НАСА објави слика од далечни галаксии какви што биле пред 13 милијарди години, користејќи го најмоќниот телескоп досега лансиран во вселената, кој ветува дека ќе го преобликува нашето разбирање за универзумот.
Мало парче од универзумот, наречено SMACS 0723, е снимено со сите детали со остриот вселенски телескоп Џејмс Веб (JVST), покажувајќи светлина од многу различни треперливи галаксии, меѓу најстарите во универзумот.
Џо Бајден, кој ја откри сликата на настан во Белата куќа, го нарече моментот „историски“ и рече дека тој дава „нов прозорец во историјата на нашиот универзум“.
„Тешко е да се замисли. Тоа е неверојатно. Тоа е историски момент за науката и технологијата, за Америка и целото човештво“, рече американскиот претседател.
Бил Нелсон, еден од претставниците на НАСА, рече дека сликата покажува светлина од галаксиите што се наведнуваат околу други галаксии, патувајќи милијарди години пред да стигне до телескопот.
„Ние гледаме наназад повеќе од 13 милијарди години“, рече тој, додавајќи дека повеќе слики што ќе ги објави вселенската агенција ќе стигнат уште поназад, околу 13,5 милијарди години, во близина на проценетата почетна точка на самиот универзум.
„Речиси се вративме на почеток“, рече тој.
Објавената слика е преглед на серија слики во боја со висока резолуција од JVST што НАСА ќе ги прикаже во вторник. Тие ќе ја вклучат „најдлабоката слика на нашиот универзум некогаш направена“, рече Нелсон.
Експертите велат дека телескопот, три децении во изработка и лансиран минатата година, може да го револуционизира нашето разбирање за космосот со обезбедување детални инфрацрвени снимки од универзумот.
Телескопот вреден 10 милијарди долари може да ѕирне во атмосферите на егзопланетите и да ги набљудува некои од најстарите галаксии во универзумот користејќи систем од леќи, филтри и призми за откривање сигнали во инфрацрвениот спектар, кој е невидлив за човечкото око.
Досега системот „работеше беспрекорно“, вели Марсија Рике, професорка по астрономија на Универзитетот во Аризона.
„Веб може да погледне наназад во времето веднаш по големата експлозија за да бара галаксии толку далечни што на светлината и требаа многу милијарди години за да стигнеме од тие галаксии до нас“, рече Џонатан Гарднер, заменик постар истражувач на проектот во НАСА.
Телескопот, кој е заедничко вложување со Европската вселенска агенција, е во развој од средината на 1990-тите и конечно беше лансиран во вселената во декември. Тој е опишан како најмоќниот телескоп кој некогаш бил испратен во вселената.
Првичната цел на проектот беше да се видат првите ѕвезди и галаксии формирани по големата експлозија, гледајќи го „универзумот како првпат ги вклучува светлата“, како што рече Ерик Смит, програмскиот научник на Веб.
Телескопот треба да се смета за „едно од најголемите инженерски достигнувања на човештвото“, рече Камала Харис, американски потпретседател.
„Целата опсерваторија работи неверојатно добро“, рече Џилијан Рајт, директор на британскиот центар за астрономија и технологија во Единбург, исто така еден од главните истражувачи.
„Тешко е да се поверува колку фантастично испадна. Тоа е апсолутно неверојатно.”
НАСА соопшти дека JVST има пет почетни космички цели за набљудување, вклучувајќи ја маглината Карина, еден вид небесен расадник каде што се формираат ѕвезди. Маглината е оддалечена околу 7.600 светлосни години и е дом на многу масивни ѕвезди, неколку пати поголеми од Сонцето.
Другите области во фокусот вклучуваат VASP-96 b, џиновска планета надвор од нашиот Сончев систем направена главно од гас; маглината јужен прстен, облак од гас што се шири околу ѕвезда што умира на 2.000 светлосни години од Земјата; и Стефанов Квинтет, познат по тоа што е првата компактна група галаксии откриена во 1877 година. НАСА ќе објави слики од овие цели во вторник.
„Возбудливо е да се види фантастичната слика од вселенскиот телескоп Џејмс Веб објавена денес“, рече Ричард Елис, професор по астрофизика на Универзитетскиот колеџ во Лондон, кој беше дел од комисијата што прв го дизајнираше телескопот.
„Бидејќи ние самите сме направени од материјал синтетизиран во ѕвезди во последните 13 милијарди години, JVST има единствена способност да го следи нашето потекло во овој извонреден универзум“. Секој може да учествува во оваа неверојатна авантура“.
