Европската централна банка (ЕЦБ) објави рекордна годишна загуба за 2023-та година и рече дека се веројатни дополнителни загуби бидејќи нејзините агресивни зголемувања на каматните стапки ја принудија да плаќа милијарди на банките.
ЕЦБ, која ги зголеми стапките со невидено темпо во изминатите две години, има надуен биланс по една деценија фискални стимулации и комерцијалните банки сега заработуваат големи камати од трилиони евра што ги испечати во време на анемична инфлација.
„Загубата… ја одразува улогата и неопходните политички активности на Евросистемот во исполнувањето на неговиот основен мандат за одржување на стабилноста на цените и нема влијание врз неговата способност да води ефикасна монетарна политика“, соопшти ЕЦБ.
Регулаторот објави дека неговата загуба пред објавувањето на резервите изнесувала 7,9 милијарди евра, по загуба од 1,6 милијарди евра во 2022-ра година.
Откако ќе се отстранат сите резервирања за финансиски ризици, се пријавува загуба од 1,3 милијарди евра кои ќе се префрлат во билансот на состојба и ќе се надоместат со идните добивки.
Банката рече дека сè уште е добро капитализирана и дека може да работи ефикасно без оглед на какви било загуби.
„ЕЦБ најверојатно ќе претрпи загуби во следните неколку години како резултат на материјализацијата на ризикот од каматни стапки, но после тоа се очекува да се врати на одржлива заработка“, велат од банката.
За разлика од комерцијалните банки, централната банка може да работи со исцрпени резерви, па дури и со негативен капитал. Сепак, овие загуби може да предизвикаат тешкотии во довербата, да ги лишат владите од приход од дивиденди и да влијаат на претстојната дебата за новата оперативна рамка.
Во срцето на проблемот е големото печатење пари на ЕЦБ, белег на нејзините напори за стимулирање за време на мандатот на поранешниот гувернер Марио Драги.
ЕЦБ отпечати готовина за да купи државни обврзници со надеж дека изобилството и евтиниот кредит ќе го оживее економскиот раст и ќе ја врати инфлацијата на 2%. Кога каматните стапки беа негативни, тоа ја чинеше ЕЦБ малку, но сега таа треба да плати 4% камата на средствата што им ги дава на кредиторите.
Комерцијалните банки сѐ уште имаат вишок ликвидност во вредност од 3,5 трилиони евра во еврозоната и може да биде потребна дури една деценија за да се извадат тие пари од финансискиот систем без да се предизвика нестабилност.
Во меѓувреме, ЕЦБ скромно заработува од каматите на обврзниците што ги купи за време на стимулативната шема.
Билансот на ЕЦБ, исто така, носи одреден потенцијален ризик, бидејќи вредноста на истите овие обврзници драстично падна откако беа купени. Но, ЕЦБ повторно одлучи да не ја запишува нивната вредност бидејќи се чуваат до достасување, главно со фиксни купони и обично имаат долги рокови на доспевање.
„ЕЦБ може да работи ефективно и да го исполни својот основен мандат за одржување на ценовната стабилност без оглед на какви било загуби“, се вели во извештајот.
