Соединетите Американски Држави ја зголемуваат предноста во производството пред Европа, зголемувајќи ги стравувањата во ЕУ дека се соочуваат со „криза на конкурентност“ бидејќи лидерите бараат повеќе јавни и приватни инвестиции, пишува „Financial Times“.
Новите податоци објавени во петокот покажаа дека продуктивноста во еврозоната паднала за 1,2% во последниот квартал од минатата година во однос на претходната година, додека таа во САД пораснала за 2,6% во истиот период, беше откриено од поединечни податоци. Растот на продуктивноста на трудот во САД е повеќе од двојно поголем од оној на еврозоната и Велика Британија во последните две децении.
„Долгорочно, растот на продуктивноста во САД се очекува да биде повисок отколку во Европа“, коментира Барт ван Арк, управен директор на Институтот за продуктивност со седиште во Велика Британија. „Европа не ја покажува истата динамика. Ова го зголемува јазот во растот меѓу САД и ЕУ“, додава тој.
Некои економисти тврдат дека САД растат побрзо од еврозоната делумно поради помладата популација која расте побрзо и работи подолго време. Но, голем дел од производниот јаз се должи на фактот што луѓето во САД произведуваат повеќе на час што се работи.
Водачите на ЕУ го гледаат овој тренд како многу загрижувачки и како одраз на долгогодишниот неуспех да се совпадне со нивоата на американските инвестиции во приватниот или јавниот сектор.
Производството на работен час, стандардна мерка за продуктивноста на трудот, се зголеми за повеќе од 6 отсто во нефармскиот бизнис сектор во САД од 2019-та година, покажаа официјалните податоци. Растот е далеку над нивото во еврозоната и во Велика Британија, кои постигнаа раст од околу 1% во истиот период.
Неодамнешниот раст на продуктивноста во САД е поттикнат од големите фискални стимулации фокусирани на зелените индустрии, период на тешки вработувања и создавање на повеќе бизниси на места со зголемена работа од дома.
За сметка на ова, еврозоната добива помала фискална поддршка од владите, а во исто време претрпува значително поголем пораст на цените на енергијата како резултат на целосната инвазија на Русија на Украина. Фрагментацијата на европските финансиски пазари, фискалната политика и регулативите, исто така, ја зголемуваат нејзината изложеност на надворешни притисоци повеќе од онаа на САД.
„Кога Европа е погодена од шок, таа е фрагментирана и не реагира толку кохезивно како САД“, рече Јанис Стурнарас, претседател на грчката централна банка.
Краткорочните фактори несомнено го поттикнуваат закрепнувањето во САД, но некои економисти веруваат дека тоа не е сè.
„Продуктивноста во еврозоната е во застој“, рече Жил Моец, главен економист во осигурителната компанија „Axa“. „Бидејќи растот трае предолго, мораме да ја разгледаме можноста нешто да се случува на структурно ниво“, додава тој.
Моец забележува дека ако продуктивноста на еврозоната продолжи да заостанува зад онаа на САД за ист степен, растот на БДП ќе биде за еден процентен поен помал секоја година.
Изабел Шнабел, член на извршниот одбор на Европската централна банка (ЕЦБ), минатиот месец рече дека е „поитно од кога било“ лидерите на еврозоната да го намалат производниот јаз со САД. Таа додаде дека мора да се даде одговор на „кризата на конкурентноста“, каде што индустриските компании во ЕУ се соочуваат со повисоки цени на енергијата и поголеми предизвици за работната сила од нивните американски или кинески конкуренти.
ЕЦБ, исто така, се грижи дека падот на продуктивноста ќе го зголеми ризикот инфлацијата да остане на високо ниво, зголемувајќи ги трошоците за работна сила за компаниите од еврозоната во време кога централната банка размислува дали да ги намали каматните стапки од рекордно високи.
Шнабел коментира дека една од основните причини за слабоста на еврозоната е тоа што таа не може да ги искористи придобивките од ефикасноста што ги донесе дигиталната технологија, како што направија САД порано. Поттикнувањето на конкуренцијата ќе биде дел од решението, истакна таа, но исто така повика на побрзо и поефективно спроведување на програмата за јавни инвестиции на ЕУ Следната генерација на ЕУ.
Поранешниот претседател на ЕЦБ Марио Драги ќе поднесе извештај до претседателот на Европската комисија подоцна оваа година за поамбициозните предлози за поддршка на конкурентноста на ЕУ. Тој им рече на министрите за финансии на блокот дека ќе треба да најдат „огромна сума за релативно краток временски период“, и јавни и приватни, за да ги доведат инвестициите на ниво на САД.
