Пред 14-тото последователно зголемување на каматните стапки на Банката на Англија од 2021-ва година во четврток (3-ти август), премиерот Риши Сунак рече дека има „светло на крајот од тунелот“ за британската борба против инфлацијата. По основаните критики на банката дека заостанува зад настаните, инфлацијата во Обединетото Кралство е највисока меѓу земјите од Г-7, сега се појавува надолна траекторија за раст на цените, пишува „Financial Times“ во уводникот.
По наглото зголемување на основната стапка на АЦБ за 0,50 поени во јуни, „резултат на нејзиното самозадоволство на почетокот на годината“, податоците за инфлацијата се заладија, се додава во публикацијата. Комитетот за монетарна политика (MPC) сега се одлучи за помалку агресивно зголемување од 0,25 базични поени на состанокот во август, зголемувајќи ги стапките на 5,25 отсто.
„А сепак, тој не изгледа уверен што треба да прави понатаму“, пишува и економското издание.
Измешаните сигнали од состанокот се особено загрижувачки кога економијата веќе се бори, а патот до предизвикување рецесија е краток. Ажурираниот став на „MPC“ дека постојаните инфлациски притисоци може да продолжат укажува на потребата нејзината политика да остане цврста. Но, упатството дека стапките ќе останат „доволно рестриктивни за доволно долго време“ – заедно со поделеното гласање во кое двајца членови гласаа за посилно зголемување од 0,50 базични поени – укажува на неизвесност за тоа колку далеку и колку брзо АЦБ мисли дека тоа мора да се движи.
Зголемувањето од 0,25 поени овој месец беше разумно, рече „Financial Times“, додавајќи дека пошироките ценовни притисоци се намалуваат. Инфлацијата на цените на храната забави на најниско ниво во една година. Нагло падна и инфлацијата на производните цени, водечки показател за цените со кои ќе се соочат купувачите. Претходните зголемувања на каматните стапки, исто така, ја намалија побарувачката. Минатиот месец, цените на куќите паднаа најмногу за една година од 2009-та година, во услови на повисоки стапки на хипотека. Банкарското кредитирање е олеснето.
Но, непријателот на „МРС“ е пазарот на трудот, бидејќи платите продолжуваат силно да растат.
Тесниот пазар на труд во Обединетото Кралство ја задржа основната инфлација, која ги исклучува цените на енергијата и храната, премногу висока на 6,9 проценти. Изгледа дека е неизбежно одредено дополнително заострување на монетарната политика. Но, моделите кои покажуваат како АЦБ ја достигнува целта за инфлација од 2% во 2025-та година под различни патеки на каматните стапки, создадоа одредена конфузија. Некои го сметаа последниот состанок како сокол, други ги истакнаа поблагите тонови – нагласувајќи го поширокиот проблем со кој се соочува централната банка во комуникацијата со своите планови.
Како точно ќе постапи АЦБ е од големо значење. Купувачите на домови и оние кои одлучија да ги реструктуираат своите хипотеки веќе се соочуваат со илјадници фунти повеќе во годишните исплати, што дополнително ќе ја ограничи побарувачката. Нагло опаѓа и деловната активност. Ако AЦБ е премногу „мек“, постои ризик дека инфлациските притисоци ќе придонесат за отпорноста на платите. Но, ако премногу ги зголемува стапките предолго, ризикува да ја уништи економијата.
Дел од проблемот е што е тешко да се знае точно колку покачувањата на стапките во минатото ја потиснаа економијата. Неколку централни банки успеаја со ова. Самиот „MPC“, како што призна гувернерот Ендрју Бејли, не се потпира многу на сопствениот внатрешен модел.
„Планираниот преглед од поранешниот претседател на Федералните резерви Бен Бернанке е добредојден и се надеваме дека ќе придонесе за подобрување на процесите во АЦБ“, вели Бејли.
„Засега, АЦБ ќе мора внимателно да гази и внимателно да ги следи податоците. Некогаш играше задоволување, но сега економијата изгледа покревка и притисокот врз цените се намалува. Бавниот и стабилен пристап од овде па натаму би бил разумен за да се добие појасна слика за тоа каде стои економијата“, додава Бејли.
Британија беше првата голема напредна економија која ги зголеми каматните стапки, но последна што ја надмина двоцифрената инфлација. АЦБ сигурно не би сакала да биде последната што ќе се опорави од значајната рецесија предизвикана од повисоките каматни стапки. Светлината на крајот од тунелот не треба да биде од возот што доаѓа.
