Израел ветува дека ќе го уништи Хамас во немилосрдниот напад врз Појасот Газа, но се чини дека нема јасна цел на повидок и нема јасен план како да управува со разурнатата палестинска енклава дури и ако победи на бојното поле, покажа анализата на Ројтерс.
Регионални и западни официјални лица изјавија за Ројтерс дека воената кампања, наречена „Операција железни мечеви“, се чини дека е неспоредлива по својата жестокост и поинтензивна од се што Израел водел во Газа во минатото.
Израел повика рекордни 360.000 резервисти и непрекинато ја бомбардира малата енклава по нападот на Хамас на 7 октомври врз јужен Израел кога загинаа околу 1.400 луѓе, главно цивили.
Тројца регионални функционери рекоа дека веруваат дека стратегијата на Израел е да ја уништи инфраструктурата на Газа, дури и по цена на големи цивилни жртви, да го турка народот на енклавата кон египетската граница и да тргне по Хамас со минирање на лавиринтот од подземни тунели што групата ги изгради за да ги спроведе неговите операции.
Но, израелските власти рекоа дека немаат јасна идеја за тоа како би можела да изгледа повоената иднина.
Некои од соработниците на американскиот претседател Џо Бајден се загрижени дека иако Израел може да изработи ефикасен план за да му нанесе трајна штета на Хамас, тој допрва треба да формулира стратегија за излез, изјави извор од Вашингтон за новинарите, додавајќи дека патувањата на американскиот секретар Антони Блинкен и министерот за одбрана Лојд Остин во Израел минатата недела ја истакнаа потребата да се фокусираат на повоениот план за Газа.
Арапските власти се вознемирени и поради тоа што Израел не постави јасен план за иднината на енклавата, со која владее Хамас од 2006 година и е дом на 2,3 милиони луѓе.
„Израел нема конечен план за Газа. Нивната стратегија е да фрлат илјадници бомби, да уништат сè и да влезат внатре, но што потоа? Тие немаат стратегија за излез за следниот ден“, рече еден извор од регионалната безбедност.
Израелската инвазија допрва треба да започне, но властите во Газа велат дека 3.500 Палестинци веќе се убиени во воздушни бомбардирања, од кои околу една третина деца – повеќе жртви отколку во кој било претходен конфликт меѓу Хамас и Израел.
За време на вчерашната посета на Израел, Бајден им порача на Израелците дека „треба да биде задоволена правдата“ во однос на Хамас, но предупреди и дека по нападот на Њујорк на 11 септември, САД направиле грешки.
„Огромното мнозинство Палестинци не се Хамас. Хамас не го претставува палестинскиот народ“, рече тој.
Арон Дејвид Милер, експерт за Блискиот Исток во Карнеги фондацијата за меѓународен мир, рече дека посетата му дала можност на Бајден да го притисне израелскиот лидер Бенјамин Нетанјаху да размислува за прашања како што се пропорционална употреба на сила и долгорочни планови за Газа пред каква било инвазија.
„Тунел град“
Израелските власти, вклучително и Нетанјаху, рекоа дека ќе го избришат Хамас од земјата како одмазда за убиствата на 7 октомври, најсмртоносниот милитантен напад во 75-годишната историја на Израел.
Сепак, не е јасно дефинирано што ќе следи.
„Секако дека размислуваме и се занимаваме со тоа, а тоа вклучува проценки за конечната ситуација и ги вклучува Советот за национална безбедност, војската и други. Не знаеме што ќе испадне од ова за да биде сигурно“, изјави за новинарите во вторникот Цачи Ханегби, директор на Советот за национална безбедност на Израел.
„Но, она што го знаеме е што нема да се случи“, рече тој, мислејќи на целта на Израел е да го искорени Хамас.
Сепак, ова секако не е цел што лесно се постигнува.
„Тоа е подземен град на тунели што тунелите на Виет Конг изгледаат како детска игра“, рече првиот регионален извор, мислејќи на комунистичките герилски сили кои им пркосеа на американските трупи во Виетнам.
„Нема да се стави крај на Хамас со тенкови и огнена моќ“, подвлече тој.
Двајца регионални воени експерти изјавија за Ројтерс дека вооруженото крило на Хамас, бригадите Езедин ал-Касам, се мобилизирало за инвазијата, поставувајќи противтенковски мини и експлозивни направи за да ги нападнат војниците.
Претстојната израелска офанзива ќе биде многу поголема од минатите операции во Газа, кои израелските власти претходно ги нарекоа „косење трева“.
Израел водел три претходни конфликти со Хамас, во 2008-9, 2012 и 2014 година, и започна ограничени копнени инвазии за време на две од тие кампањи, но за разлика од сега, израелските лидери никогаш претходно не ветиле целосно да го уништат Хамас.
Во тие три конфликти загинаа нешто помалку од 4.000 Палестинци и помалку од 100 Израелци.
Во Вашингтон, сепак, има помал оптимизам дека Израел ќе може целосно да го уништи Хамас, а американските власти гледаат мали шанси Израел да сака да задржи или повторно да окупира некоја територија во Газа, рече американскиот извор.
Поверојатното сценарио, според тој извор, е израелските сили да убијат или фатат што повеќе членови на Хамас, да кренат во воздух тунели и ракетни работилници, а потоа да бараат начин да прогласат победа и да заминат.
Облаци на војната
Во целиот регион има стравувања дека војната ќе избие надвор од границите на Газа, при што ја поддржуваат либански Хезболах и Иран, отворајќи нови големи фронтови за поддршка на Хамас.
Иранскиот министер за надворешни работи Хосеин Амир-Абдолахиан предупреди на можна „превентивна“ акција против Израел доколку ја нападне Газа. Тој минатиот викенд рече дека Иран нема да стои настрана доколку САД не успеат да го зауздаат Израел.
Арапските лидери му рекоа на Блинкен, кој го посети регионот минатата недела, дека иако го осудуваат нападот на Хамас врз Израел, тие се противат на колективното казнување на обичните Палестинци, за кое стравуваат дека ќе предизвика регионални немири. Тие укажаа дека народниот гнев ќе се зголеми во целиот регион со зголемувањето на бројот на загинати.
Вашингтон испрати група носачи на авиони во источниот Медитеран и е загрижен дека Хезболах би можел да се приклучи на конфликтот од северната граница на Израел. Сепак, немаше знаци дека американската војска тогаш ќе се префрли од став на одвраќање на директно вклучување.
Регионални извори рекоа дека Вашингтон предлага повторно активирање на Палестинската управа (ПА), која ја загуби контролата над Газа од Хамас во 2007 година, иако постои значителен сомнеж дали ПС или која било друга власт ќе може да управува со крајбрежната енклава доколку Хамас биде протеран.
Милер, поранешен американски преговарач за Блискиот Исток, изрази длабок скептицизам во врска со потенцијалот пост-Хамас да владее со Газа.
Во меѓувреме, повиците за создавање хуманитарни коридори во Газа и патишта за бегство за палестинските цивили предизвикаа силна реакција кај арапските соседи.
Тие стравуваат дека израелската инвазија ќе предизвика уште еден постојан масовен бран на раселување, повторување на војната за независност на Израел од 1948 година и Арапско-израелската војна од 1967 година. Милиони Палестинци кои потоа беа принудени да избегаат останаа заглавени како бегалци во земјите што ги примија.
Египетскиот претседател Абдел Фатах ал-Сиси изјави дека го отфрла принудното раселување на Палестинците од нивната земја на Синајскиот полуостров, кој граничи со Газа, додавајќи дека секој таков потег ќе ја претвори областа во база за напади врз Израел. Тој рече дека милиони Египќани ќе протестираат против секој таков потег.
Источен Ерусалим, кој Израел го зазеде во војната во 1967 година, а потоа го анектираше, и проширувањето на израелските населби низ окупираната територија се во срцето на конфликтот со Палестинците. Нетанјаху отворено ја прифати религиозната и радикалната екстремна десница, ветувајќи дека ќе припои повеќе земја што ќе ја населат Евреите.
Стотици Палестинци загинаа на Западниот Брег од почетокот на годината во постојани судири со израелските војници и доселеници, а постои голема загриженост дека насилството може да се прелее на територијата додека гори блиската Газа.
„Без оглед на најлошото сценарио што можете да го замислите, ќе биде полошо“, рече друг регионален извор за потенцијалот конфликтот да се прошири надвор од Газа.
