Милиони луѓе ги засукаа ракавите во последните неколку месеци за да примат вакцина против Ковид -19, но зошто не ги засукаа нозете на панталоните наместо на ракавите? И, зошто најчесто ја примаме вакцината во мускулот на надлактицата?
Како вонреден професор по медицинска нега на Универзитетот Пурдју со искуство во јавното здравство и како мајка на две љубопитни деца, Либи Ричардс го слуша ова прашање доста често, па затоа реши да сподели со лаиците што стои зад тоа.
Пред сè, треба да се каже дека повеќето, но не сите, вакцини се даваат во мускул. Ова се нарекува интрамускулна инјекција, пренесува порталот ScienceAlert.
Некои од нив, како што се вакцините против ротавирус, се даваат орално, а трети се инјектираат во поткожното ткиво, како што се вакцините против сипаници, заушки и рубеола.
Зошто мускулот е толку важен и дали е важно местото на пункција? И, зошто вакцината се инјектира во таканаречениот делтоиден мускул, триаголниот мускул на рамото?
Мускулното ткиво содржи важни клетки на имунолошкиот систем
Мускулите се одлично место за примена на вакцината бидејќи нивното ткиво содржи важни клетки на имунолошкиот систем кои го препознаваат антигенот, мал фрагмент од вирус или бактерија која се воведува со вакцината и го стимулира имунолошка реакција.
Во случајот со вакцината против Ковид -19, не го внесува антигенот, туку дава упатства за производство на антигенот. Клетките на имунолошкиот систем собираат антигени во мускулното ткиво и ги пренесуваат на лимфните јазли.
Инјектирањето на вакцината во мускулното ткиво ја одржува локализацијата на вакцината, овозможувајќи имуните клетки да ги предупредат другите имунолошки клетки и да се фатат за работа.
Штом овие клетки во мускулот ја препознаат вакцината, тие го пренесуваат антигенот во лимфниот проток, кој потоа ги пренесува имуните клетки со антигенот до лимфните јазли.
Лимфните јазли, клучна компонента на нашиот имунолошки систем, содржат повеќе имунолошки клетки кои препознаваат антигени од вакцината и започнуваат имунолошки процес на создавање антитела.
Групите на лимфни јазли се наоѓаат во области близу до местото на вакцината. На пример, многу вакцини се инјектираат во делтоидниот мускул, бидејќи се наоѓа во близина на лимфните јазли лоцирани под пазувите. Кога вакцините се даваат во областа на бутот, лимфните садови не се далеку од групата на лимфни јазли во препоните.
Мускулите ја одржуваат активноста локализирана
Мускулното ткиво исто така се обидува да ја задржи реакцијата на вакцината на локално место, односно ограничено на одредено место. Затоа, инјектирањето на вакцината во делтоидниот мускул може да резултира со локално воспаление или болка на местото на инјектирање.
Доколку во масното ткиво се инјектираат одредени видови на вакцини, шансите за иритација или воспалителни реакции се зголемуваат, бидејќи масното ткиво е помалку снабдено со крв, што резултира со послаба апсорпција на некои компоненти на вакцината.
Вакцините за кои се потребни додатоци или состојки кои го зголемуваат имунолошкиот одговор на антигенот, мора да се инјектираат во мускулот за да се избегне поголема иритација и воспаление. Овие додатоци работат на различни начини за стимулирање на најсилен можен имунолошки одговор.
Постои уште еден одлучувачки фактор кога станува збор за местото на примена на вакцината, а тоа е големината на мускулите.
Возрасни и деца на возраст од три и повеќе години вакцината ја примаат во делтоидниот мускул на надлактицата, а помалите деца во средината на бутниот мускул затоа што мускулите на нивните раце се мали и сè уште не се развиени.
Следното прашање во примената на вакцината се однесува на практичност, вели Ричардс и поставува едно реторичко прашање: „Можете ли да замислите луѓе да ги соблекуваат панталоните во простор каде што се прави масовна вакцинација? Завртувањето на ракавот е многу поедноставно и прикладно“.
Различни заразни болести, како што се сезонски грип или епидемија од Ковид -19, бараат што е можно повеќе луѓе да се вакцинираат преку јавниот здравствен систем во најкус можен рок.
Кога ќе се земат предвид сите горенаведени, во случај на вакцина против грип или ковид, се претпочита мускулот на надлактицата бидејќи тој дел од раката е најлесно достапен за медицинскиот персонал.
