Оваа недела, апликацијата за размена на пораки Телеграм, беше обвинета за одбивање да се усогласи со строгиот германски закон.
Се работи за Закон за спроведување на безбедноста на мрежата (Закон NEtzDG), според кој компаниите на социјалните мрежи, како што се Фејсбук, Јутјуб и Твитер, треба да ја избришат целата незаконска или штетна содржина и активно да ангажираат лице кое таквата содржина ќе ја проследи до властите.
Телеграм е руски „даркнет во вашиот џеб“, напиша Дер Шпигел во својата широка анализа за Павел Дуров, креаторот на апликацијата со криптирани пораки.
Дуров е 36-годишен мистериозен милијардер, за кого се смета дека е меѓу најбогатите луѓе во светот. Тој се појавува во јавноста во целосна црна облека, а неговиот стил потсетува на измислениот лик Нео, кој го толкуваше Киану Ривс во филмот „Матрикс“, кој е и негов личен пример.
На удар на властите
Дуров на медиумите им е познат како „рускиот Марк Цукерберг“ затоа што тој беше еден од креаторите на руската верзија на Фејсбук ВКонтакте (VК), која наскоро стана број еден социјална платформа во Русија. Визијата за Телеграм му се појави кога безбедносните сили упаднаа во неговиот дом во Санкт Петербург во декември 2011 година. Таа година, Русија ги доживеа најголемите протести против владата по реизборот на Владимир Путин, а Кремлин одговори со затворање на веб-страниците на опозиционите активисти.
Дуров одби да ги затвори своите сметки дури и кога специјална единица на руските полициски сили дојде пред неговата врата. Потоа сфати дека му треба безбеден канал за комуникација за да разговара со неговиот брат, Николај Дуров – „мастермајнд“ за кодирање, кој има два докторати по математика.
Во периодот што следеше, Дуров одби да ги предаде податоците на ФСБ, наследникот на КГБ на украинската опозиција, за време на анексијата на Крим. Тој исто така одби да ја затвори сметката на опозиционерот Алексеј Навални.
Во април 2014 година тој рече дека решил да ја напушти Русија откако бил отпуштен од компанијата затоа што олигарсите од Кремлин ја презедоа контролата над ВКонтакте (VК). Со продажба на акциите на ВКонтакте (VК) на руски олигарх за 300 милиони долари, дел од почетниот капитал беше „натопен“ за „контранапад“ – го лансираше Телеграм.
Денес, апликацијата Телеграм е инсталирана на 570 милиони паметни телефони, во јануари 2021 година таа беше најинсталираната платформа, а нејзин главен конкурент е WhatsApp, сопственост на Фејсбук. Сепак, за разлика од компанијата од Силиконска долина, апликацијата на Дуров нуди повеќе од само пораки – им овозможува на корисниците да создаваат заедници или платформи за запознавање.
Руски цензури
Можеби најинтересната функција на „тајната компанија“ е она што оневозможува разоткривањето на комуникацијата. Телеграм се рекламира како платформа која е надвор од дометот на државата и властите – место каде што секој може да напише и изрази сè што сака.
Привлекува исламисти, теоретичари на заговор, десни екстремисти, дилери на дрога, заговорници на криптовалути и онлајн фалсификатори, пренесува Јутарњи лист. Но, привлекува и странски државници и лидери.
Платформата е омилена во Елисејската палата, но и меѓу руските државници, и покрај тешкотиите со кои се соочи Дуров во неговата земја.
Во репресивните земји, Телеграм е едно од најефикасните оружја на продемократските движења, како што се оние во Хонг Конг, Иран и Белорусија. Опозицискиот канал за телеграми, Некста, стана главниот канал за комуникација за време на белоруските протести против диктаторот Александар Лукашенко.
Поради тајност, апликацијата повторно стана мета на руската држава. Во 2018 година, ФСБ побара пристап до тајните разговори за кои тие тврдат дека ги користеле терористите. Дуров повторно одби и руските цензури отстранија повеќе од 16 милиони IP адреси од интернет во обид да ја блокираат работата на Телеграм.
Ова ја активираше битката за кодирање на Дуров против силите на руската држава. Битката се покажа понижувачка за Роскомнадзор, државното тело за надзор над комуникациите, кое отстрани стотици неповрзани веб-страници – вклучувајќи ги и своите – додека Телеграм генерално продолжи да работи нормално со паметно пренасочување на сообраќајот.
Не го интересираат парите
Додека политичарите ширум светот со години се обидуваат да ги регулираат интернет-компаниите, властите се немоќни додека Дуров им го ускратува пристапот до корисничките податоци. Не е познато дали Дуров ќе им се покори на германските власти кои сакаат да го подложат на законот. Судејќи според досегашното искуство, тој не одговара на истрагите на државата.
Во 2014 година, Дуров изјави за Њујорк Тајмс дека не е „голем љубител на идејата за земјите“. Тој ја регистрирал својата компанија на Девствените острови и Белизе, го купил државјанството на карипската островска држава Свети Кристофер и Невис за 250 000 американски долари за да патува со него, а адресата на неговата централна канцеларија е во Дубаи.
Интервјуата со поранешни вработени откриваат дека Дуров е извршен директор кој не е заинтересиран за пари, туку за влијание и глобално признавање. Тој се гледа себеси како „инженер на сопствениот универзум“, рече Николај Кононов, кој напиша книга за него. На матурската вечер, Дуров се заколна дека ќе стане „интернет тотем“ и се чини дека го исполнил своето пророштво.
