Во светот на брзиот развој и потрошувачката култура, децата се често изложени на реклами, игри и на социјални мрежи кои ги поттикнуваат да купуваат нови играчки, електронски уреди и други предмети.
Сепак, да им помогнете на децата да развијат навики за штедење и паметно трошење на парите е еден од најважните начини да ги подготвите за одговорно управување со нивните финансии во иднина.
Како што истакнува психологот Сања Љубеновиќ, од самиот почеток е важно да ги научиме децата на вредноста на парите.
„Децата, иако можеби не го разбираат концептот на пари во млади години, можат да научат да ги ценат елементите што стојат зад нив. Ако започнете со едноставни задачи, како што е објаснување како родителите заработуваат пари, тие ќе започнат да го поврзуваат трудот со добивањето на материјалните добра“, вели Љубеновиќ.
Првиот чекор во образованието за финансиите е да ги научите децата на важноста на заштедата.
Еден од наједноставните начини да го постигнете ова е со користење на „кутија за пари“.
Тоа е посебен канал или кутија каде што децата можат да постават дел од своите пари, како на пример подарок во форма на пари или малку од џепарлакот. За почеток, препорачливо е да го поставите прагот на 10% или 20% од нивните „заработки“.
Додавајќи на ова, економистите советуваат како родителите можат да помогнат во формирањето на здрави навики:
„Мораме да ги мотивираме децата да заштедат, но исто така и да бидат свесни дека не секој износ што го добиваат треба веднаш да биде потрошен. На пример, при секое ново пазарување, децата треба да се запрашат: Дали ова ми е потребно или само го сакам затоа што го гледам на реклама?“
Меѓутоа, иако штедењето е важно, не треба да се заборави учењето за паметно трошење.
Една од стратегиите која може да биде многу корисна е воведување на едноставен систем на категорија за трошење.
На пример, децата можат да имаат три категории: „Штедиме за иднина“, „Можеме да потрошиме сега“ и „Добро дело“.
Овој метод помага да се научат како да планираат, како да прават избори и како да се носат со емоционалните импулси при купување.
„Важно е да ги научиме децата да прават разлика помеѓу потребите и желбите. Дури и во детството, тие треба да научат да имаат контрола над своите желби и да разберат дека не секогаш е потребно да се купи сè што ќе се види“, додава Љубеновиќ.
Една од техниките која помага за разбирање на вредноста на парите е создавање на мал семеен буџет. Родителите можат да ги вклучат децата во процесот на одлучување за трошење и заштеда на домаќинството. Така ќе се развие свесноста за тоа колку е важно да се планира и да се води сметка за секој денар.
Во глобалната економска стварност, кога се соочуваме со нестабилни финансии и брзо менување на условите, важно е да ги научиме децата на одговорност, дисциплина и за вредноста на пари. Ова не само што ќе им помогне да развијат паметни навики за управување со финансии, туку и ќе ги подготви за иднината.
„Ги учиме децата за парите не само за да бидат финансиски успешни, туку и за да изградат лични вредности што ќе им помогнат да станат одговорни и свесни граѓани“, велат економистите.
На крајот на краиштата, иако процесот на учење може да биде постепен, започнувањето со мали чекори и создавањето на позитивни навики може да има долгорочни резултати.
Б.З.М.
