Бродовите наскоро ќе се соочат со сериозни сметки за штетните емисии. Поморската индустрија ќе се приклучи на системот за тргување со емисии на Европската унија (ЕУ) во јануари. Тоа значи дека големите бродови ќе почнат да плаќаат за емисиите на јаглерод.
Некои големи бродски компании – како што се „MSC Mediterranean Shipping Company SA“ и „A.P. Moller-Maersk A/S“ ќе мора да се подготви за трошоци од стотици милиони долари, пишува „Bloomberg“.
Бродовите се одговорни за околу 80% од светската трговија и се голем извор на емисии. Во 2018-та година, тие испуштија околу 1 милијарда тони јаглерод диоксид во атмосферата.
Шемата за емисии е првата такса за јаглерод од големи размери во светот за меѓународниот превоз и дел од напорите на ЕУ за справување со климатските промени. Иако значајни, сепак, таксите веројатно нема да бидат доволно високи за да се принуди итно да се префрли на почисти поморски горива.
Торе Лонгва, директор за декарбонизација во друштвото за класификација на бродови „DNV“, признава дека системот ќе ги зголеми цените на товарот. Сепак, понудата и побарувачката за бродови веројатно ќе имаат поголемо влијание врз цените, додаде тој.
За контејнерски брод што плови меѓу Европа и Азија, цената на емисиите би можела да изнесува околу 810.000 евра следната година, со претпоставка пазарна цена на емисиите на јаглерод од 90 евра по тон, според „DNV“.
Фирмите ќе мора да покријат поголем дел од емисиите во следните две години, што значи дека трошоците ќе се зголемат по тој период.
Брод што носи 5.000 контејнери со стандардна големина меѓу ЕУ и Азија за една година генерира околу 40.000 тони јаглерод диоксид. Надоместоците за емисии ќе ги покриваат само патувањата во Европа. Ова значи преземање на трошоците од околу 20.000 тони јаглерод диоксид, плус дополнителни 2.500 тони додека бродот е во европските пристаништа.
Во првата година се наплаќаат 40% од квалификуваните емисии, па трошоците ќе бидат за 9 илјади тони јаглерод диоксид. Ако претпоставиме дека цената на јаглеродот е 90 евра за тон, тоа е 810 илјади евра.
Трошоците ќе достигнат 1,4 милиони евра во 2025-та година. кога мора да бидат покриени 70% од емисиите и до 2 милиони евра пред 2026-та година, кога ќе се наплатат сите емисии. Пресметките се базираат на цена од 90 евра за тон емисија на јаглерод диоксид.
Регулативата опфаќа бродови од над 5.000 бруто тонажи кои влегуваат и излегуваат од пристаништата на ЕУ и ЕЕА.
Ќе биде потребно извесно време за програмата навистина да ги намали емисиите. Со цена на јаглерод од околу 90 евра, сепак би било поевтино да се користат загадувачки горива базирани на нафта и да се плати за емисиите отколку да се користат поскапи морски биогорива.
Дополнителните трошоци се навистина значителни, но транспортерите се соочија со посериозни флуктуации во цените на горивото во последниве години, кои далеку ги надминуваат претстојните даноци за јаглерод. На пример, цената на јаглеродот од 90 евра би била еднаква на наплата од помалку од 300 евра за секој согорен тон гориво на база на нафта.
Цената на мазутот со многу ниска содржина на сулфур во Ротердам скокна за околу 850 долари за тон за помалку од две години до почетокот на 2022-ра година.
Системот ќе ги охрабри бродските компании да бидат поефикасни за гориво. Како што се намалува бројот на достапни дозволи за покривање на емисиите, ова треба да ги зголеми цените на јаглеродот и да го направи системот поефикасен.
Во наредните години ќе бидат вклучени и емисиите на метан и азотен оксид од превозот.
ЕУ, исто така, има посебна регулатива која стапува на сила во 2025-та година, наречена „FuelEU Maritime“, која има за цел да ги насочи испраќачите кон почисти горива. Таа поставува максимални ограничувања на годишниот интензитет на стакленички гасови на енергија што ја користат бродовите, со целите да стануваат сè построги со текот на времето.
