Празниците се време кога децата добиваат книги како подароци, но за да се внесат во тој свет на имагинација и култура, возрасните треба да читаат со нив за да може прочитаниот текст да биде разбран, велат од фондацијата Бофил со седиште во Барселона.
Организацијата за истражување на образовната политика забележува дека меѓу 20 отсто и 23,2 отсто од учениците во Шпанија имаат ниско ниво на читање со разбирање, што обично е предиктор за училишен неуспех. Основците на возраст од 8 и 9 години, чии родители читаат со нив, генерално се понапредни во разбирањето на текстовите од децата кои не читаат со своите родители дома, додаваат од Фондацијата.
Со цел да им овозможи на децата да читаат во придружба на возрасни, доколку нивните родители не можат или не сакаат да го сторат тоа, таа започна специјална програма наречена „Семејства, сојузници во читање“. Во образовните центри, библиотеките и социјалните центри има луѓе подготвени да читаат со децата и да им објаснат на родителите како да го направат тоа.
Од Фондацијата велат дека од клучно значење е да се поттикне читањето надвор од училиштето за да се „избегне социјалната исклученост“ на децата кои растат во неповолна средина, односно да се создадат ученици кои се отпорни на таква средина.
Хуан Мата, педагог и професор 40 години на Универзитетот во Гранада, детално го проучувал овој феномен.
Понекогаш се мисли дека читањето е поврзано само со училиштето, но тоа не е така. Училиштето има важна улога, но клучната средина е семејството, вели тој.
Момче или девојка ќе го усвојат она што го гледаат околу себе додека растат. Она што семејството веќе го усвоило, без разлика дали тоа е читање, социјални односи, спортување или танцување, во голема мера ќе ги одреди преференциите на детето, додава тој.
Овој процес, кога станува збор за читање, започнува пред детето да влезе во училиште. Тогаш тоа само продолжува.
Постапката треба да се состои од читање на глас пред спиење, семејни разговори околу книги, одење во книжарници со родителите, присуство на книги, весници или списанија во вашата куќа. Мата објаснува за подароците што се состојат од приказни, стрипови или романи.
Овој екосистем на книги е одлучувачки и, за жал, ова го кажувам со болка, ја започнува кривата што ги одвојува децата кои природно влегуваат во светот на читањето од оние кои не влегуваат, додава тој.
Читањето со разбирање има последици по речиси сите предмети на училиште.
Ако не можеме да го разбереме текстот на математичката задача, ќе ни биде тешко да го решиме, забележува Мата.
Има и парадокс за кој тој предупредува. А тоа е дека училиштето, најдобрата алатка за учениците од сиромашните домови, ја зголемува оваа нееднаквост без да биде свесно за тоа.
Учебниците се наменети за деца кои течно читаат. Концептот на учебникот е прилагоден на деца со веќе усвоен вокабулар. И така, полека, речиси од почетокот, разделувањето на децата врз основа на нивната читачка способност започнува и се појавува подоцна во средно училиште, вели Мата.
Квим ќе наполни шест години и секоја вечер пред спиење неговиот татко Луис Ривера чита со него во нивниот дом во Валенсија. Кога бил бебе, Луис и неговата партнерка Хелга му читале на глас страници од нивните книги додека тој заспивал во креветот меѓу нив.
Потоа му читаа класични приказни, како „Ивица и Марица“. Сега обично одат во библиотека за да ги изберат заедно. Заедно ги читаат на глас.
Понекогаш извесно време пукаме од смеење бидејќи некои книги имаат хумор и за деца и за возрасни, вели Луис. Квим вели дека навистина сака да чита.
Кармен Канабате, учителка во јужниот град Алмерија, помина голем дел од својата кариера набљудувајќи ги разликите во разбирањето на читањето кај децата.
Децата кои растат во семејства со богата културна средина, која не е ограничена само на книги, имаат видливо искуство, вели Канабате.
Тој забележува дека образовните центри и библиотеките можат значително да ја ублажат оваа разлика доколку им обезбедат на децата придружници за читање или ако ги охрабрат родителите да читаат со своите деца.
Недостигот на блиска личност, како сопатник во читањето, обично има социјални корени. Има родители, вели Хуан Мата, кои, на пример, не можат да го направат тоа бидејќи работното време не им дозволува.
Трети, пак, имаат ниска самодоверба во однос на нивната способност за читање и не се чувствуваат способни да ги следат децата во тоа. Некои мислат дека тоа не е нивна работа, туку задача на училиштето, вели Силвија Бланш, професорка од Автономниот универзитет во Барселона.
Фондацијата Бофил затоа започна програма во која 1.800 волонтери ги придружуваат децата додека читаат на каталонски и шпански.
Марио Арменгу, 76-годишен пензионер, веќе 40 години воведува климатизери во индустриските погони. Веќе десет години чита со деца.
Јас немам внуци, па за овие деца го правам истото како за моите внуци. Прекрасно е да се види како нивните очи се отвораат кога напредуваат, вели тој.
Децата кои растат во неповолна семејна средина, а кои сепак постигнуваат одлични резултати на училиште, се добри читатели.
Алехандра, по потекло од Чиле, ја запишала својата ќерка на таа програма во Барселона бидејќи самата не може да и помогне да чита каталонски. Таа, исто така, не може да ѝ помогне дури и со шпанскиот јазик, бидејќи мора да го поминува поголемиот дел од своето време со друго, аутистично дете.
Девојчето оди во основно училиште и вели дека и помогнало посетувањето на програмата. Сега таа се чувствува посигурна на часовите.
Ми помогна и во пишување и во читање. Порано ми беше тешко да читам, но сега навистина тоа го правам течно, истакнува девојката.
