Тежок е животот на село, но затоа, пак, тој живот нуди повеќе можности за заработка. Некој бере дрва в планина и ги продава за огрев, друг сади тутун, трет одгледува добиток и произведува млеко и прави сирење, но сите прават една иста работа: берат печурки во шумата, ги сушат и ги продаваат.
Секако, ова важи само за планинските села во Македонија, каде што расте печурката од видот вргањ, која е многу ценета на пазарот и која држи висока откупна цена.
Денар разговараше со жител на велешкото село Богомила, кој, како што ни раскажа, годишно заработува и до 3.000 евра само од печурките од сортата вргањ.
Живеам во селото Богомила, кое е планинско село обиколено со три прекрасни планини. Имам бавча, овоштарник, одгледувам и добиток, но најголемото задоволство ми е берењето печурки.
-Собирањето печурки вргањ е мојата страст и мојот начин на живот. Сум собирал печурки уште во раното детство кога мојот татко ме научи како да ги препознавам и како да ги берам без да ги оштетам. Вргањот е една од најскапите и највкусните печурки кои растат во шумите околу моето село. Јас обично собирам околу 10 килограми печурки на ден, секако, доколку времето е благопријатно и ако претходно имало доволно дожд. Нема печурки секој ден. Секогаш ги берам само зрелите и здрави печурки, ги чистам од земјата, ги сечам на тенки кришки и ги сушам на сонцето. Ги продавам исклучиво суви, оти така ми е поисплатливо – раскажува нашиот соговорник кој сакаше да остане анонимен.
Тој објаснува дека откупувачите од градовите доаѓаат секое попладне во селото и ги откупуваат суровите печурки.
-Доаѓаат со комбе и им ги купуваат печурките на соселаните, а тие се залажуваат и ги даваат за мали пари. Еден килограм сурови печурки вргањ ни го плаќаат околу 250 денари за прва класа и околу 150 денари за втора класа. А јас ги продавам само суви. Имам повеќе работа и обврска, ама добивам скоро двојно повеќе пари. Според мојата пресметка, 7 килограми сурови печурки се потребни за да извадам 1 килограм суви печурки. Ги сечкам на кришки, ги редам на сито во сушарата и ги сушам на сонцето. Потоа, на крајот на сезоната ги собирам сите во неколку вреќи и ги носам директно во фабрика и таму ги продавам. За еден килограм лани ми платија 3.500 денари, а однесов над 50 килограми суви печурки. Заработувачката е повеќе од добра, со оглед на тоа што немам никаква обврска кон печурките. Едноставно, нивна работа е да растат, а моја работа е да ги соберам. Не морам ни да ги наводнувам, ни да ги чувам, ни да ги заштитувам. Треба само да одам в планина и да ги соберам – раскажува соговорникот.
Сепак, додава тој, не може секој да собира печурки, бидејќи постојат и отровни видови кои се многу слични на вргањот.
-Човек треба да знае да ги препознава печурките. Јас можам од неколку метри да забележам дали печурката е отровна или не. Воопшто не треба ни да се доближувам до неа. А многу се слични со вргањот. Затоа, ако не сте сигурни дали печурката е отровна, најдобро е да скршите мал дел од неа, па ако е отровна, целата печурка ќе помодри. Оти, отровните печурки знаат да бидат и многу опасни по човечкото здравје, предизвикуваат труење, алергии, па дури и смрт. Ако сепак не сте сигурни за некоја печурка, најдобро е да ја оставите или да побарате помош од искусен собирач или од миколог – советува нашиот соговорник.
Б.З.М.
