Администрацијата на Трамп ѝ дала на Украина „подобрен“ нацрт на договорот за минерали меѓу двете земји, откако претседателот Володимир Зеленски го налути претседателот Трамп со одбивањето на неговата првична понуда, изјавија за Аксиос еден украински функционер, американски функционер и тројца извори запознаени со преговорите.
Несогласувањето околу прашањето за минералите предизвика поширока криза во односите оваа недела, при што Трамп го нарече Зеленски „диктатор“ кој избра војна со Русија, додека Зеленски го обвини Трамп дека наседна на руски „дезинформации“, пишува Аксиос.
Извори од двете страни сега тврдат дека договорот изгледа сè поверојатен.
Според еден извор, неколку соработници на Зеленски го повикале да го потпише ажурираниот предлог за да избегне понатамошен конфликт со Трамп и да му дозволи на американскиот претседател да ја оправда својата поддршка за Украина.
„Неодамнешниот нацрт е значително подобрен и е во согласност со украинските закони“, рече изворот.
Советникот за национална безбедност Мајк Волц во четвртокот им рече на новинарите дека Зеленски мора „да се врати на масата“ за прашањето за минералите.
„Ова се преговори. А во преговорите вие преговарате. „Украина сака да преговара за минерали, затоа ние зборуваме за тоа“, изјави претставник на Белата куќа.
Украина има значителни резерви на ретки минерали кои се клучни за најнапредните технологии во светот. Вкупната вредност на овие минерали би можела да достигне трилиони долари.
Договорот за минерали не е директно поврзан со евентуален договор за ставање крај на војната во Украина, но двете прашања драматично се судрија оваа недела.
Како започна сето тоа?
Идејата за економско партнерство меѓу Украина и САД првично беше предложена од Зеленски минатиот септември за време на состанокот со Трамп во Њујорк.
Минатата недела, три часа пред американскиот министер за финансии Скот Бесент да пристигне на средба со Зеленски во Киев, американскиот амбасадор го предаде нацрт-договорот за соработка во ископувањето минерали.
Според првата верзија на нацртот, 50% од приходите од рударството ќе одат во САД, договорот ќе биде под јурисдикција на њујоршкиот суд и ќе ги поништи сите други украински трговски договори, изјавија два извори кои го прочитаа оригиналниот нацрт.
За време на состанокот, Бесент му рекол на Зеленски дека Трамп инсистира веднаш да го потпише. Зеленски одговори дека не може да го потпише договорот кој штотуку го добил.
Украинската страна беше разочарана што американскиот нацрт не вклучува никакви безбедносни гаранции за Украина и што им беше наметнат во време кога беа исклучени од американско-руските преговори за иднината на Украина.
Но, тие исто така беа изненадени кога Трамп почна јавно да го напаѓа Зеленски, вклучително и поради предлогот за минерали.
„Скот Бесент всушност отиде таму и беше прилично грубо одбиен затоа што му рекоа „не““, им рече Трамп на новинарите во средата. „Се врати со празни раце. Тие не сакаа да го потпишат документот“.
Неколку дена подоцна, кога Зеленски се сретна со потпретседателот Венс и државниот секретар Марко Рубио во Минхен, тие му поднесоа помалку обврзувачки меморандум за разбирање за ископувањето минерали, рече украинскиот функционер.
Зеленски одговори дека не може да го потпише договорот бидејќи, според украинскиот устав, тој мора да биде одобрен од парламентот.
„Тоа беше новост за нас – тимот на Зеленски никогаш не ни го кажа тоа пред тој состанок“, рече претставник на администрацијата на Трамп. „Не изгледаше како да преговараат со добра волја“.
Белата куќа и канцеларијата на Зеленски не одговорија на барањата за коментар.
Напнатост на позадина
Ставот на Зеленски за договорот за минерали беше точка на фрустрација за Трамп и високи американски претставници и дополнително ги влоши постоечките тензии околу американско-рускиот состанок во Саудиска Арабија, според американските и украинските официјални лица.
„Има многу фрустрации. Потпретседателот Венс беше многу фрустриран кога ја напушти Минхенската безбедносна конференција. И тоа ја зголемува веќе постоечката фрустрација на претседателот“, изјави Валц за Фокс њуз во четвртокот.
„Предложивме САД да коинвестираат со Украина во нејзината економија и природни ресурси и да станат партнер во иднината на Украина. Тоа е најдобрата безбедносна гаранција која можат да ја добијат – подобра од друга палета муниција“.
„Зошто добиваме одбивања и лоши коментари во медиумите? Тоа е неприфатливо. „Тие треба да се смират, добро да размислат и да го потпишат овој договор“, рече Валц.
