Вчера проруската молдавска партија Сор организираше протест пред зградата на молдавскиот парламент во главниот град Кишињев, каде се собраа илјадници луѓе. Најголем дел од демонстрантите на протестот дојдоа со автобуси, а нивните трошоци наводно ги покривала партијата која стои зад организацијата на протестот. „Ние сме предмет на потсмев – ни се потсмева Владата“, извикуваа демонстрантите.
„Има луѓе со четири или пет деца кои буквално немаат што да јадат“, објасни Ала, една од демонстрантите. Молдавската претседателка Маја Санду изјави дека повеќе од 70 отсто од приходот на домаќинствата во Молдавија се троши на сметки за енергија. Ала вели дека половина од пензијата ја троши на сметки за енергија, пишува Би-Би-Си.
Таа додава дека пред изборите им ветувале зголемување на платите и пензиите, но дека досега не го исполниле. Неколку дена пред овој протестен митинг, Санду предупреди дека Русија планира да испрати воено обучени саботери во земјата, преправени како цивили, за да ја соборат нејзината прозападна влада.
„Саботери со воена обука планираа насилни акции“
Кремљ одговори дека молдавските власти со вакви обвинувања се обидуваат да го одвлечат вниманието од сопствените социјални и економски неуспеси. Молдавија е зависна од рускиот гас, а Москва го намали снабдувањето на Молдавија на половина во текот на изминатата година, што вршеше притисок врз владата во Кишињев. Протестите поради поскапувањето на гасот и струјата почнаа минатата есен.
Претседателката Санду минатата недела рече дека Русија веќе се обидела да ја дестабилизира ситуацијата во Молдавија со предизвикување енергетска криза, која според неа „се очекува да предизвика големо незадоволство кај населението и да доведе до насилни протести“.
Таа додаде дека новиот план вклучува „саботери со воена обука кои ќе преземаат насилни акции, ќе извршат напади врз згради на државни институции или дури и ќе земаат заложници“. Во последните денови, по безбедносните проверки, на 57 лица од земји пријателски на Русија, меѓу кои и група српски фудбалски навивачи и неколку боксери од Црна Гора, им беше одбиен влез во Молдавија.
„Ако Украина падне, Молдавија е следната“
Воздушниот простор на Молдавија беше исто така неочекувано затворен неколку часа оваа недела. „Многу е јасно дека Русија е држава агресор“, изјави за Би-Би-Си Росиан Василој, шеф на граничната полиција на Молдавија. Тој рече дека заканата постои од 24 февруари, кога започна војната во Украина, но нагласи дека „сега е поинаку; тоа е мешавина на закани од Молдавија и од надвор“.
Сè додека Украина продолжува да се бори и да ја добива војната, тој верува дека ризиците за Молдавија се помали. „Ако Украина падне, Молдавија е следната“, продолжи тој, истакнувајќи дека „не се плаши“.
Од почетокот на војната, молдавската влада се обиде да ги диверзифицира изворите на енергија во земјата и да ја ослободи земјата од зависноста од рускиот гас, но нападите врз украинската инфраструктура и трошоците за увоз на електрична енергија од Романија не помогнаа на ситуацијата.
„Русија може да ја окупира Молдавија за половина ден“
Санду предвиде дека потенцијалниот руски заговор ќе се потпира на „внатрешни сили“ како што е опозициската партија Сор и го повика парламентот да донесе построги безбедносни закони. Марина Таубер, функционер на проруската партија, која го предводеше протестот пред парламентот, вели дека нејзината партија не е против ЕУ и сака добри односи со сите партии.
Сепак, некои членови на нејзината партија признаваат дека би ја поздравиле руската интервенција. Еден од нив е Иуриеја Беренчи, партиски советник во градот Орхеи, на еден час возење северно од главниот град Кишињев. „Не се плашиме затоа што ако Русија сакаше да ја окупира Молдавија, тоа ќе го направеше за половина ден“, вели таа.
„Подобро ќе ни биде со Русија“
Таа недвосмислено одговара на прашањето дали би ја поздравила руската интервенција. „Ќе ни биде многу подобро со Русија отколку сега“, убедена е таа. Многу луѓе во Кишињев гледаат поблиски врски со Западот како начин да се обезбеди независност и демократија на Молдавија во критично време.
Партијата на претседателот Санду има солидно мнозинство во парламентот. Сепак, вчерашниот собир на голем број демонстранти пред парламентот е доказ дека постои ризик притисокот да ги зголеми поделбите во хетерогеното молдавско општество.
