Случајот „Нефа мебел“ е само последен во низата измами на потрошувачи. Во изминатава година имаше уште неколку скандали, пред сѐ со туристички аранжмани. Ова само докажува дека иако законите за заштита на купувачите се добри на хартија, слабо се применуваат во пракса.
„Нефа мебел“ – измамени стотици потрошувачи
Десетици потрошувачи останаа без нарачаниот а платен мебел откако салоните „Нефа“ ненадејно ставија клуч на врата.
Во Македонија имаше 14 салони од кои три салони во Скопје, а останатите во внатрешноста. Компанијата имаше и фабрика и десетици салони во Србија кои исто така се затворени.
По речиси цела недела молк се огласи сопственикот – вели дека на купувачите ќе им биле вратени парите.
„Искрено се извинуваме поради стресот кој го претрпевте врз основа на медиумските објави за руски крадци и измамници. Тоа не е точно, нашите компании не користеа субвенции од државата, ниеден динар не завршил на приватни сметки“, пишува во отвореното писмо на сопственикот Андреј Ходашевиќ.
Надлежните и во Македонија и во Србија веќе го истражуваат случајот.
Измамени туристи – оставени на улица насред Истанбул
Пред само неколку месеци две македонски студентки беа буквално оставени на улица насред Истанбул откако туристичката агенција преку која го имале платено аранжманот не го реализирала ветеното.
Тие имале платено по 230 евра за аранжман кој требало да вклучува повратен билет Скопје – Истанбул – Скопје и сместување во хотел за три вечери. Но, кога стигнале таму сфатиле дека имаат само карта во еден правец.
Истата туристичка агенција претходно измамила и граѓани кои уплатиле за аранжман во Рим кој во последен момент бил откажан а парите сѐ уште не им се вратени.
За Велигден 12 македонски државјани за малку ќе беа оставени без сместување во турска Кападокија. По притисокот од медиумите тие во последен момент беа сместени во хотелот каде не сакале да ги примат зашто агенцијата им ги немала префрлено парите.
По овие неколку случаи надлежните најавија засилени контроли на агенции.
Сѐ повеќе претставки од потрошувачите
Потрошувачите стануваат сѐ посвесни за своите права. Ова го покажува и континуираниот раст на претставки за нивно прекршување.
Само минатата година до Организацијата на потрошувачи на Македонија (ОПМ) стигнале вкупно 2.886. Од нив 2.142 биле телефонски, 485 лични, 228 електронски и 21 преку редовна пошта.
Според извештајот на ОПМ околу 17% од поплаките се однесуваат на технички апарати, речиси 10% за телекомуникациски услуги, 7% за производи за лична употреба, 5% за производи кои се користат во домот, 4% за туристички патувања.
„Се повеќе се случува потрошувачите да пријават дека им е доставен механички оштетен производ“ стои во извештајот од ОПМ.
Оттаму советуваат дека потрошувачот треба секогаш да го провери производот пред да потпише дека му е доставен бидејќи кога ќе го направат потврдуваат дека му бил доставен во исправна состојба, без оштетувања.
„Додека трае гарантниот рок расипаниот производ треба да се сервисира до три пати, а ако повторно се појави дефект треба да се замени со нов, со оглед на тоа што купувате производ со определени употребни својства кои треба да ги има. Расипаното не смее да стои повеќе од 30 дена на сервисирање, а за тоа време треба да се обезбеди соодветна замена“, објаснуваат во ОПМ.
Потрошувачите можат да се жалат на повеќе адреси
Освен организацијата на потрошувачи и повеќе државни органи воведоа директни телефонски линии за пријавување на неправилности.
Расипана или храна со изминат рок се пријавува во Агенцијата за храна на 0800 3 22 22.
Виски телефонски сметки или лоша услуга од телекомуникациските оператори се пријавува во Агенцијата за електронски комуникации на 190.
Неиздавање фискална сметка и слични проблеми се пријавуваат до Државниот пазарен инспекторат на 02 / 3220 – 547.
Нова стратегија за заштита на потрошувачите
Пред законот муштеријата најчесто има право, но продавачите, сервисерите и давателите на услуги не секогаш го прифаќаат тоа.
Состојбата можеби ќе ја подобри новиот закон за заштита на потрошувачите и новата стратегија за периодот од 2019-та до 2023-та. Тие се дел од приближувањето на земјата кон стандардите на Европската Унија.
„Се движиме во насока на интеграција на заедничката политика за заштита на потрошувачите и корисниците на производи и услуги што е значајно за функционирањето на единствениот пазар особено во интерес на граѓаните“ изјави министерот за економија Крешник Бектеши.
Тој нагласи дека целта на заедничката политика за потрошувачи е да се обезбеди потрошувачите од ЕУ како и потрошувачите од земјава да ги максимализираат своите придобивки од постоењето на внатрешниот пазар и да играат значајна улога во него.
На земјава и претстои напорна работа за да ги достигне европските стандарди за заштита на потрошувачите, како на хартија така и во пракса.
„Се работи за впивање на голем број на регулативи, инструкции, насоки… Ви препорачувам да има силно учество и вклученост на граѓаните и да има информативен канал отворен за сите чекори што се преземаат за подобра заштита на нивното здравје и права. Но, ништо нема да направите доколку нема контрола и инспекција и доколку нема зајакнување на капацитетите на контролните институции и инспекциите“ вели претставникот на Европската делегација во Скопје, Никола Бертолини.
К. Н.
