Без разлика дали сакате да признаете или не, развојот на новите технологии во 2023 година неповратно го промени светот и нашите животи. Можеме без никакво двоумење да кажеме дека ова беше пробивна година за вештачката интелигенција, квантното пресметување и проширената реалност.
Светот ја „откри“ вештачката интелигенција
Откако на сцена стапи ChatGPT, а потоа и Bard, и други големи јазични модели тргнаа по неговите стапки, се чини дека веќе ништо не е исто. Вештачката интелигенција, која дотогаш беше речиси невидлива во нашиот секојдневен живот (а тоа не значи дека не сме ја користеле, туку само дека не сме биле свесни за тоа), стана клучен поим. Не само што на обичните корисници им покажа дека вештачката интелигенција не е нешто што го наоѓаме во научно-фантастичните филмови, туку дека може да биде многу кориснa во бизнисот, но и во приватниот живот. Она што некогаш беше резервирано само за истражувачи и лаборатории, одеднаш стана достапно за секој што има компјутер и пристап до Интернет, а на крајот на годината и паметен телефон.
За помалку од една година, технологијата за вештачка интелигенција (иако многумина истакнуваат дека се уште не е вистинска вештачка интелигенција), стана нешто на кое компаниите сериозно размислуваат, нешто што активно се воведува во бизнисот, но и се користи во образованието. Но, колку и да звучи добро вештачката интелигенција, таа сепак е технологија во развој.
Затоа, треба да се користи со претпазливост. Видовме дека вештачката интелигенција не е совршена и лесно може да „сервира“ лажни и неточни информации, а со нејзината широка примена, проблемот со лажните информации, фотографии и видеа стана уште поизразен. Се чини дека во ерата на вештачката интелигенција мораме да ги провериме сите информации на кои ќе дојдеме. Особено откако научниците открија дека еден од најпопуларните чет-ботови напојуван со вештачка интелигенција може да „лаже“ кога е под притисок.
Квантното пресметување е се поблиску
За квантното пресметување се зборува како технологија која би можела да се имплементира за пет или 10 години. Но, факт е дека секоја година истражувачите прават неверојатен напредок во развојот на оваа технологија, за која многумина тврдат дека ќе започне нова ера во користењето на компјутерите.
Еден од најимпресивните случувања во технологијата се случи во декември кога IBM го лансираше својот квантен компјутер System Two. Лансирањето се совпадна со објавувањето на квантен чип од 133 кјубити, наречен „Херон“ – за кој експертите велат дека е многу поинтересен од чипот од 1.000 кјубити лансиран во исто време. Зошто? Бидејќи Херон е помалку бучен од неговиот поголем братучед, може да се покаже како основна технологија за идните чипови.
Не смееме да го заборавиме суперкомпјутерот на Google, за кој компанијата тврди дека постигнал „квантна надмоќ“, односно покажува компјутерски способности надвор од постоечките класични суперкомпјутери, додека Интел активно работи на развој на процесор кој ќе ги донесе квантните компјутери надвор од лабораторијата и во секојдневниот живот.
Виртуелните светови се тука, но кој живее во нив?
Виртуелните светови како „метаверс“ на Мета сè уште не станале толку популарни што луѓето масовно ги користат. Но, тие одат во таа насока. Сè повеќе компании ги развиваат своите виртуелни светови, виртуелни простори за работа и дружење, па дури и – виртуелни музеи.
Apple покажа како би можела да изгледа иднината со својот уред Vision Pro, кој им овозможува на корисниците да користат виртуелна и проширена реалност со помош на слушалки, и бројни апликации и услуги кои го придружуваат тој уред. Но, не веднаш и не за секого.
Но, Apple не е единствениот кој се надева дека паметните очила (односно уредите за виртуелна и проширена реалност) ќе станат клучен дел од нашите животи во блиска иднина. Мета, во соработка со Ray-Ban, разви очила кои изгледаат како класични очила за сонце и нудат искуство со проширена реалност. И не се единствените. Бројни компании сакаат да ги воведат луѓето во таков проширен свет преку паметни очила, каде што се бришат границите меѓу виртуелното и реалното.
А сепак, и покрај сето тоа, повеќето луѓе сè уште го претпочитаат реалниот свет, таков каков што е, наместо виртуелниот. Барем засега.
Роботите се тука и треба да научиме да живееме со нив
Во последните години полето на роботиката бележи голем напредок, а во комбинација со вештачката интелигенција, роботите станаа уште „попаметни“ и уште покорисни.
Така, можевме да видиме нови роботи специјализирани за комплицирани операции во медицината, благодарение на кои закрепнувањето е побрзо, а самата процедура е поедноставна. Сепак, постојат и бројни „андроиди“ кои со својот изглед и однесување ги имитираат луѓето и на тој начин се обидуваат да ги доближат роботиката и роботите до луѓето.
За многумина, роботите станаа членови на семејството преку паметни уреди како што се роботски правосмукалки или роботски косилки. Таквите, помагајќи им на роботите, најлесно го наоѓаат патот до срцата на луѓето, бидејќи кој не е среќен кога здодевната работа ќе ја заврши наместо робот.
Сепак, иако делуваат „живи“, роботите сепак се само машини контролирани од луѓето директно или преку различни алгоритми и програми. И така, и покрај бројните напредоци, ќе биде уште некое време.
Што не чека во 2024 година? Тешко е да се предвиди, но секако ќе биде интересно.
