Снегот и студот ќе продолжат. Метеоролозите најавуваат уште пониски температури во наредните денови. Сепак, и во вакви екстремни услови може домот да биде потопол, а сметките да бидат помали.
Основните совети кои ги даваат експертите за енергетска ефикасност се
- Да не се штеди на термоизолација. Овие вложени пари најбргу се враќаат. Во зависност од типот на градбата, типот на применетата изолација и квалитетот на изведбата можно е намалување на топлинската потрошувачка од 30 до 70%. Пресметките покажуваат дека инвестицијата се враќа за една до три години.
- Да се користат термички прозорци. Зависно од типот на прозорецот можно е намалување на потрошувачката од 10 до 40%. Инвестицијата се враќа за две до шест години.
„Ставање на топлинска изолација и прозорци е мерка која бара најголемо вложување, но е и најисплатлива. Не се исплатува за една или две години, потребни се седум или осум, во зависност од тоа каков бил објектот“ вели професорот Ристо Цицонков кој е експерт за енергетика и за системи за греење и ладење.
Ова се посериозни инвестиции, но експертите велат дека сметките може да се намалат со помали вложувања и промени во начинот на однесување:
- Да не се прегрева просторијата. Со тоа се стимулира нагло зголемување на потрошувачката. Пресметките покажуваат дека еден степен повисока температура значи 7% поголема топлинска потрошувачка.
- Да не се дозволи долготрајно разладување на просториите. Повторното загревање „ќе изеде“ најголем дел од заштедата.
- Да се користат ниско температурни централни системи како подно и панелно греење. Со нив чувството на удобност се достигнува и при пониски температури во просторијата.
- Да се користи термостат за автоматска регулација на температурата во просторијата. Овие вложени пари најбргу се враќаат.
- Ако се користат радијатори да се постави алуминиумска фолија меѓу нив и ѕидот за да се рефлектира топлината.
- Навечер собите да бидат затворени, како и вратите од ходниците, плакарите и помошните простории кои не се греат.
- Електричните греалки да се вклучуваат директно во штекер, а не на продолжен кабел.
- Да се избегнува проветрување, а ако е неопходно тоа да се прави во текот на денот кога е најтопло.
- Да се постелат теписи, по можност со подолги реси, врз дрвените подови и плочките, тие ќе ја стопираат апсорпција на топлината.
- Вратата од бањата да се остави отворена по туширањето или капењето, така топлиот воздух и пареата ќе се прошират, а истовремено ќе се навлажни и воздухот во домот.
- Рерната да се остава отворена откако ќе се заврши со готвење, топлиот воздух ќе се прошири.
- На надворешните врати да се постави изолација до праговите, доволно е да се постели свиткана черга или ќебе кои би го спречиле продирањето на ладниот воздух.
- Доколку во домот има плафонски вентилатор нека биде повремено вклучен, тој го турка топлиот воздух надолу а го качува студениот нагоре.
Дел од овие совети можеби звучат смешно, но експертите за енергетска ефикасност велат дека дефинитивно придонесуваат за потопол дом, но и за помали сметки.
Но, која опција е најисплатлива за греење? Струја, дрва, нафта или парно?
Парното греење е поевтино од лани. Веќе неколку години по ред поевтинува иако минимално. Оваа сезона најголемиот снабдувач, „Балкан енерџи груп“ (БЕГ) има пониски цени за 3.10%, „ЕЛЕМ енергетика“ за 1.13%, а „Скопје Север“ за 0.76%. Просечната месечна сметка за стан од 60 квадрати сега е 1.700 денари или 20.400 денари годишно.
Цената на струјата на 1 јули се намали за 0.10%. Ако ова се преслика на една просечна сметка од 2.000 денари се доаѓа до заштеда од 2 денари. Инаку грубата математика покажува дека загревањето просечен дом на струја за една сезона би чинело најмалку 25.000 денари.
Нема промени на цените во ЈП „Македонски шуми“. Веќе неколку години огревното дрво се продава по исти услови – 2.370 денари за кубик бука и 2.470 за кубик даб. Има и друга поевтина, категорија која се нуди за 1.860 денари. За една сезона просечно домаќинство троши од 5 до 8 кубици дрва во зависност од временските услови. Оттука вкупниот трошок би бил од 13.000 до 18.000 денари. Од 850.000 до 900.000 граѓани во зимскиот период се греат со дрва. Дури 80 % од овој енергенс се користи во помалите места низ државава.
К. Н.
