Експертите и политичките аналитичари се согласуваат дека Блискиот Исток поминува низ чувствителна безбедносна фаза, со оглед на растечките тензии меѓу Израел и Иран, застојот во нуклеарните преговори и превентивните мерки за евакуација што ги преземаат Соединетите Американски Држави во регионот.
Агенцијата Асошиејтед Прес објави изјави на американски претставници дека американскиот Стејт департмент се подготвува да издаде наредба сите небитни вработени во американските амбасади, како и членовите на нивните семејства, да ги напуштат Багдад, Бахреин и Кувајт.
Според д-р Муханад Мустафа, експерт за израелски прашања, Израел внимателно го следи и се подготвува за воен удар врз Иран во случај на неуспех на нуклеарните преговори меѓу Соединетите Американски Држави и Иран. Израел го чека тој момент и го смета за единствена можност што, според нив, не треба да се пропушти.
Тој објасни дека овие подготовки се издвојуваат затоа што постои консензус и согласност меѓу израелското политичко и воено раководство во врска со започнувањето на овој напад.
Мустафа нагласи дека Израел ја чека оваа можност од 2009 година и дека ситуацијата сега е сосема поинаква. Израел е уверен дека е способен да нападне и да предизвика сериозна штета на нуклеарната програма на Иран, особено по започнувањето напади врз Иран и слабеењето или неутрализирањето, како што го нарекува Израел, на ограноците на Иран во регионот, особено на Хезболах.
Тој нагласи дека нападот врз Иран е стратешко прашање кое Израел со нетрпение го чекаше и ја гледа сегашната ситуација како единствена историска можност што не треба да се пропушти.
Во истиот контекст, воениот и стратешкиот експерт Фајез ал-Дуваири истакнува дека американските мерки укажуваат дека американската страна има информации дека постои многу голема веројатност за напад.
Според него, американската администрација немаше да нареди повлекување на небитниот персонал и нивните семејства од дипломатските мисии доколку немаше речиси сигурни информации за можноста за воен напад.
Фади Мансур, дописник на Ал Џезира од Вашингтон, истакнува дека американскиот министер за одбрана Пит Хегсет, врз основа на проценката на Централната команда (CENTCOM) за безбедносните случувања на Блискиот Исток, најави повлекување на семејствата на американските војници од неколку локации во зоната на операции на CENTCOM.
Функционер на американската одбрана изјави за Ал Џезира дека CENTCOM внимателно ги следи тензиите на Блискиот Исток, истакнувајќи дека тоа не е директна иранска закана за САД, но може да се однесува на можноста за понатамошна ескалација меѓу Израел и Иран.
Дописникот на Ал Џезира, Нуредин ал-Дагир во Техеран, објасни дека Иранците веруваат дека може да се постигне политичко решение за нуклеарната програма и дека Техеран е подготвен да обезбеди многу елементи за градење доверба со Вашингтон, Западот и Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ) со зголемување на нивото на инспекции.
Ал-Дагир додава дека Техеран дејствува на два паралелни правци: првиот е дипломатски, со кој сака да постигне договор со Соединетите Американски Држави, додека вториот се однесува на подготовки за евентуален одговор доколку преговорите не успеат и се започне воена операција против нуклеарните објекти на Иран.
Зборувајќи за политичкиот контекст, д-р Хасан Мнеимнех, политички аналитичар и истражувач во Институтот за Блискиот Исток, смета дека американската администрација не сака да води нова војна што би го дестабилизирала регионот.
Сепак, во исто време, тој одбива да дозволи Иран да има нуклеарно оружје, истакнувајќи дека Вашингтон е задоволен од ставот на Израел, бидејќи го гледа тоа како средство за притисок врз Иран.
Мнеимнех предупреди дека најновите ставови на претседателот Доналд Трамп, особено по телефонскиот повик во кој тој не му даде зелено светло на израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху, за кого е издадена потерница од Меѓународниот кривичен суд, дополнително го комплицираат евентуалниот напад, бидејќи таков потег би можел да го стави Трамп во незгодна позиција.
Слично мислење дели и Д-р Ликаа Маки, виш истражувач во Центарот за студии на Ал Џезира, кој истакнува дека целокупниот контекст и меѓусебните закани укажуваат на реална можност за конфликт, особено затоа што сè се случува два или три дена пред евентуалниот почеток на нова рунда преговори меѓу Иран и САД.
Тој истакна дека на овој начин САД сакаат да му кажат на Иран дека се подготвени да му дадат одврзани раце на Израел, користејќи го како средство за притисок врз Техеран да ја прифати американската понуда презентирана на преговарачката маса.
Можни последици
Кога станува збор за можните последици, експертите се согласуваат дека потенцијалниот напад нема да биде ограничен на еден напад, туку би бил серија напади што би траеле најмалку една недела. Целта на нападот не би биле само нуклеарните објекти, туку и воените и економските локации од стратешко значење со цел да се уништи способноста на Иран да финансира нуклеарен проект во иднина, објасни Маки.
Во овој контекст, дописникот на Ал Џезира, Сами ал-Кубаиси, од Багдад известува дека ирачки извори потврдуваат дека мерките за евакуација во амбасадата на САД не се ограничени само на Ирак, туку се однесуваат на неколку земји на Блискиот Исток, што укажува на обемот на подготовките на САД за можен конфликт.
Маки предупреди дека целиот регион ќе биде вовлечен во војна и дека настаните ќе се одвиваат во рок од неколку часа, а не денови. Доколку не се постигне договор за време на следната рунда преговори, нападот веројатно ќе се случи во текот на следната недела. Ова ќе го доведе регионот до опасна пресвртница и би можело да ја преобликува мапата на регионалните односи и рамнотежата на моќта.
