Најголемите европски компании претрпеа најмалку 100 милијарди евра директни загуби поради конфликтот меѓу Русија и Украина.
Финансиските извештаи на 600 европски групации за 2023 година покажуваат дека 176 компании забележале намалување на вредноста на средствата, повисоки трошоци поврзани со девизи и други еднократни трошоци кои произлегуваат од продажбата и затворањето или намалувањето на руските бизниси, пишува Фајненшл тајмс.
„Кога Москва во април одлучи да ја преземе контролата врз бизнисот на увозниците на гас Фортум и Унипер, следеше експропријација на Данон и Карлсберг (што се случи минатиот месец), а сето тоа сугерира дека всушност се соочуваме со уште повеќе проблеми“, предупредуваат аналитичарите.
Повеќе од 50 отсто од 1.871 руски субјекти во европска сопственост сè уште работат во таа земја, според податоците собрани од Киевската школа за економија. Меѓу европските компании кои се уште се присутни во Русија се италијанската UniCredit, австрискиот Raiffeisen, швајцарската Nestlé и британскиот Unilever.
„Оние кои остануваат ризикуваат многу поголеми загуби од компаниите кои веќе изгубија многу пари кога ја напуштија Русија… Се покажа дека стратегијата ‘cut and run‘ беше најдобра – бидејќи колку побрзо си заминаа, толку беше помала загубата“, тврди Наби Абдулаев, партнер во стратешката консултантска фирма Control Risks.
Кој загуби најмногу?
Најголеми трошоци за повлекување забележаа нафтените и гасните групи, во чиј сектор само три компании – BP, Shell и TotalEnergies – заеднички пријавија трошоци од 40,6 милијарди евра. Сепак, тие загуби беа далеку надминати од повисоките цени на нафтата и гасот, што им помогна на споменатите групи минатата година да забележат голем вкупен профит од околу 95 милијарди евра, пренесува Јутарњи лист.
Поради конфликтот, профитираат и компании поврзани со воената индустрија.
Но, комуналните услуги добија директен удар од 14,7 милијарди евра, а индустриските компании, вклучително и производителите на автомобили, загубија 13,6 милијарди евра. Финансиските друштва, вклучувајќи банки, осигурителни компании и инвестициски компании, забележаа отписи и други расходи од 17,5 милијарди евра.
BP(британската мултинационална компанија за нафта и гас) имаше трошок од 23,3 милијарди долари, а три дена по почетокот на конфликтот меѓу Русија и Украина, објави дека ќе го продаде својот удел од 19,75 отсто во државната нафтена групација Роснефт.
TotalEnergies објави дека нивниот вкупен трошок е 13,52 милијарди евра. Но, француската енергетска групација допрва треба да го отпише својот удел од 20 отсто во проектот Yamal LNG. Шел, пак, презеде 3,75 милијарди евра, додека норвешката групација за нафта и гас Equinor и австриската OMV пријавија 1 милијарда и 2,5 милијарди евра, соодветно.
Во јануари германската групација Wintershall De објави дека Кремљ со одлуката за експропријација на нивниот бизнис во Русија избришал 2 милијарди евра готовина од банкарските сметки на компанијата. Од друга страна, сопственикот на Wintershall, BASF, го намали својот удел во Energy Explorer за 6,5 милијарди евра.
Uniper, кој беше спасен од германската држава минатата година, забележа отпишување од 5,7 милијарди евра, додека финскиот Фортум претрпе удар од 5,3 милијарди евра.
Проблеми на автомобилската индустрија
Во неволја е и автомобилската индустрија – дури 11 производители загубиле вкупно 6,4 милијарди евра.
Рено отпиша 2,3 милијарди евра откако ја продаде својата фабрика во Москва и уделот во руски Автоваз. Фолксваген објави отпис од 2 милијарди евра, а дополнително, Москва во мај одобри продажба на локални средства на VW, вклучително и фабрика која вработува 4.000 луѓе, која сè уште се проценува на 1,5 милијарди евра.
Во финансискиот сектор, француската Сосиете Женерал во април 2022 година ја продаде Росбанк и нејзините осигурителни активности на Владимир Потанин, сојузник на рускиот претседател Владимир Путин, со 3,1 милијарди евра.
Сепак, само неколку од 45-те западни банки со руски подружници ја напуштија земјата, делумно поради ограничувањата наметнати од Москва.
Така, најголемата западна банка во Русија, Рајфајзен, зеде една милијарда евра како отпис и други провизии, а заемодавачот вели дека размислува за продажба на својата руска единица, чија вредност во моментов ја проценува на околу една милијарда евра. Уникредит, кој вети дека ќе најде купувач за своите локални операции, забележа загуба од 1,3 милијарди евра, додека италијанската Интеса Санпаоло загуби 1,4 милијарди евра.
„Групите кои сè уште работат во Русија преземаат сериозен коцкање. Построгите правила за излегување наметнати од Москва од почетокот на војната ја направија експропријацијата веројатна и извлекувањето дивиденди од тие зделки речиси невозможно, затоа едноставно го отпишаа бизнисот. Затоа што никој не е безбеден. Кој беше изговорот за присвојувањето на Карлсберг? Дали навистина се работи за национална безбедност? Мислам дека не“, вели Ана Власјук, истражувач во КСЕ.
