Следната глобална економска криза ќе се случи во 2026 година и ќе биде најлоша во историјата, тврди британскиот автор, економист и деловен консултант Фред Харисон врз основа на сопствениот модел на економски циклус од 18 години. Неговите тврдења имаат особена тежина бидејќи 80-годишниот Харисон беше еден од ретките аналитичари кои навреме ја предвидеа последната финансиска криза и кризата со недвижностите, која започна во 2008 година.
Харисон е толку убеден во својата мрачна прогноза што му напиша писмо на Кир Стармер, лидерот на британската Лабуристичка партија и веројатниот победник на општите избори во Велика Британија на 4 јули, што најдобро би било да ги загуби изборите за да ја избегне одговорноста за која доаѓа колапс.
„Ако лабуристите победат на изборите, што е сосема сигурно, владата на Стармер ќе биде виновна за она што веќе знаеме дека ќе се случи, без разлика која партија е на власт. Од друга страна, се разбира, тие не можат намерно да ги загубат изборите “, изјави Харисон во интервју за шведскиот дневен весник Афтонбладет.
Теорија на 18-годишни циклуси
Британскиот економист тврди дека врз основа на економските податоци од почетокот на 19 век до денес, вклучително и во САД, Велика Британија, Австралија и Јапонија, дошол до теоријата за 18-годишни циклуси кои се повторуваат со векови насекаде во светот.
Харисон смета дека не е во ред да се користи земјиштето и недвижностите како примарни двигатели на економскиот раст. Неговата основна идеја е дека економистите погрешно претпоставуваат дека состојбата на пазарот на недвижности зависи од условите во останатиот дел од економијата, бидејќи сопственоста е клучниот фактор што го обликува деловниот циклус, а не обратно.
Глобалните цени на недвижностите, за кои Харисон тврди дека се клучни за секоја криза, ќе продолжат да растат до 2026 година, а потоа нагло ќе пропаднат.
„За време на кризата од 2008 година, националните влади влеваа пари во банките, што беше од корист за пазарот на недвижности, односно ги ублажи последиците од колапсот. Сепак, трошоците мораа да ги сносат самите граѓани. На крајот на овој 18-годишен циклус, државите ќе бидат толку презадолжени што ќе им биде многу тешко да позајмуваат пари на пазарот за да ги спасат своите економии“, објасни Харисон за Aftonbladet.
„Ќе биде најлошата криза во историјата“
Економската криза што ќе го погоди светот за две години ќе биде најлоша во историјата бидејќи штетата на крајот од секој циклус по Втората светска војна се зголемува, смета економистот, кој го привлече вниманието на јавноста уште во 2005 година, кога тој правилно предвиде: „Следната пресвртница на пазарот на недвижности ќе се случи кон крајот на 2007 или почетокот на 2008 година. Единствениот начин да се вратат цените на достапни нивоа е рецесијата“.
Сегашната состојба ја влошуваат парламентарните и претседателските избори, меѓу другите во Велика Британија, САД и Франција, поради што владејачките партии уште повеќе ги игнорираат заштедите.
„Долговите ќе растат како што се приближуваат изборите и ќе се даваат повеќе ветувања, но наскоро националните влади ќе сфатат дека повеќе не можат да позајмуваат колку што им е потребно што ќе ја зголеми инфлацијата и ќе остави последици за обичните граѓани“, рече Харисон, додавајќи:
„Ова е неверојатно мрачна перспектива и никој не знае што точно ќе се случи. Владите слепо одат во сигурна смрт. Работите можат да тргнат наопаку и на поинаков начин, да речеме ако Путин одлучи да користи нуклеарно оружје.
Го предупредил Блер на колапс
Покрај Стармер, од кого доби само љубезна и општа благодарност што го контактираше, Харисон еднаш се обиде да го предупреди и поранешниот британски премиер Тони Блер за претстојната криза.
„Кон крајот на 1990-тите испратив писма до целиот кабинет на Блер, обидувајќи се да укажам на падот. Ги предупредив дека имаат 10 години да го спречат растот на цените на недвижнините и објаснив дека по 2007 година ќе има страшна светска финансиска криза. Целосно ме игнорираа, ништо не направија „Има глобална криза и деценија на штедење. Политичарите едноставно не сакаат да кажат ништо што може да ги загрижи сопствениците на куќи“, изјави британскиот економски аналитичар за Афтонбладет.
Инаку, Харисон е добар познавач на руската економија и пазар бидејќи по распадот на Советскиот Сојуз со години работеше како советник на руската влада и парламент за даночни и пазарни реформи. Тој се обиде да ја насочи руската економска политика кон инвестиции во училиштата, науката и здравството, но ја напушти Русија во 2002 година, кога му стана јасно дека руските владетели и бизнисмени не се заинтересирани да инвестираат во развојот, туку во недвижности и фудбалски клубови во Западот.
Фред Харисон, исто така, смета дека следната финансиска криза ќе биде од корист за рускиот претседател Владимир Путин: „Европските влади веќе трошат огромни суми за модернизирање и организирање големи воени сили во случај на руски напад врз една од членките на НАТО. А хаосот во кој наскоро ќе се најде Западот, Путин ќе го искористи за промовирање на сопствените интереси, бидејќи војната во Украина нема да заврши според неговите желби. Во суштина, нашата иднина воопшто не е светла“.
