Регулативата ќе влезе во сила 20 дена по нејзиното објавување во Службениот весник на ЕУ.
Советот на Европската унија одобри регулатива со која се заоструваат правилата за одржливост за батериите и потрошените батерии. За прв пат, регулативата го регулира целиот животен циклус на батериите: од производство до повторна употреба и рециклирање, како и нивната безбедност, одржливост и конкурентност.
Ќе се применува за сите батерии – од отпадни преносни батерии, батерии за електрични возила, индустриски батерии до батерии за електрични велосипеди, мопеди и ромобили.
Батериите се клучен елемент за процесот на декарбонизација и транзицијата на ЕУ кон начини на транспорт со нулта емисија. Дополнително, батериите со крајот на работниот век содржат бројни вредни ресурси и мораме да можеме повторно да ги користиме овие критични суровини наместо да се потпираме на трети земји за да ги снабдуваат. Новите правила ќе ја промовираат конкурентноста на европската индустрија и ќе обезбедат одржливост на новите батерии, придонесувајќи за зелената транзиција, изјави шпанската министерка за транзиција во животната средина, Тереза Рибера.
Како што истакнуваат од Советот на Европа, целта на новата регулатива е да се промовира циркуларната економија, што меѓу другото подразбира и проширена одговорност на производителите.
Регулативата поставува цели за производителите во однос на собирање отпадни преносни батерии (63 отсто до крајот на 2027 година и 73 отсто до крајот на 2030 година) и воведува конкретна цел за собирање отпадни батерии за лесни возила (51 отсто до крајот од 2028 година и 61 отсто до крајот на 2031 година).
Исто така, целта за враќање на литиумот од отпадните батерии е поставена на 50 проценти до 2027 година и 80 проценти до крајот на 2031 година, што може да се промени со делегирани акти во зависност од развојот на пазарот и технологијата и достапноста на литиум.
Предвидени се и задолжителни минимални нивоа на рециклирана содржина во индустриските батерии, SLI батериите и батериите за електрични возила. Тие првично беа поставени на 16 проценти за кобалт, 85 проценти за олово, 6 проценти за литиум и 6 проценти за никел. Батериите ќе треба да бидат придружени со документација за рециклирана содржина.
Во исто време, целта за ефикасност на рециклирање на никел-кадмиумските батерии е поставена на 80 отсто до крајот на 2025 година и 50 отсто до крајот на 2025 година за други отпадни батерии.
Тие особено посочуваат дека оваа регулатива предвидува крајниот корисник до 2027 година да може да ги отстрани и замени батериите вградени во уредите. Доцнењето од четири години, според Советот, им дава доволно време на производителите да го приспособат дизајнот на нивните производи на тоа барање.
Регулативата, исто така, воведува нови начини на означување и информирање, меѓу другото, за компонентите на батериите и рециклирана содржина, како и електронските „пасоши за батерии“ и QR-кодовите. Со цел да им се даде на земјите-членки и на економските оператори на пазарот доволно време да се подготват, барањата за етикетирање ќе се применуваат од 2026 година, а QR-кодот од 2027 година.
Да потсетиме дека Европската комисија го претстави тој предлог на крајот на 2020 година, а Европскиот парламент го усвои конечниот текст на регулативата на 14 јуни 2023 година. Сега останува само Советот и Европскиот парламент да ја потпишат регулативата и да ја објават во Службен весник, по што ќе стапи во сила 20 дена по објавувањето.
