Нуриел Рубини, американски економист попознат како „Doctor Doom“(Д-р Пропаст) неодамна многупати се огласуваше со нималку позитивни предвидувања за светот и светската економија. Иако инфлацијата стивнува, овој економист кој ја предвиде и кризата во 2008 година нема добри вести. Сега тој предупредува на 5 големи проблеми во глобалната економија.
-Одиме кон пресвртница која ќе ги промени животите на заемодавачите и заемопримачите, без разлика дали се јавни или приватни, дискретни или расипнички. За една деценија би можеле да се соочиме со мајката на сите должнички кризи – изјави Рубини за шпанскиот весник „Ел Мундо“.
Тој додаде дека е песимист за консензусот дека многу земји ќе доживеат економски раст во 2023 година.
-Еден од факторите е инфлацијата. Лесно е да се намали од 10 на пет проценти, но многу потешко е да се намали од пет на два проценти. Дополнително, долгот во системот го засилува економскиот пад и го зголемува ризикот од неплаќање на обврските и финансискиот стрес – објаснува Рубини.
Покрај најголемата должничка криза, која Рубини ја нарекува мегазакана, тој ја истакнува и важноста на идниот демографски колапс, можната климатска катастрофа, влијанието на вештачката интелигенција и предизвикот за нормализирање на глобалните пандемии.
Според него, сегашната генерација ќе го доживее крајот на ерата на раст, а утре ќе биде време на хаос и хронична нестабилност.
5 големи проблеми во глобалната економија
Војни
Руската инвазија на Украина ги наруши синџирите на снабдување и веќе ја потресе глобалната економија, но геополитичкиот конфликт може да се прошири низ целиот свет, рече Рубини. Тој укажа на тензиите меѓу САД и другите големи сили, како што се Блискиот Исток, Иран и Кина, а претходно предупреди дека Третата светска војна практично веќе започнала.
Тензиите предизвикуваат многу сили да ја градат својата воена база на залихи, вклучително и НАТО, Европа и САД. Тоа оптоварување на националните буџети може да ги влоши и онака високите нивоа на долг и инфлацијата, продолжувајќи ја финансиската криза.
Климатските промени
Глобалната економија, исто така, води војна против климатските промени, што може да биде скапо да се реши.
„Ублажувањето и адаптацијата на климатските промени би можеле да чинат трилиони долари годишно во следните децении, и глупаво е да се мисли дека сите тие инвестиции ќе го поттикнат растот“, рече Рубини, додавајќи дека нациите најверојатно ќе станат посиромашни со текот на времето.
„Значаен дел од постојниот капитал ќе мора да се замени, или затоа што е застарен или затоа што е уништен од климатските промени“, додаде тој.
Непредвидливи болести
Ширењето на Ковид 19 не е завршено, ниту пак пандемијата. Рубини предвидува дека различните епидемии ќе станат почести и поголеми во иднина, делумно поради ефектите од климатските промени. Тоа би можело значително да додаде на националниот долг бидејќи лидерите се обидуваат да се справат со една по друга криза во јавното здравство додека се борат со трошоците за грижа за стари лица.
Револуцијата на роботите
Глобалната економија ќе биде под влијание на „глоботиката“, како што ја нарекува Рубини, или иновациите што произлегуваат од глобализацијата и автоматизацијата. Додека некои тврдат дека овие фактори го поттикнуваат економскиот раст, тие претставуваат голема закана за работните места со сина и бела јака, што значи дека владите би можеле да бидат принудени да издвојат огромни суми пари доколку роботите, технологијата на вештачка интелигенција и другиот напредок ги турнат луѓето без работа.
„Трошоците може да бидат високи“, предупреди Рубини.
Тој процени дека САД би можеле да загубат околу 20 отсто од својот БДП доколку владата издвои основен приход од 1.000 долари по глава на жител месечно.
Нееднаквост во богатството
Јазот во богатството предизвикува немир меѓу младите луѓе и средната и работничката класа, рече Рубини, што може да биде скапо за државните водачи да го решат.
„За да се спречат популистичките режими да дојдат на власт и да спроведуваат непромислени, неодржливи економски политики, либералните демократии ќе мора да потрошат богатство за да ги зајакнат своите мрежи за социјално осигурување – како што многумина веќе прават“, рече тој, објави Инвеститор.
