Комерцијалните сателитски снимки покажуваат дека американскиот напад врз иранскиот нуклеарен погон Фордоу предизвикал сериозна, а можеби и целосна, катастрофална штета на длабоко закопаниот погон и центрифугите за збогатување ураниум во кои се наоѓале. Сепак, експертите предупредуваат дека засега нема потврда.
„Тие едноставно пробија сè со тие MOP бомби. Би рекол дека објектот веројатно бил целосно уништен“, рече Дејвид Олбрајт, поранешен нуклеарен инспектор на ОН и претседател на Институтот за наука и меѓународна безбедност, осврнувајќи се на бомбите познати како „Масивен пенетратор на муниција“ за кои САД велат дека биле употребени во нападот.
Сепак, нивото на штета под земјата не е потврдено, рече Декер Евелет, истражувач во CNA Corporation специјализиран за сателитски снимки.
„Салата што содржи стотици центрифуги е закопана премногу длабоко за нивото на уништување да се процени од слики од орбитата“, рече тој.
Иран, во обид да се одбрани од вакви напади, поголемиот дел од својата нуклеарна програма го смести во утврдени подземни објекти, вклучувајќи ја и планинската област Фордоу.
Соединетите Американски Држави и Израел постојано нагласуваат дека нивната цел е да ја спречат нуклеарната програма на Иран. Доколку објектите и опремата не бидат целосно уништени, Иран би можел релативно лесно да ја рестартира програмата за нуклеарно оружје за која американската ЦИА и Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ) тврдат дека била суспендирана во 2003 година.
Ројтерс разговараше со четворица експерти кои ги анализираа сателитските снимки на Фордоу од Максар, кои покажуваат шест правилно распоредени дупки во две групи на гребен под кој се верува дека е сала за центрифуги. Сликите покажуваат како е извршен „двојниот удар“, прво шест бомби, а потоа уште шест на истите точки.
Генералот Ден Кејн, претседател на Здружениот штаб на вооружените сили, им изјави на новинарите дека првичните проценки укажуваат на исклучително голема штета на објектите, но одби да шпекулира дали некои нуклеарни објекти можеби се оставени недопрени.
На платформата X, Олбрајт објави сателитски снимки од „Ербас Дифенс енд Спејс“ кои покажуваат дека американските крстосувачки ракети „Томахавк“ сериозно го оштетиле објектот во Исфахан, а дупката над подземните ходници во Натанц, наводно предизвикана од бомба од МОП, „веројатно го уништила објектот“. Тој ја доведе во прашање употребата на Томахавк во Исфахан, со оглед на тоа што тие ракети не можат да продираат низ тунели.
МААЕ соопшти дека влезовите во тунелите „биле засегнати“. Тој додаде дека Иран неодамна ја информирал МААЕ за планот за инсталирање на нов објект за збогатување ураниум во Исфахан.
„Можеби станува збор за 2.000 до 3.000 дополнителни центрифуги што требаше да бидат поставени во тој нов објект. Прашањето е каде се тие сега“, рече Олбрајт.
Неколку експерти, исто така, предупредуваат дека Иран веројатно ги преместил залихите од високо збогатен ураниум речиси за оружје од Фордоу пред нападот и ги крие на неоткриени локации, надвор од дофатот на израелските, американските и инспекторите на ОН.
Снимките од „Максар Технолоџис“ покажуваат „необична активност“ во Фордоу во четврток и петок, вклучувајќи долга редица возила пред влезот на фабриката.
Висок ирански извор за Ројтерс во неделата изјави дека поголемиот дел од ураниумот збогатен до 60 проценти, блиску до нивото потребно за оружје, бил преместен на непозната локација пред нападот.
„Таму каде што се обидовме да ја запреме програмата, можеби всушност ја забрзавме“, изјави за NBC News американскиот сенатор Марк Кели, демократски член на Комитетот за разузнавање.
Иран долго време тврди дека неговата нуклеарна програма е исклучиво за мирновременски цели. По израелските напади, иранскиот парламент се заканува дека ќе се повлече од Договорот за неширење на нуклеарно оружје (NPT), фундаментален столб на меѓународниот систем за контрола на нуклеарно оружје што стапи на сила во 1970 година, и дека ќе ја прекине соработката со МААЕ.
