Пазарот на нафта, кој со месеци се движеше на тенка линија меѓу ескалација и стабилност, конечно покажува знаци на олеснување.
Последниот пад на цените на светските берзи, поттикнат од дипломатското смирување меѓу Израел и Иран, го намали притисокот врз глобалниот енергетски систем.
Сепак, домашните аналитичари предупредуваат дека ваквите „затишја“ често се краткотрајни.
Во изминатите две недели, цената на дизелот кај нас порасна за вкупно 7 денари по литар, но според надлежните, тоа не значи автоматски и ланец на поскапувања.
„Добрата вест е што освен суровата нафта, бележиме и пад на берзанската цена на природниот гас. Тоа ни дава простор за воздив, особено кај индустриите што зависат од гасот. Во моментов немаме индикации дека овие промени ќе предизвикаат раст на цените на основните прехранбени производи“, велат експертите.
Сепак, не сите се оптимисти. Економистите повикуваат на претпазливост, имајќи предвид дека пазарите и геополитичките ризици се крајно непредвидливи.
„Историски гледано, секое геополитичко затегнување на Блискиот Исток има потенцијал да предизвика енергетски шок. Овој пад може да биде само кратка пауза. Владата треба да биде подготвена – со активирање на стоковите резерви, со флексибилност кај акцизите и внимателна даночна политика“, сметаат економистите.
Од дел од македонските производствени компании велат дека нестабилноста во регионот, но и менливоста на цените, им отежнува планирање.
„Имаме договори за испорака на производи чии суровини директно зависат од цената на енергенсите. Не можеме однапред да пресметаме трошоци ако цените се менуваат секој втор ден. Тоа создава ризик и за нас и за купувачите“, изјави сопственик на прехранбена фабрика од Велешко.
И додека граѓаните се надеваат на пониски сметки, пазарот останува во состојба на висока будност.
Нафтата може повторно да порасне, особено ако ситуацијата во Персискиот Залив повторно се влоши или дојде до нова ескалација меѓу големите производители.
Ставот на повеќето експерти е јасен – стабилизацијата е можна, но само ако дипломатијата победи над оружјето. Во спротивно, нови ценовни шокови не се исклучени.
Б.З.М.
