Во секој случај, светските лидери – особено американскиот претседател – можат да го привлечат вниманието на медиумите кога сакаат, едноставно со одржување прес-конференција или издавање соопштенија за печатот.
– Јас сум професионален поборник за слободно изразување повеќе од една деценија. Затоа ја поддржувам неодамнешната одлука на Надзорниот одбор на Фејсбук за поддршка на суспендирање на поранешниот претседател Доналд Трамп од платформата и новиот протокол на Фејсбук, според кој јавните личности може да бидат забранети до две години во време на граѓански немири. Всушност, платформата треба да оди понатаму.
Трамп го користеше својот насилен говор на социјалните мрежи за да нападне и малтретира новински организации, политички противници и поранешни политички сојузници.
Тој го искористи тоа за да ја поткопа довербата на претседателските избори во 2020 година, а значителен дел од Американците сè уште се сомневаат во нивниот исход, и покрај недостатокот на какви било докази за широко распространети неправилности или измами. И тој го користеше за постојано објавување дезинформации за време на пандемијата КОВИД-19.
Со други зборови, со помош на платформите на социјалните медиуми, Трамп ги поткопа нормите и институциите кои го поддржуваат функционирањето на репрезентативна влада, истовремено зголемувајќи го бројот на смртни случаи од коронавирус во САД. И тој се занимаваше со самите видови на вознемирување и говор на омраза што ги забрануваат платформите на социјалните мрежи.
Сепак, долги четири години Трамп минуваше низ такво однесување затоа што платформите сметаа дека објавувањето на неговите изјави, колку и да е погрешно или опасно, е од јавен интерес. Фејсбук го воведе ова таканаречено ослободување од правилото за интерес за вести непосредно пред претседателските избори во 2016 година.
Но, ова е кружна логика: светските лидери се ослободени од почитување на стандардите на заедницата затоа што нивните изјави се „интересни за вестите“, но тие се сметаат за вести токму заради поттикнувањето на публикациите што ги кршат стандардите.
Во секој случај, светските лидери – особено американскиот претседател – можат да го привлечат вниманието на медиумите кога сакаат, едноставно со одржување прес-конференција или издавање соопштенија за печатот.
Суспензијата на сметките на социјалните мрежи на Трамп, откако тој го крена бунтот на 6 јануари во Капитол во САД, беше очигледно чекор во вистинската насока. Од тогаш Твитер ја направи својата забрана трајна. Но, Фејсбук му ја остави вратата отворена на Трамп да се врати на својата платформа.
Надзорниот одбор на Фејсбук ја потврди првичната суспензија, но не се согласи со нејзината нејасност, тврдејќи дека компанијата не треба да смислува правила за време на летот и мора да развие „јасни, неопходни и пропорционални политики што ја промовираат јавната безбедност и ја почитуваат слободата на изразување“.
Клучно, одговорот на Фејсбук мора да биде „во согласност со правилата што важат за другите корисници на неговата платформа“.
Ова е местото каде што Надзорниот одбор направи грешка. Да, постојаноста треба да биде целта. Но, светските лидери не се само какви било корисници; тие треба да се чуваат на повисок стандард. На крајот на краиштата, тие можат да го поттикнат насилството многу полесно отколку просечниот граѓанин.
Згора на тоа, голем дел од она што се случува на социјалните мрежи ги доведува во прашање постојните норми. Во исклучителни околности, мора да се донесат исклучителни одлуки.
Новата политика на Фејсбук го признава ова барем делумно. Нивната политика вели: „Нашите стандардни граници не можат да бидат пропорционални на повредата или доволни за да се намали ризикот од натамошно оштетување во случај на јавни личности, кои објавуваат содржина за време на тековно насилство или граѓански немири“.
Но, таа логика мора да се примени пошироко. Трамп во никој случај не е единствениот светски лидер кој користел платформи на социјални мрежи за поттикнување и манипулирање со јавното мислење со помош на алатки како компјутерска пропаганда и астротурирање.
И, иако Фејсбук дејствуваше против ваквите злоупотреби во земји како САД, Јужна Кореја и Полска, досега тоа не направи многу или ништо во земји како Ирак, Хондурас и Азербејџан.
Оваа недоследност не е случајна. Научникот за податоци Софи Жанг неодамна откри дека за време на нејзините 2,5 години на Фејсбук, открила „очигледни обиди“ за злоупотреби на платформата од десетици влади, кои сакале „да го измамат сопствениот граѓанин“. Сепак, Фејсбук повеќе пати одбиваше да постапува по ова прашање. Жанг рече: „Едноставно, не се грижевме доволно за да ги запреме“.
Покрај апатијата, Фејсбук можеби се обидуваше да ги заштити сопствените деловни интереси, што веројатно објаснува зошто раководителите на компаниите наводно ги штителе членовите на индиската владејачка партија, Баратија Јаната од казна за кршење на политиката за говор на омраза на платформата.
Дури и на режимите што го блокираат пристапот на Фејсбук до сопственото население, вклучувајќи ги Кина, Иран и Уганда, им е дозволено да ја користат платформата за свои цели.
Синоним за интернет
Сакале или не, Фејсбук има огромна моќ. Во многу земји, таа е една од ретките алтернативи на координираните владини медиуми кои доминираат во екосистемите на националните медиуми.
За корисниците, тој често е синоним за интернет. Затоа властите посветија толку многу ресурси на манипулирање со тоа и затоа Фејсбук мора да преземе одговорност за нивно запирање.
Регулаторите сигурно имаат и своја улога. Но, досега, нивниот пристап беше многу погрешен. Некои – вклучувајќи ги Флорида, Тексас и Полска – посочуваат во спротивна насока, обидувајќи се да им забранат на платформите на социјалните медиуми да отстрануваат содржина или сметки кои не се незаконски.
Регулаторите во САД и Европската унија размислуваат дали некои елементи на интернет треба во основа да се третираат како комунални услуги или „заеднички оператори“.
Но, генерално, регулаторите треба да се фокусираат помалку на содржината и повеќе на дизајнот на платформата, технологијата за рекламирање и монополската моќ. Во меѓувреме, Фејсбук треба да се ослободи од геноцидните армии, владината пропаганда што го насочува и манипулира населението и лидерите кои ги блокираат корисниците.
Алгоритамската медијација во јавната сфера од страна на приватни, профитни платформи дизајнирани да ги максимизираат ангажманите и поларизациите, беше сè друго освен еманципаторно. Тоа беше смртоносно за многумина. Владите, јавните службеници и политичките партии мора да се соочат со брзи и тешки последици.
