Терористичкиот напад во Москва во петокот вечерта ја фрли Русија на колена додека тагува за невините жртви. Остатокот од светот стравува од нов бран напади, а одговорноста за масакрот ја презеде терористичката група ИСИС-К.
Најмалку 137 лица загинаа, а над 180 од нив беа ранети. Рускиот претседател Владимир Путин објави дека се уапсени 11 осомничени, а руските безбедносни служби се сомневаат дека терористите сакале да побегнат преку Украина. Сепак, се чини дека мрачниот план на ИСИС да му се одмазди на Путин започна кога тој интервенираше во војната во Сирија и таму го зачува режимот на претседателот Башар ал Асад.
Сè ескалирало вечерта во петокот, на 22 март, во концертната сала „Крокус сити хол“ каде што требаше да настапи бендот „Пикник“.
Крвава ноќ
Непосредно пред почетокот на концертот, најмалку тројца вооружени напаѓачи влегле во преполната сала и отвориле оган врз цивилите кои дошле да уживаат во музиката. Тие пукале по случаен избор по ходниците, а потоа влегле во самата сала каде се чекал почетокот на концертот.
Тие продолжија да сеат смрт насекаде околу себе, пукајќи од автоматско оружје. Подоцна сведоците ќе кажат дека практично немало обезбедување и дека секој можел да внесе што сака во салата.
Така изгледаше на ужасните видеа од масакрот кои беа објавени на социјалните мрежи. Исплашените Руси почнаа да трчаат на сите страни, правејќи стампедо на излезите од салата.
Како масакрот да не беше доволен, терористите ја запалија салата, а потоа избегаа. Службите за итни случаи пристигнаа на местото на настанот и им требаа часови за да ги извлечат затрупаните лица.
За многумина овие напори биле залудни со оглед на тоа што според последните информации загинале 137 лица, а 180 се ранети. Во текот на ноќта руските безбедносни сили уапсија 11 осомничени, меѓу кои и оние кои се осомничени дека се директни извршители на масакрот. Имаа однапред подготвен план како да упаднат во салата, како ќе го извршат масакрот, но и каде ќе бегаат.
Владимир Путин се огласи еден ден подоцна и рече дека сите поединци и земји одговорни за нападот ќе одговараат. Тој меѓу осомничените ја издвои Украина, велејќи дека терористите сакале да побегнат преку територијата на таа земја. Украина негираше каква било вмешаност, а огранокот на Исламската држава набрзо ја презеде одговорноста за нападот, што Москва не го потврди.
Што е ИСИС-К?
Огранок на Исламска држава, милитантната група која некогаш контролираше делови од Ирак и Сирија, ја презеде одговорноста за терористичкиот напад во концертната сала во Москва.
Поконкретно, одговорноста за нападот ја презеде ИСИС-К, авганистанскиот огранок на Исламската држава. ИСИС-К значи Исламска држава Хорасан. Хорасан е стар термин за регион кој вклучува делови од Иран, Туркменистан и Авганистан.
Огранокот се појави во источен Авганистан кон крајот на 2014 година и има историја на напади внатре и надвор од Авганистан. Во септември 2022 година, нејзините милитанти ја презедоа одговорноста за смртоносниот напад врз руската амбасада во Кабул.
Новинската агенција на Исламската држава – Амак, по масакрот објави соопштение на Телеграм, во кое се наведува дека нејзини борци ги нападнале предградијата на Москва.
Во соопштението се вели дека тие убиле и раниле стотици, „предизвикувајќи големо уништување на местото пред безбедно да се повлечат во своите бази“.
Американската амбасада во Русија на 8 март предупреди дека „екстремистите“ имаат непосредни планови за напад на Москва, неколку часа откако руските безбедносни служби соопштија дека спречиле планирано пукање на ИСИС во синагога.
ИСИС му се одмаздува на Путин
Експертите велат дека ИСИС-К со години му се спротивставува на рускиот претседател Владимир Путин.
„ИСИС-К беше насочена кон Русија во последните две години, често критикувајќи го Путин“, рече Колин Кларк од Центарот Суфан, независен тинк-тенк за надворешна политика.
Мајкл Кугелман од Центарот Вилсон со седиште во Вашингтон рече дека ИСИС-К „ја гледа Русија како соучесник во активностите кои редовно ги угнетуваат муслиманите“.
Тој додаде дека групата вклучува и голем број милитанти од Централна Азија кои имале свои поплаки против Москва.
Сепак, мотивот за нападот може да бидат настаните во Сирија, кога Путин го смени текот на сириската граѓанска војна, интервенирајќи во 2015 година, поддржувајќи го претседателот Башар ал Асад против опозицијата и Исламската држава.
Војната започна во 2011 година, откако продемократскиот бунт против авторитарното владеење на Ал Асад брзо прерасна во жестоки борби, при што Исламската држава зазеде големи делови од Сирија и Ирак до 2013 година.
Во својот врв, Исламската држава држеше околу една третина од Сирија и 40 отсто од Ирак, но до крајот на 2017 година изгуби 95 отсто од својата територија.
Постои, исто така, кавкаски огранок на ИСИС, кој оперира главно во претежно муслиманскиот северен кавказ регион на Русија, во руските републики Чеченија, Дагестан, Ингушетија и Кабардино-Балкарија.
Пошироко, Исламската држава долго време регрутира борци од Русија и други делови на поранешниот Советски Сојуз.
