Една нова студија ја објаснува разликата помеѓу мажите и жените во однос на должината на спиењето, а резултатите би можеле да имаат важни импликации за биомедицинските истражувања за спиењето, кои со децении се фокусирани најмногу на мажите.
Истражувањата за механизмите на спиење се интензивираа во последниве години, со илјадници студии на животни спроведени за да се испита влијанието на квалитетот на сонот врз ризикот од болести како што се дијабетес, дебелина, Алцхајмерова болест и имунолошки нарушувања, и обратно – колку болеста може да влијаат на спиењето.
Како и со многу експерименти, глувците обично се користат прво за да се контролираат ефектите и несаканите ефекти на одредени лекови, вклучително и апчиња за спиење.
Сепак, многу резултати се сомнителни поради недостатокот на женски објекти за истражување (женски субјекти).
Кај мажите и жените, откриени се различни шеми на спиење, кои често се припишуваат на факторите на животниот стил и улогите на старателите.
„Резултатите од нашата студија сугерираат дека биолошките фактори можат да играат поважна улога во овие разлики отколку што претходно се мислеше“, рече Рејчел Роу, професор по интегративна физиологија.
„Откривме дека типот на глушец кој најчесто се користи во биомедицинските истражувања има однесување специфично за полот и дека, ако овие полови разлики не се земат предвид, лесно е погрешно да се протолкуваат податоците“, изјавија истражувачите.
Студијата користела специјални кафези со ултра чувствителни сензори за движење за да го одреди режимот на спиење на 267 глувци.
Открило дека машките глувци спиеле вкупно околу 670 минути во период од 24 часа, околу еден час повеќе од женските глувци. Тој дополнителен сон, инаку, беше не-РЕМ сон, при што телото работи на неговото закрепнување.
Глувците се ноќни животни и „полифазни спијачи“. Спијат неколку минути, а потоа кога ќе се разбудат, малку гледаат наоколу и потоа продолжуваат да спијат. Жените, покажа истражувањето, имаат уште пократки циклуси на спиење, односно нивниот сон е пофрагментиран. Слични полови разлики се пронајдени и кај други животни, вклучувајќи овошни мушички, стаорци, зебра риби и птици. Од еволутивна гледна точка, ова има смисла бидејќи од биолошка перспектива, женките треба да бидат почувствителни на влијанија од околината и да се будат кога е потребно, бидејќи тие обично се оние кои се грижат за младите.
„Ако сите спиеме цврсто како мажи, можеби нема да напредуваме како вид?“ се прашува Роу.
Влијание на хормоните
Дополнително влијание веројатно имаат и хормоните на стрес, како што е кортизолот (кој ја поттикнува будноста) и половите хормони. На пример, жените имаат тенденција да имаат послаб сон за време на нивниот менструален циклус кога естрогенот и прогестеронот се на најниско ниво. Постои и теорија дека на жените „по природа“ им треба помалку сон.
Истражувачите се надеваат дека нивните резултати ќе поттикнат понатамошни истражувања за основните биолошки разлики меѓу половите кога станува збор за спиењето. Тие очекуваат научниците да го преиспитаат начинот на кој тие истражуваат.
Во 2016 година, Националниот институт за здравство почна да бара од научниците кои аплицираат за финансирање на студии да го земат предвид полот како биолошка променлива. Постигнат е напредок, но истражувањата покажаа дека родовата пристрасност опстојува, што може да има реални последици.
Истражувањето со помош на симулација на третман за спиење, кое најдобро функционирало кај женските индивидуи, дало најдобри резултати токму кога примерокот од лицата кои учествувале во експериментот бил рамномерно составен – од ист број мажи и жени.
Во суштина, ако жените се недоволно застапени во студиите, лековите кои најдобро функционираат за нив може да изгледаат како неефикасни, а несаканите ефекти може да останат незабележани.
Патувањето од тестирање до примена на лекови и различни терапии обично трае со децении, а често она што делува кај животните не е успешно во клиничките испитувања кај луѓето. Дали е потребно толку време токму поради тоа што полот не се зема доволно предвид – прашуваат истражувачите.
Затоа, авторите на студијата ги охрабруваат истражувачите да ги вклучат двата пола подеднакво кога е можно, да ги анализираат податоците за мажите и жените одделно и да ги прегледаат претходните студии во кои жените биле недоволно застапени.
