Научниците направија мали живи роботи од човечки клетки кои можат да се движат и еден ден би можеле да помогнат во заздравувањето на раните или оштетеното ткиво.
Тим експерти ги нарекоа овие необични креации „антроботи“.
Научниците претходно ги создадоа првите живи роботи или ксеноботи од матични клетки од ембриони на африканска жаба со канџи (Xenopus laevis).
-Некои луѓе мислат дека ксеноботите доаѓаат само од ембриони и жаби. Мислам дека нема врска со ембриони или водоземци и е многу поопшта карактеристика на живите суштества. Не ги разбираме сите способности на клетките на нашето тело, вели биологот Мајкл Левин од Универзитетот Тафтс.
Овој тим од Харвард и Универзитетот Тафтс конструирал живи роботи користејќи донирани човечка трахеа клетки. Овие клетки најмногу им одговараа затоа што се лесно достапни за истражување на ковид и белодробни заболувања, но и поради нивната форма која им овозможува на роботите да се движат.
Имено, клетките на душникот се покриени со тенки ластари кои наликуваат на влакна (цилии) и се брануваат напред-назад. Тие обично им помагаат на клетките на душникот да истиснат мали честички кои би можеле да засметаат на белите дробови. Претходните студии покажаа дека овие клетки можат да формираат органоиди – кластери на клетки кои често се користат во истражувањето.
Биологот Гизем Гумускаја од Универзитетот Тафтс експериментираше со хемискиот состав на условите за раст на трахеалните клетки и најде начин да ги поттикне цилиите на органоидите да се свртат нанадвор. По неколку дена органоидите станале подвижни, а „влакната“ се однесувале како весла.
-Ништо не се случи ниту првиот, ниту вториот, ниту четвртиот или петтиот ден. До седми. Како расцутен цвет. Седмиот ден цилиите се свртеа и беа надвор, рече Ѓумушкаја.
Научниците наведуваат дека секој антробот потекнува од една клетка и дека не биле сите идентични.
Овие мали роботи се чини дека имале некаква „личност“. Некои беа топчести и целосно покриени со цилии, додека други беа поиздолжени сферични во форма и неправилно покриени со „реси“. Тие дури се движеа на различни начини – некои во права линија, некои во тесни кругови, додека други се превиваа. Во лабораториски услови преживеале и до 60 дена.
Левин и Гумускаја сакаа да откријат дали антроботите можат да имаат медицинска примена. Така, тие прво истражувале дали можат да се движат низ оштетените човечки неврони одгледувани во лабораторија. Тие беа изненадени кога видоа дека антроботите го стимулираат растот на оштетената област на невроните. Тие наведуваат дека се уште не го разбираат механизмот на лекување, но дека таков потенцијал е дефинитивно забележан.
Според овие научници, антроботите не претставуваат етички или безбедносен проблем, бидејќи тие не се направени од човечки ембриони или генетски модифицирани на кој било начин.
-Можат да преживеат во многу ограничена средина, па не постои можност да „избегнат“ од лабораторијата. Имаат и свој животен век, без проблеми се биоразградуваат по неколку недели, изјави Левин.
Истражувањето, под наслов Motile Living Biobots Self-Construct from Adult Human Somatic Progenitor Seed Cells, беше објавено во списанието Advanced Science.
