Повеќе од две децении поминал во странство, менувајќи работни места, адреси и градови низ Германија, но секогаш со иста цел – да обезбеди подобар живот за семејството во Македонија.
Славе П. (54) од Велес, еден од илјадниците македонски печалбари, сведочи за помалку видливата страна на животот надвор – осаменоста и преиспитувањето по сите години поминати далеку од дома.
„Не се жалам на тоа што работев, ниту на условите. Работев чесно и заработив доволно. Но кога ќе се свртам назад, не гледам ништо мое, освен трансакции. Испратив пари, платив школување, изградив куќа. Сè завршив. А дали некој некогаш праша како сум јас?“, вели Славе, денес вработен како возач на приватен транспортен бизнис во Штутгарт.
Работниот ден му започнува рано наутро, а завршува доцна навечер. Сопругата и децата останале во Македонија. Не сакаат да се селат, а тој, како што вели, со текот на времето престанал и да инсистира.
„Кога ќе одам дома, не се снаоѓам. Се менува динамиката, мене ме нема по девет месеци. Не можеш да влезеш во семејниот ритам само со три недели годишно. Тие се веќе навикнати да функционираат без мене“.
Славе не е исклучок. Психолозите велат дека многу иселеници доживуваат слични фази на отуѓување и чувство на неприпадност – и таму и дома.
„Печалбарите често имаат улога на финансиски носители, но таа улога не е придружена со емоционална поврзаност. Со текот на времето, тие се чувствуваат како надворешни набљудувачи на сопствениот живот“, вели психологот Сања Љубеновиќ.
Според неа, оваа појава најчесто се појавува по четириесеттата година, кога се прават лични пресметки.
„Се појавува прашањето: ‘Дали вредеше?’ И одговорот не секогаш зависи од финансиската состојба“.
Славе сега размислува за враќање. Пензијата што ќе ја добие нема да биде висока, но му е доволна, вели, за да се врати на земјата што ја оставил одамна.
„Можеби доцнам, ама сакам барем сега да се вклучам во секојдневието. Да не бидам повеќе само поштата со пари што стигнува секој месец“.
На прашањето дали би им препорачал на младите да заминат, вели дека тоа е лична одлука.
„Ако тргнеш – не заборавај зошто си тргнал. И никогаш не заборавај сам да се прашаш дали си добро“.
Животот на печалбарот, според него, не се мери само во пари, туку и во тишини – оние меѓу разговорите, меѓу враќањата дома, и меѓу прашањата што никој не ги поставува.
Б.З.М.
