Едностраните трговски акции на земјите-членки на ЕУ се неприфатливи, соопшти Европската комисија, откако Полска и Унгарија објавија забрани за увоз на жито и друга храна од Украина за да ги заштитат нивните домашни земјоделски сектори.
Откако руската инвазија блокираше некои црноморски пристаништа, големи количества украински жито, што е поевтино од она што се произведува во ЕУ, на крајот останаа во земјите од централна Европа поради логистички проблеми, што ги погоди цените и продажбата за локалните фармери.
Тоа претставува политички проблем за полската владејачка националистичка партија „Право и правда“ во изборна година, што ги налути луѓето во руралните области каде што поддршката за партијата е типично висока.
„Свесни сме за најавите на Полска и Унгарија во врска со забраната за увоз на жито и други земјоделски производи од Украина“, изјави портпаролот на Европската комисија во е-пошта.
„Во овој контекст, важно е да се нагласи дека трговската политика е една од ексклузивните надлежности на ЕУ и затоа едностраните дејствија се неприфатливи“, додаде тој.
„Во овие предизвикувачки времиња, многу е важно да се координираат и договорат сите одлуки во ЕУ“, се додава во соопштението.
Портпаролот на полската влада Пјотр Мулер изјави за државната новинска агенција ПАП дека владата е во постојан контакт со ЕК по ова прашање и дека забраната е овозможена со заштитна клаузула.
Полска и Унгарија имаат долготрајни конфликти со Брисел за прашања како што се независноста на судството, реформите во медиумите и правата на ЛГБТ, а двете земји ги замрзнаа европските фондови поради загриженоста за владеењето на правото.
Украинскиот министер за земјоделство Микола Солски во неделата разговараше со својот унгарски колега Иштван Наѓ и истакна дека едностраните одлуки се неприфатливи, се вели во соопштението на украинското Министерство за земјоделство. Двајцата се договорија наскоро повторно да разговараат, се додава во пораката.
Во неделата, Министерството рече дека полската забрана е во спротивност со постоечките билатерални договори за извоз и повика на разговори за решавање на проблемот.
Транзит
Полската забрана, која стапи во сила во саботата навечер, ќе важи и за транзитот на овие производи низ земјата, објави во неделата министерот за развој и технологија.
„Забраната е целосна, вклучително и забрана за транзит низ Полска“, напиша Валдемар Буда на Твитер, додавајќи дека ќе се одржат разговори со Украина за да се создаде систем за да се осигура дека стоките ќе минуваат само низ Полска и нема да завршат на локалниот пазар.
Државната новинска агенција Укринформ објави дека украинските и полските министри треба да се сретнат во понеделник во Полска и дека транзитниот договор ќе биде во фокусот на разговорите.
Полскиот министер за земјоделство Роберт Телус во неделата рече дека забраната е неопходна за „да се отворат очите на ЕУ за фактот дека се потребни повеќе решенија кои ќе овозможат производите од Украина да одат длабоко во Европа и да не останат во Полска“.
Забраната треба да остане во сила до 30-ти јуни, соопшти Министерството за финансии.
Украина вообичаено извезува најголем дел од своите земјоделски стоки, особено пченица, преку нејзините пристаништа на Црното Море, кои беа деблокирани во јули според договорот меѓу Украина, Турција, Русија и Обединетите нации.
Договорот треба да истече на 18-ти мај, а Москва минатата недела навести дека можеби нема да го продолжи доколку Западот не ги отстрани бариерите за рускиот извоз на жито и ѓубрива.
Околу 3 милиони тони жито ја напуштаат Украина секој месец преку коридорот за жито во Црното Море, а до 200.000 тони се упатуваат кон европските пристаништа преку полска територија, соопшти украинското Министерство.
Солски во текот на викендот рече дека помеѓу 500.000 и 700.000 тони различни земјоделски стоки ја минуваат полската граница секој месец, вклучувајќи жито, растително масло, шеќер, јајца, месо и други производи.
