Европските лидери се обидуваат да го вратат фокусот на нуклеарната енергија по децении на занемарување на секторот, а постојат стравувања дека можеби ќе доцнат, се вели во анализата на „Bloomberg“.
Земјите од заедницата поставија амбициозни цели за намалување на штетните емисии, а заедно со тоа и гарантирање на енергетската безбедност до средината на овој век. Нуклеарната енергија може да помогне во двете области, тврдат нејзините поддржувачи. Но, од друга страна е фактот дека нуклеарните централи се премногу скапи, нивната изградба често се одложува со децении, па дури и ветувачките нови технологии како што се малите модуларни реактори се премногу бавни за развој.
Поради оваа причина, многу земји во ЕУ целосно ја напуштија нуклеарната енергија (на пр. Германија и Италија). Австрија е исто така меѓу големите противници на нуклеарната енергија. Сепак, други ги напуштија своите првични планови за затворање на централите – Белгија, на пример, го продолжува животниот век на последните два реактори кои работат за уште 10 години.
Францускиот претседател Емануел Макрон ќе се обиде да го спречи противењето на ЕУ за зајакнување на новата нуклеарна енергија. Поддржан е од десетина други земји, а климатските промени и енергетската криза во последните години ги поддржуваат тезите на пронуклеарното лоби во Европскиот совет.
„Имаме повеќе од 70 години историја поврзана со нуклеарната енергија“, коментираше премиерот Александре де Кроа од Белгија, чија земја претседава со ЕУ.
Според него, заедницата има потреба од нуклеарна енергија наспроти заднината на целите за јаглеродна неутралност и геополитичките перспективи.
Секако, војната во Украина предизвика враќање на нуклеарната енергија во ЕУ, пишува „Bloomberg“. Според поддржувачите на секторот, обновливите извори на енергија нема да можат да ги покријат потребите за електрична енергија на заедницата, а им требаат и основни капацитети за покривање на побарувачката во мирен или мрачен ден.
Но, по децении на запоставување, ренесансата нема да биде воопшто лесна. На пример, Кина има 23 реактори во различни фази на изградба, додека ЕУ има само два – по еден во Словачка и Франција.
Уште повеќе, и ЕУ и САД сè уште се потпираат на Русија за нуклеарно гориво и немаат можност да ја затворат јамката за производство и изградба на нуклеарен ректор. Многу земји веќе се соочуваат со недостиг на обучен персонал – некои експерти заминуваат во пензија, а нови не доаѓаат поради недостигот на перспектива досега.
А во позадина на ова е предизвикот за финансирање и наоѓање инвеститори. Просечната цена за изградба на реактор во Франција е 9 милиони долари по мегават, што е три пати повеќе отколку во Кина. Првиот проект на инаку ветувачката технологија за мал модуларен реактор пропадна поради пречекорување на трошоците. И инвеститорите почнаа да се прашуваат дали технологијата навистина вреди.
