Ерата на диносаурусите заврши со катаклизма еден пролетен ден пред 66 милиони години, кога астероид широк 12 километри удри во мексиканскиот полуостров Јукатан, предизвикувајќи истребување на овие извонредни ѕверови и околу три четвртини од видовите на Земјата.
Но, дали диносаурусите, со забавувањето на диверзификацијата и стапката на еволуција, веќе биле на излез, како што мислат некои научници? Одговорот е дефинитивно „не“, според новата студија која изгради модели на синџири на исхрана и еколошки живеалишта во Северна Америка, делот од светот кој го има најдобриот „запис“ за фосили од тоа време.
Научниците разгледувале период кој се протега 18 милиони години пред ударот на астероидот што го завршил периодот на креда и 4 милиони години потоа на почетокот на палеогенот, кога цицачите ја потврдиле својата доминација по истребувањето на диносаурусите – освен нивната птичја лоза.
Врз основа на повеќе од 1.600 фосили, тие ги реконструираа синџирите на исхрана и живеалиштата што ги претпочитаат копнените и слатководните ‘рбетници. Меѓу нив имало и такви како џиновскиот месојад Т-Рекс, трицератопи со три рога, анкилосауруси, крокодили, желки, жаби, риби и разни мали цицачи кои живееле под нозете на диносаурусите.
Диносаурусите живееле во стабилни еколошки ниши за кои биле добро приспособени, открија научниците.
Со други зборови, диносаурусите беа избришани на својот врв, рече екологот Хорхе Гарсија-Жирон од Универзитетот во Оулу во Финска и Универзитетот во Леон во Шпанија, главен автор на студијата објавена во списанието Science Advances.
Цицачите потоа почнаа да ја поставуваат основата за нивниот последователен пораст, диверзифицирајќи ги нивните еколошки ниши и развивајќи поразновидни прехрани, однесувања и толеранција кон климата, додаде Гарсија-Жирон.
Диносаурусите продолжија да се развиваат и да се прилагодуваат за време на самракот на нивното владеење на Земјата, при што се појавуваат нови видови, а старите исчезнуваат, покажа истражувањето.
Некои од големите тревопасни животни, како што се диносаурусите со рогови, беа заменети со поголем број тревопасни видови со средна големина.
Некои претходни истражувања сугерираат дека биолошката разновидност на диносаурусите значително се намалила пред ударот на астероидот, врз основа на фосилните записи од различни семејства на диносауруси.
Постоела таа вознемирувачка мисла дека диносаурусите ионака биле пат на заминување, со оглед на нивното долго намалување, кога астероидот ги реши од нивната беда, рече палеонтологот и коавторот на студијата Стив Брусат од Универзитетот во Единбург.
Сега можеме со сигурност да кажеме: диносаурусите беа силни, со стабилни екосистеми, додека астероид ненадејно не ги уби.
Фактот дека диносаурусите биле толку добро приспособени на нивната клима и околина можеби ги уништило.
Кога удрил астероидот, настанал хаос и диносаурусите не можеле да се справат со ненадејната промена во светот на кој биле толку навикнати, рече Брусат.
„Нашата студија сугерира дека веројатната интеракција на многу други еколошки карактеристики, вклучувајќи ја големината на телото, исхраната, однесувањето и пластичнос на екосистемот, подготви одредени помали животни за подобро преживување по ударот на астероидот“, рече палеонтологот и ко-автор на студијата Алфио Алесандро Кјаренца од Универзитетот во Виго во Шпанија.
Предастероидните цицачи вклучуваа сега веќе исчезната група налик на глодар наречена мултитуберкули, како и роднини на денешните торбари и денешните фрујадци.
По масовното истребување, се појавија нови цицачи, вклучително и многу вистински торбари – група која раѓа добро развиени младенчиња што ги вклучува повеќето денешни цицачи од китови до лилјаци и од африкански мравојади до луѓе.
Големината на телото на пост-апокалиптичните цицачи брзо се зголеми како и еколошката разновидност.
Цицачите и диносаурусите ја делат истата приказна за потеклото – и двата настанале и почнале да се диверзифицираат уште во периодот на Тријас, пред околу 230 милиони години, на суперконтинентот Пангеа, рече Брусат.
Оттаму тие тргнаа по својот пат, при што диносаурусите станаа огромни, а цицачите се помали во нивната сенка, додаде Брусат.
Но, нивните судбини се засекогаш испреплетени. Во моментот на ударот на астероидот имало цицачи. Тие успеаја да преживеат. Имавме предци кои зјапаа во астероидот.
