Што ја одредува цената на златото? Во поголемиот дел од последната деценија, одговорот беше едноставен: цената на парите. Колку одеа пониско каматите, толку поскапуваше златото и обратно.
Златото е суштинскиот „антидолар“ – средство кон кое се обратиле оние кои не веруваат во фиат валута – па се чинеше природно дека цените ќе се зголемат во свет со ниски реални каматни стапки и евтиниот долар. Или, кога каматните стапки се зголемија, златото, кое не дава никаков принос, природно стана помалку привлечно, предизвикувајќи пад на цените.
Па, тоа веќе не е така, пишува „Bloomberg“.
Додека каматните стапки прилагодени на инфлацијата се зголемија оваа година на највисоките нивоа од финансиската криза, златото едвај трепна. Реалните приноси — измерени со 10-годишните државни записи на САД заштитени со инфлација, или „TIPS“ – повторно скокнаа во четвртокот на највисоките од 2009-та година, додека спот златото падна за само 0,5% истиот ден. Кога реалните каматни стапки последен пат беа толку високи, цената на златото беше половина од тоа.
Раскинувањето на врската помеѓу златото и реалните каматни стапки би можело да биде промена на парадигмата за благородниот метал и да им отежне на инвеститорите да ја пресметаат неговата „фер вредност“ во свет каде што се чини дека не важат старите равенки. Исто така, покренува прашања за тоа дали и кога може да се врати старата динамика – или дали таа веќе не е обновена, само на нова основа.
Значи, што ги одржува цените високи?
Аналитичарите посочуваат на комбинација од активно купување од страна на централните банки – предводени од Кина – и инвеститорите сè уште се обложуваат дека забавувањето на американската економија ќе биде од корист за златото, дури и кога е време за продажба.
„Нашите модели покажуваат дека златото е преценето за 200 долари“, рече Марко Хохст, менаџер на портфолио во „Berenberg“.
„Сепак, балансираниот фонд на компанијата од 319 милиони евра, со кој тој помага да управува, сè уште држи околу 7% од нејзините средства во злато. Според нас, иднината изгледа многу поатрактивна за златото“, додава Хохст.
Постојат различни модели или пресметки за проценка на објективната вредност на златото – многу аналитичари создаваат свои – но во основата, повеќето од нив ги одразуваат основите на тоа како се тргува златото во однос на реалниот принос на американските обврзници и доларот. Вообичаено, менаџерите со пари го продаваат безбедниот метал кога доларот зајакнува и каматните стапки ги плаќаат другите сигурни средства како обврзниците и готовината.
Но, тие не го направија тоа на скалата што треба да се очекува, создавајќи голема „премија“ до цената по која моделите сугерираат дека треба да се тргува.
„Не добивам поврат на златото, но можам да добијам поврат на готовина. Каде да одам?. Во тој поглед, изненаден сум од еластичноста на златото“, рече Ентони Саглимбене, главен пазарен стратег во „Ameriprise Financial Inc“.
„Премијата“ се одржува повеќе од една година бидејќи рекордното купување злато од страна на централните банки му помогна на металот да го издржи заострувањето на глобалната монетарна политика.
Постојат некои рани знаци дека суверената побарувачка почнува да забавува, што го прави златото поранливо на падови. Од клучно значење за изгледите ќе биде дали институционалните инвеститори одлучат да продаваат доколку цените тестираат нови ниски падови.
Сепак, некои аналитичари тврдат дека наместо целосно да се прекине, врската на златото со неговите основни движечки сили едноставно е ресетирана на повисока основа.
„Тоа би можело да и овозможи да постави рекорд доколку приносите или доларот повторно паднат“, рече Маркус Гарви од „Macquarie“, кој очекува цените да се зголемат до 2.100 долари за троја унца следната година со забавување на американската економија.
„Постои избивање нагоре во номиналната цена на златото. Штом финансиските текови ќе се претворат во опасен ветер, мислам дека ќе има пристојно притискање наопаку“, вели Гарви.
Превирањата што го зафатија американскиот финансиски сектор во март послужија како тест. Вистинските приноси и доларот паднаа бидејќи банката на Силиконската долина се навлезе на работ на банкрот, предизвикувајќи нови приливи во фондовите со кои се тргува со берза поддржани со злато.
Иако веќе се тргуваше со голема премија, металот порасна близу рекордно високо ниво поставено за време на пандемијата, но на крајот падна како што кризата се намали и инвеститорите продаваа по повисоки цени.
Но, други се поскептични за повторување на ситуацијата, особено откако заканата од банкарска криза се повлече и обврзниците нудат значителни приноси за прв пат по години. Бидејќи златото изгледа релативно скапо, може да се бори да привлече значителни текови дури и додека американската економија забавува.
„Постојат и други средства, како што се долгорочните обврзници кои можат да се користат во портфолиото за иста цел како и златото. В о сегашната средина, златото не е многу привлечно средство за диверзификација “, рече Марко Пиерсимони, ко-менаџер на фондот „Pictet Multi Asset Global Opportunities“ од 6,2 милијарди евра, кој ги преполови инвестициите во благородниот метал во изминатите 12 месеци.
