Кога зборот „мигрант“ доаѓа на насловните страници, често е придружен со зборот „криза“. Но, има уште еден развој на миграцијата, оној каде што земјите сѐ повеќе се натпреваруваат едни со други за да привлечат квалификувани работници, пишува колумнистката на „Financial Times“, Сара О’Конор.
Отсекогаш постоела глобална конкуренција за привлекување на најдобрите научници, компјутерски инженери и претприемачи, но сега земјите се обидуваат да привлечат многу поширок опсег на мигранти со различни вештини, од индустриски работници до медицински сестри и градежни работници.
Жан-Кристоф Думон, шеф за меѓународна миграција во ОЕЦД, вели дека акутниот недостиг на работна сила од пандемијата е еден од двигателите, заедно со влошувањето на демографскиот притисок во голем број земји кои стареат. Речиси половина од светската популација сега живее во земја или област каде што стапката на плодност во текот на животот (просечниот број на бебиња по жена) е под „стапката на замена“ од 2,1 – бројката што би ја одржала популацијата стабилна.
Во Канада, владата се залага за големо проширување на имиграцијата, истакнувајќи дека соодносот на работници и пензионери се очекува да се промени од 7 на 1 пред 50 години на 2 до 1 до 2035-та година. Таа сака 465.000 нови постојани жители оваа година ( споредено до рекордни 405 илјади минатата година), 485 илјади во 2024-та година и 500 илјади во 2025-та година.
Во меѓувреме, Германија се обидува да привлече повеќе луѓе надвор од ЕУ. Повеќе не може да се потпира само на работниците од ЕУ, имајќи предвид дека и земјите како Полска брзо стареат. Според планираните реформи, „мапата на можности“ ќе користи систем за бодови за да им овозможи на квалификуваните луѓе полесно да се преселат во Германија. Земјата, исто така, сака да го намали времето на живеење во земјата пред да добијат државјанство и да ја укине забраната за двојно државјанство за лица надвор од ЕУ.
Австралија, исто така, вети реформи за да го направи нејзиниот имиграциски систем помалку сложен и попривлечен за постојаните квалификувани мигранти.
„Сите ние сакаме да ги водиме нашите сопствени зелени револуции, нашите дигитални револуции и се натпреваруваме со Германија и САД и ОК и Канада“, рече Ендрју Роуз од постојаната мисија на Австралија во ОН на конференцијата за миграција во Виена во минатата година.
Думон коментира дека земјите „сè повеќе разбираат дека не е доволно само да се пуштат луѓето да дојдат, тие мора да им понудат атрактивен пакет“. Дали нивниот брачен другар може да работи? Дали можат да се надградат на подолгорочна дозвола? Дали ќе се чувствуваат непожелни?
Ако зборуваме за конкуренција, еден од неочекуваните победници досега е Велика Британија. Многу Британци кои гласаа против Брегзит, вклучувајќи ме и мене, посочува авторот – мислеа дека надвор од ЕУ земјата ќе стане поизолирана. Но, нето миграцијата достигна рекордно високо ниво од околу половина милион луѓе во минатата година. Обединетото Кралство влезе во првите 10 на рангирањето на ОЕЦД за земји најпривлечни за висококвалификуваните работници. Она што е најневеројатно е што јавноста го сфаќа ова здраво. Во 2022-ра година, за прв пат во историјата на анкетите, мнозинството луѓе го поддржаа одржувањето или дури и зголемувањето на нивото на миграција.
Едно големо прашање е дали владите ќе можат да ја задржат јавната согласност да донесат повеќе работници мигранти (додека во исто време луѓето изразуваат незадоволство од илегалната миграција). Роб Форд, професор по политика на Универзитетот во Манчестер, е внимателен оптимист, барем за Британија. Прво, има структурни промени: луѓето кои биле на универзитет се поотворени за имиграција, а населението постојано станува пообразовано.
Исто така, визниот систем по Брегзит им дава на луѓето чувство на контрола: „Ако ме прашавте во пролетта 2016-та година која рамка на миграциската политика ќе биде најмногу во согласност со преференциите на јавноста, ќе кажев нешто слично на она што го имаме сега“, вели Форд.
„Многу либерално за студентската миграција, за која гласачите воопшто не се грижат, и либерализмот на пазарот на трудот заснован на правила“, додава тој.
Од друга страна, расположението може да се промени ако економскиот циклус нагло се сврти. Властите кои сакаат да ја задржат јавната согласност мора да се погрижат да наметнат стабилни нивоа на платите и работните услови за мигрантите да не бидат експлоатирани и локалното население да не се чувствува поткопано во економски пад (нешто што Британија не успеа да го направи за работниците на фармите). Треба да се фокусира и на понудата на станови и на квалитетот на јавните услуги.
Дури и тогаш може да останат рудници кои наеднаш ќе ја променат дебатата, посочува Форд.
„Ова е секогаш суштинскиот проблем со имиграцијата како проблем, имигрантите по дефиниција се аутсајдери, а една од најмоќните пораки во политичките кампањи е дека „аудсајдерите се виновни“, вели Форд.
