економијата што се чини дека се движи со стабилна стапка на раст, идејата треба да биде „најпрво да не правите штета. Има многу простор за намалување на стапките доколку економијата ослабне, но закрепнувањето на инфлацијата ќе биде потешко да се надмине“, рече Кети Џонс, главен стратег во „Charles Schwab“.
Претставниците на ФЕД беа охрабрени од изненадувачкото намалување на ценовните притисоци кон крајот на минатата година, но некои предупредија дека подобрувањето во голема мера е забележано кај енергијата и стоките, додека цените на услугите останаа тврдоглаво високи. Пожешките од очекуваните работни места и податоците за инфлацијата, исто така, го променија расположението на пазарот, при што инвеститорите сега се обложуваат дека првото намалување на стапката ќе биде во јуни или јули.
Податоците, објавени во четврток, се очекува да покажат дека инфлацијата, мерена според преферираниот мерач на ФЕД, забрза во јануари.
Федералниот комитет за отворен пазар предвидува три намалувања на стапките оваа година, според просечната проценка на централните банкари заклучно со декември. Тие ќе ги ажурираат своите прогнози на состанокот од 19 до 20 март, но кога ќе започнат намалувањата може да биде тешко да се предвиди.
Гувернерот на Федералните резерви на Филаделфија, Патрик Харкер минатата недела ја поддржа идејата за „стабилно, бавно намалување“ на каматните стапки за да се минимизира ризикот и општата несигурност. Во меѓувреме, гувернерката на федералните резерви на Кливленд, Лорета Местер, рече дека нема потреба да се прават промени на каматните стапки само на состаноците на кои официјалните лица презентираат ажурирани квартални економски прогнози, „се додека комуникацијата меѓу нив е добра“.
Во 2004-2006 година, Алан Гринспен водеше политика на „измерени“ зголемувања од четвртина поен по состанок, за што некои претставници на ФЕД веруваат дека ги направи финансиските пазари премногу сигурни – нешто што централните банкари можеби во моментов не го гарантираат.
Една опција е да се намали во две фази, почнувајќи со неколку намалувања од по 25 базични поени, проследено со потенцијално долга пауза, рекоа економистите на „Deutsche Bank“ предводени од Метју Лучети во белешката во понеделникот.
Секое изненадување може да предизвика критики од властите на ФЕД. Поранешниот претседател Доналд Трамп изјави дека нема повторно да го именува гувернерот Џером Пауел доколку добие втор мандат во ноември.
„Ако потезите изгледаат случајни, тогаш тоа потенцијално создава проблематична слика за банката. Тие треба да одговараат на податоците. Сè додека промените може да се покаже дека зависат од податоци, мислам дека е во ред“, рече Стивен Стенли, главен американски економист во „Santander US Capital Markets LLC“.
