Враќањето на индустриското производство во Европа, т.н. „reshoring“ или „onshoring“, е разумна, дури и витална, деловна стратегија. Во изминатите две децении, индустријалците преселија сè, од автомобили до козметика, главно на исток, во Кина во обид да ги намалат трошоците за работна сила и да ги заштитат маржите. Проблемите со синџирите на снабдување поради геополитичките случувања и Ковид-19 сега бараат преиспитување, пишува „Bloomberg“.
Некои неодамнешни случувања помогнаа. Карло Алтомонте, професор по економија на европската интеграција на Универзитетот Бокони во Милано, вели дека неодамнешното темпо на европската интеграција ја поддржа „регионализацијата“ на синџирите на снабдување. Но, обновувањето е сè уште сложено и ќе бара тешки избори и за компаниите и за владите.
Земете ги, на пример, тешкотиите на Дарданио Манули, претседател и извршен директор на италијанската меѓународна компанија „Manuli Rubber Industries“, која произведува хидраулична опрема. Мислеше дека веќе го вратил својот синџир на снабдување од Кина откако нашол добавувачи на челик и жица во Европа, поточно во Германија, Британија и Луксембург. Тогаш започна инвазијата на Владимир Путин, а Манули откри дека неговите нови добавувачи го увезуваат своето леано железо од Украина, поточно од фабриката во Мариупол.
„Мислевме дека веќе ги преселивме синџирите на снабдување дома, но Европа се покажа како најслабата алка“, рече Манули.
Податоците покажуваат дека обновувањето на големи размери сè уште е тешко да се постигне. Има и некои докази за ова. Компанијата за малопродажба „C&A Group“ со седиште во Дизелдорф отвора нова текстилна фабрика во Германија, која ќе произведува 400.000 пара фармерки годишно. Шведскиот производител на автомобили „Volvo Car“ ги објави плановите за изградба на трета фабрика во Европа во 2025-та година. Помалите компании исто така преземаат акција.
Производителот на играчки „Maia & Borges“, со седиште во северна Португалија, е на пат да постигне приход од 12 милиони евра во 2022-та година во споредба со 1,5 милиони евра во 2019-та година, откако доби голем број нарачки од Европа и САД, кога азиските синџири на снабдување беа прекинати во првите месеци од пандемијата. Патриша Маја, извршен директор на компанијата, вели дека семејната компанија ќе произведе 10 милиони играчки оваа година и гради трета фабрика за да ја задоволи побарувачката, која се очекува да достигне 40 милиони до 2024-та година.
„Од деловна гледна точка, ние имаме две добри години“, рече таа.
Има значителни предизвици. Потребни се инженери за фабрики за висока технологија, а фармацевтската индустрија во Европа има долгогодишен проблем со одливот на мозоци во САД. Дури и производителите на луксузни производи не успеваат да најдат доволно искусни вработени за да ги произведуваат своите производи. Француската групација „LVMH Moet Hennessy Louis Vuitton“ вети дека ќе вработи 2.000 млади луѓе, особено во Италија, за да ги задржат производствените вештини.
За да може да се почувствува промената, за обновувањето е потребна посилна аспирација и опиплива поддршка од ЕУ и од владите на земјите-членки. Некои стимулации се само индиректно корисни за обновување, како што е исполнувањето на целите на „ESG“. Една од најголемите европски индустриски компании се бореше со синџирите на снабдување во минатата година. Дел од поттикот за растот беше притисокот од инвеститорите да имаат „позелени“ синџири на снабдување и намалени емисии од „Scope 3“ (емисии генерирани индиректно од активностите на компанијата).
„Доближувањето на добавувачите до нашите погони значи ограничување на емисиите на јаглерод“, рече директорот на меѓународните синџири за снабдување на компанијата, кој сакаше да остане анонимен бидејќи разговорите сè уште не се јавни.
750 милијарди евра од планот „NextGeneration“ на ЕУ за постпандемијата им се достапни на компаниите за зелени или дигитално фокусирани проекти. „Maia & Borges“ аплицираа за финансирање, делумно затоа што користи роботика за производство на производи.
„Овие средства го имаа својот ефект преку стимулирање на инвестициите во европската индустрија за полупроводници и производството на едноклеточни батерии. Во Европа се најавени околу 24 фабрики за гига батерии со годишен производствен капацитет за опремување на 9 милиони електрични возила годишно“, изјави Ерик Нилсен, главен економски советник во „UniCredit“.
Стратешки, ова ги заобиколува снабдувањето и политичките проблеми со Кина, електричен автомобил и мотор со батерии, и обезбедува помала јаглеродна трага. Френк Пиш, професор по микроекономија на Техничкиот универзитет во Дармштат, во една неодамнешна анализа рече дека неизвесноста ќе го направи локалното производство навреме попривлечно.
Но, враќањето на синџирите на снабдување во Европа, исто така, поставува нови проблеми. Траш-о-Монтес е два часа возење од Порто во регионот Баросо, планински регион со неверојатна убавина во Португалија. Таму, „Savannah Resources“ планира да го основа најголемиот рудник за литиум во Европа.
Тоа е дел од поголемиот план за создавање на европски синџир за снабдување со литиум, кој вклучува и рафинерија управувана од португалската енергетска компанија „Galp Energia“ и шведскиот производител на батерии за електрични возила „Northvolt“. Еколошките здруженија велат дека рудниците ја уништуваат природата и заедницата. Проектот аплицираше за финансирање од „NextGeneration“.
Некои мали компании само креваат раце. Запрашан што планира да направи сега кога војната во Украина му го нарушува синџирот на снабдување, извршниот директор на „Manuli Rubber“ рече: „Одиме во Индија“.
