Последната полна месечина од летната сезона е пред нас, но не било која. Во среда ќе ја видиме единствената Сина Супермесечина оваа година (но и во следните години).
Супермесечината се јавува кога Месечината е на најблиската точка до Земјата за време на нејзината орбита (и видлива на ноќното небо), позната и како перигеј.
Кога е оддалечена околу 362.000 километри од Земјата, Месечината изгледа околу седум проценти поголема од типична полна месечина, разлика во големината што многумина нема ни да ја забележат.
Астрономски спектакл за секого
Она што го прави овој феномен уште поневеројатен е фактот што нуди астрономски спектакл во кој населението во урбаните средини може да ужива без да излегува во природа и далеку од метежот, што нормално ја намалува видливоста на ѕвезденото небо во градовите.
Сепак, особеноста на оваа конкретна супермесечина лежи во нејзината класификација како „сина супермесечина“. Според пресметките на пензионираниот астрофизичар на НАСА, Фред Еспенак, Месечината ќе биде оддалечена приближно 355.000 километри. Ова ја позиционира како најсилно осветлена месечина во целата 2023 година.
Потеклото на термините Супермесечина и Сина месечина
Терминот „супермесечина“ е измислен во 1979 година од астрологот Ричард Ноле. Опишува или нова или полна Месечина што се јавува над 90 проценти од нејзината најблиска точка во нејзината орбита до Земјата. Иако новите месечини често остануваат невидливи од наша гледна точка, и новата и полната месечина играат улога во влијанието на плимата и осеката, предизвикувајќи тие да флуктуираат повеќе од вообичаено.
Вреди да се напомене дека терминот „Сина Месечина“ всушност не се однесува на бојата на Месечината. Наместо тоа, терминот се врти околу времето. Во овој контекст, Сината Месечина ја означува втората полна Месечина во рамките на еден календарски месец, од кои првата се случи на 1 август.
Додека преовладувачката дефиниција за сина месечина се однесува на појава на две полни месечини во рок од еден месец, претходното толкување се засноваше на броење полни месечини во рок од една година. Традиционално, годишно би имало 12 полни месечини, но повремено се појавува 13-та полна месечина.
Модерната дефиниција за две полни месечини што се случуваат за еден месец стана популарна во 1940-тите преку списанието Sky & Telescope. Оваа интерпретација подоцна беше популаризирана од Дебора Бирд во научно ориентирана радио емисија StarDate во 1980 година.
Колку е ретка Сината Месечина?
Треба да се земе предвид и реткоста на Сината супермесечина. Самите супермесечини се релативно чести, со просек од три до четири годишно. Сепак, Сините Месечини се поневообичаен феномен што се случува еднаш на секои 33 полни Месечини. Конвергенцијата и на супермесечината и на сината месечина е настан што се случува приближно на секои 10 до 20 години. Следното појавување на сината супермесечина се предвидува да се случи дури во 2037 година, според податоците на НАСА.
Иако појавата на месечина со сина нијанса е навистина ретка, тоа не е сосема неверојатно.
Илустрација за овој феномен датира од 1883 година, кога вулканската ерупција на вулканот Кракатау доведе до загуба на 36.000 животи. Ерупцијата исфрли сулфур диоксид и пепел во атмосферата, давајќи ѝ на Месечината сина појава. На сличен начин, шумските пожари имаат потенцијал да создадат споредлив ефект, како што потврдија експерти од Природонаучниот музеј во Лондон.
