Граѓаните на Украина сакаат преговори со Русија, но во исто време сакаат да ја ослободат својата територија – и не гледаат проблем со одбивањето на воената служба. Според експертите, парадоксалните ставови се израз на фрустрација.
Во Украина се повеќе се зборува за мировни преговори со Русија. Во минатото, претседателот Володимир Зеленски одби разговори со сегашното руско раководство и дури издаде декрет според кој разговорите со рускиот претседател Владимир Путин беа целосно исклучени. Но, очигледно ситуацијата се менува. Зеленски сега смета дека руските претставници треба да бидат присутни на вториот „мировен самит“ што Украина планира да го одржи во ноември.
Во исто време, 44 отсто од Украинците во областите зад линијата на фронтот веруваат дека е време да почнат официјални преговори меѓу Киев и Москва, 35 отсто се против, а 21 отсто се неодлучни. Ова се резултатите од истражувањето спроведено од украинскиот истражувачки центар Разумков по нарачка на интернет порталот ZN.UA од 20 до 28 јуни 2024 година.
Но, според таа анкета, Украинците се категорично против Киев да ги исполни неодамнешните услови на Путин за завршување на војната. Речиси 83 отсто од испитаниците го отфрлаат повлекувањето на украинските трупи од деловите на регионите Доњецк, Луганск, Херсон и Запорожје кои не се под контрола на Москва. Околу 84 отсто од испитаниците се против префрлање на овие територии на Русија. Покрај тоа, 77 отсто се против укинување на сите западни санкции против Русија.
На прашањето кој е минималниот услов за склучување мировен договор со Русија, повеќе од 51 отсто одговориле дека Украина мора да се ослободи од руските окупациски сили во границите од 1991 година. Иако мнозинството Украинци сакаат да се вратат на тие граници, секој друг Украинец (46 отсто) сметаат дека нема срам да се одбие воената служба. Само 29 отсто од нив имаат спротивно мислење, а 25 отсто се неопределени.
„Ова ја покажува фрустрацијата на населението. Луѓето не знаат какви перспективи имаат тие и самата земја во услови на војна. Токму тоа сигнализираат ваквите парадоксални одговори на општеството“, Олех Саакјан, политиколог и ко-основач на „Национална платформа за стабилност и кохезија“, вели за ДВ. Големата подготвеност да се преговара за мир, смета тој, покажува дека досегашните напори за мобилизирање на населението и создавање единство се исцрпени бидејќи беа насочени кон кратка војна: „Западнавме во долга војна, а ниту властите ниту елитите не понудија на народот визија за тоа како треба да живеат во Украина во услови на постојана војна или во ризик од војна“.
Според него, сè што беше одложено „за времето по војната“, како што се борбата против корупцијата, непотизмот и неефикасната администрација, почнува да ги загрижува Украинците. Зошто, вели, на луѓето им станало јасно дека војната ќе продолжи уште долго. „Мобилизација, злоупотреба на моќта, енергетски и економски прашања, утврдувања на фронтот и одбраната – сето тоа во моментов е исклучително актуелно за општеството, бидејќи војната продолжува и овие проблеми се нерешени. Во исто време, општеството сака победа, но тоа не е јасно како тоа може да се постигне“, објаснува Саакјан.
Ихор Рејтеровиќ од Универзитетот Тарас Шевченко во Киев забележува дека неколку месеци украинскиот претседател практично не ги споменува границите од 1991 година како предуслов за мир со Русија, но не зборува ниту за новите. Ова го збунува украинското општество, вели експертот и нагласува во интервју за ДВ: „Ова значи дека од една страна мнозинството сака да се вратат сите територии, а од друга страна половината вели дека одбивањето воена служба не е проблем. Одговорите се амбивалентни затоа треба да се справите со тоа и да размислите за решение што може да го обедини украинското општество и со кое може да живее“.
За да ја добие поддршката на Украинците за своите иницијативи, владата, според него, треба да започне отворен дијалог со општеството за иднината и да развие визија како да продолжи да живее во воени услови. Според експертите, во процесот на одлучување треба да се вклучат што повеќе луѓе.
Истовремено, тие забележуваат дека амбивалентни реакции на сложени проблеми се нормална појава за општествата кои се во целосна неизвесност. „Потребно е постојано да се следи расположението на јавноста и да се препознае динамиката за да може внимателно да се подготвиме за предизвиците, објаснува Михајло Мишченко од Истражувачкиот центар Разумков.
Експертите со кои разговараше ДВ се обединети во фактот дека ваквите анкети во моментов се неопходни за украинското раководство јасно да ги формулира можните опции за иден развој и соодветно да подготви уште еден „мировен самит“. Според нивното мислење, овие анкети ќе му дадат и на украинското раководство силни аргументи за преговарање за мировен план.
