28 март, 2024
ПочетнаЕКОНОМИЈАИнфлацијата го возвраќа „ударот“

Инфлацијата го возвраќа „ударот“

Ако беше потребен доказ дека централните банкари долго време го потцениле трендот на инфлација, ФЕД веќе го обезбеди тоа: уште едно големо зголемување на стапката од 0,75 процентни поени, и тоа и покрај техничката рецесија, т.е. два квартали негативен раст во првата половина од годината.

Така, ФЕД ги зголеми каматните стапки за вкупно 2,25 процентни поени за само пет месеци – последен пат тоа се случи во 1980-тите под тогашниот претседател на ФЕД, Пол Волкер. Сегашниот шеф Џером Пауел мора да реагира толку радикално затоа што претходно се двоумеше премногу долго, и затоа мораше да прифати забрзување на американската инфлација на 9,1% во јуни.

Европската централна банка (ЕЦБ), која само минатиот месец иницираше пресврт на каматните стапки, реагираше дури подоцна и поколебливо од ФЕД.

Како што покажуваат податоците од јули, ценовните притисоци продолжуваат да опстојуваат.

Пауел и шефицата на ЕЦБ Кристин Лагард изгледаат како луѓе принудени да дејствуваат, што ја прави ситуацијата во Европа уште потешка. Фактот дека американската инфлација порасна толку многу што беше речиси очекувано. Џиновските пандемични фискални пакети, три трилиони долари за време на Доналд Трамп и уште 1,9 трилиони долари за време на Џо Бајден, во комбинација со сè уште експанзивната монетарна политика создадоа инфлациски потенцијал. Обемот на пакети за државна помош го надминува тројно производствениот дефицит во економијата предизвикан од пандемијата.

Барем ФЕД има слобода да возврати решително, а Пауел очигледно решил да ја искористи. Централната банка би прифатила дури и продолжена рецесија за да се бори против инфлацијата. За разлика од ЕЦБ, таа не мора да ги зема предвид презадолжените земји.

ЕЦБ ја тестира сопствената алатка

Колку и да сѐ негира, сè уште колебливиот став на ЕЦБ се должи не само на фактот дека наглото зголемување на каматните стапки на пазарот на капитал може да ги оптоварува земјите со високи стапки на долг како Италија.

За да се ослободи од оваа дилема, Лагард дури и воведе свој инструмент, за кој со право се сомнева дека и служи на фискалната, а не на монетарната политика. Целното купување на италијански државни обврзници, на пример, има јасна цел да обезбеди финансирање на буџетот под соодветни услови.

Сепак, Лагард се соочува и со нов проблем што произлегува од зголемувањето на разликата во каматните стапки на американскиот пазар на капитал: резултирачката слабост на еврото ги прави увезените стоки од зоната на доларот поскапи, а тоа доведува до уште поголема инфлација. Ова особено важи за енергетските артикли кои се тргуваат во долари.

Висока инфлација и пад на девизниот курс, ова се алармантни сигнали во светот на валутите. Ова се карактеристиките на „меките“ валути, сега ЕЦБ мора да докаже дека во никој случај нема да прифати такво сценарио.

Важно е ЕЦБ и Банката на федерални резерви да постигнат меко приземјување во случај на промена на каматните стапки, ова е фината уметност на монетарната политика. Задачата е да се врати динамиката на инфлација без да се дозволи колатералната штета да стане преголема.

Колку подолго централната банка се двоуми да ги промени каматните стапки, толку се поголеми несаканите несакани ефекти. Во овој поглед, САД се во поповолна позиција од Европа и покрај поголемата динамика на инфлација и техничка рецесија.

НАЈНОВИ ВЕСТИ

ХОРОСКОП