Република Македонија веќе подолго време се соочува со една непријатна реалност: најниската просечна плата во регионот.
Според последните податоци од Државниот завод за статистика (ДЗС), просечната нето плата изнесува околу 41.000 денари, што ја поставува земјата на дното во споредба со соседните држави како Србија, Бугарија, Црна Гора и Грција.
Оваа состојба ја отежнува финансиската стабилност на многу домаќинства и го поттикнува трендот на иселување на младите и квалификуваните кадри.
Економските експерти истакнуваат дека главната причина за ваквата ситуација е ниската продуктивност на економијата и недостатокот на структурални реформи.
„Основниот проблем е што македонската економија се потпира на трудоинтензивни сектори како текстилната и преработувачката индустрија, каде платите традиционално се пониски“, вели аналитичарот Ведран Кузмановски.
Според него, одржлив раст на платите може да се постигне само преку зголемување на продуктивноста и инвестиции во индустрии со повисока додадена вредност.
Еден од клучните чекори, кои можат да ја променат состојбата, е поттикнување на дигитализацијата и модернизацијата на производството.
Кузмановски истакнува дека „технологијата не само што може да ја зголеми ефикасноста, туку и да создаде работни места кои се подобро платени“.
Освен тоа, потребно е подобрување на образовниот систем за да се одговори на потребите на пазарот на труд. Сепак, и покрај сите заложби, структурните реформи бараат време и политичка волја, што не е секогаш присутно.
Дополнително, експертите препорачуваат и намалување на даночниот притисок за малите и средни претпријатија, кои претставуваат главни двигатели на економскиот раст.
Со овие мерки, тие би можеле да реинвестираат поголем дел од добивката во зголемување на платите и развој на своите капацитети.
Па така, иако моменталната ситуација е предизвикувачка, постојат јасни патишта за подобрување на платите во Македонија. Еден од најважните фактори е ангажирањето на државата, бизнисите и образовниот систем во насока на зајакнување на продуктивноста и создавање услови за повисоки примања.
Б.З.М.
