4 мај, 2024
ПочетнаКУЛТУРАКој е Јун Фосе, овогодинешниот добитник на Нобеловата награда за литература?

Кој е Јун Фосе, овогодинешниот добитник на Нобеловата награда за литература?

И додека целата културна јавност веќе се подготвуваше да му честита на писателот Кан Кју, светот беше прилично изненаден од веста дека добитникот на Нобеловата награда за литература сепак ќе му припадне на норвешкиот писател Јун Фосе.

Сепак, самата одлука не треба никого да изненади, имајќи предвид дека овој норвешки писател долго време важи за еден од најзначајните европски писатели на денешницата.

Роден е во областа Хаугесунд на запад од Норвешка, каде што повремено живее и денес. Живее и во Австрија, но и во „Пештерата“ во Осло, почесна резиденција од национално значење што кралот на Норвешка ја посвети исклучиво на најголемиот жив уметник. Како дете доживеал голема несреќа која едвај ја преживеал, што подоцна многу ќе влијаело на неговата работа.

Иако се занимавал со различни формати на пишување, тој сака да каже дека најдобро се снаоѓа во „бавна проза“, жанр за кој смета дека е антитеза на брзината и интензитетот потребни за драма. Терминот „бавна проза“ најдобро го опишува неговото последно дело „Ново име: септологија VI-VII“. Тој помина пет години пишувајќи го овој роман, кој се состои од седум дела или книги. Во повеќето земји тие беа објавени во три тома.

На неговото пишување најмногу влијаеле норвешкиот писател Тарјеи Весас, австрискиот поет Георг Тракл и Семјуел Бекет, како и Франц Кафка и секако Кнут Хамсун.

Меѓу неговите најзначајни дела се романите Меланхолија (поставена како опера во Париз во 2008 година), Утро и вечер (2000), Алеш е (2004) и Трилогија (2014), потоа збирката поезија Кучето и ангелот (1992 година), Детето (1997), Денот на летото (1998) и Варијации на смртта (2002).

Посебно место во драмското дело на Фосе заземаат драмите во овој избор: Топло (2005), Сон (2005), Овие очи (2009), Таму (2011).

Добитник е на долга серија на престижни награди во Норвешка како и во светот, носител е на норвешкиот орден Свети Улав и на францускиот национален орден за заслуги. Неговите дела се преведени на над педесет јазици, а на меѓународно ниво тој е најпознат по неговото драмско дело. Драмите на Фосе беа поставени во сите европски земји, особено во Франција, Германија и Полска, но и надвор од Европа, во САД, Бразил, Австралија, Кина, Јапонија и Куба.

Фосе активно се занимава и со превод, главно на драмски дела, а бил консултиран и за норвешкиот превод на Библијата.

НАЈНОВИ ВЕСТИ

ХОРОСКОП