Владите треба да отворат нов фронт во меѓународните ограничувања на даночното затајување со воведување глобален минимален данок за милијардерите што може да донесе 250 милијарди долари годишно, соопшти Европската даночна опсерваторија, цитирана од „Reuters“ и „Bloomberg“.
Доколку се наметне таков данок, износот ќе биде еднаков на само 2% од богатството во вредност од близу 13 трилиони долари во сопственост на вкупно 2.700 милијардери во светот, објави истражувачкиот центар, кој е дел од Париската школа за економија.
Во моментов, ефективниот данок на личното богатство на милијардерите е често многу помал од даноците што ги плаќаат другите даночни обврзници со поскромни средства, бидејќи тие можат да го задржат своето богатство во „шупливи“ компании, штитејќи се од данок на доход, забележува опсерваторијата во својата годишна извештај за даночно затајување „2024 Global Tax Evasion Report“.
„Според нас, ова е тешко да се оправда, бидејќи може да ја поткопа одржливоста на даночните системи и прифаќањето на оданочувањето од страна на јавноста“, им коментираше на новинарите директорот на опсерваторијата, Габриел Зукман.
Личниот данок на богатство за милијардерите во САД е близу 0,5% и е 0% во Франција, која инаку е позната како земја со високи даноци, забележува опсерваторијата.
Зголемената нееднаквост во богатството во некои земји ги поттикнува повиците за најбогатите граѓани да преземат поголем дел од даночното оптоварување бидејќи јавните финансии се напнати од стареењето на населението, огромните потреби за финансирање на климатската транзиција и наследниот долг од пандемијата со Ковид-19.
Буџетот на американскиот претседател Џо Бајден за 2024-та година вклучуваше планови за минимален данок од 25% за најбогатите 0,01% од населението, но тие никогаш не беа одобрени бидејќи конгресмените во Вашингтон се справуваа со заканата од затворање на владата и се приближуваат крајните рокови за плаќање.
Додека координирана меѓународна иницијатива за оданочување на приходот на милијардерите може да потрае со години, опсерваторијата го забележува успехот на владите во речиси целосно ставање крај на банкарската тајна и ограничување на способноста на мултинационалните компании да го префрлат профитот во земји со ниски даноци.
Воведувањето во 2018-та година на автоматско споделување на информации за сметките за трипати го зголеми богатството во офшор компании регистрирани во земји кои се сметаат за даночни раеви, забележа опсерваторијата.
Договорот од 2021-ва година меѓу 140 земји ќе ја ограничи способноста на мултинационалните компании да ги намалат даноците со резервирање профит во земји со ниски даноци, воведувајќи глобален минимум од 15% за корпоративните даноци од следната година.
„Нешто што многу луѓе мислеа дека е невозможно, сега знаеме дека може да се направи. Следниот логичен чекор е да се примени оваа логика на милијардерите, а не само на мултинационалните компании“, истакна Цукман.
Во отсуство на широк меѓународен притисок за минимален данок на милијардерите, додаде тој, „коалицијата на подготвени земји“ може еднострано да води во таа насока.
Додека крајот на банкарската тајна и корпоративниот минимален данок ставија крај на децениската конкуренција меѓу земјите околу даночните стапки, остануваат голем број можности за намалување на даночните трошоци, се вели во извештајот.
На пример, богатите се повеќе инвестираат пари во недвижен имот наместо во офшор сметки, а компаниите можат да ги искористат дупките во минималниот корпоративен данок од 15%.
Во исто време, владите сѐ повеќе се натпреваруваат за инвестиции преку субвенции, иако тоа не им штети на нивните даночни основи колку што се натпреваруваат само за ниски даночни стапки, забележува опсерваторијата.
