Скопскиот градоначалник Петре Шилегов очекува до крајот на месецов Градот да аплицира во Регулаторната комисија за енергетика за добивање лиценца за вршење дејност за новоото градско претпријатие за дистрибуција на топлинска енергија.
– Ние есенва ќе почнеме со гасификација на Скопје. Она што барам јас, Град Скопје да управува со топловодната мрежа, е всушност среднорочна мерка во борбата против загадувањето. Претпријатието е основано, формиран е Управниот одбор и веќе полека ги работиме техничките подготовки. Јас очекувам до крајот на овој месец пред Регулаторната комисија да аплицираме за добивање на лиценца за вршење дејност, изјави Шилегов за МИА.
Тој нагласи дека една од причините која го натерала да размислува и да оформи претпријатие кое ќе се бави со енергетскиот систем на Град Скопје е загадувањето на околината. Со формирањето на претпријатието, додаде, ќе се создаде тарифен модел соодветен на потребите на граѓаните и целокупниот систем ќе биде поврзан што не е случај сега.
– Северниот дел од Град Скопје, односно Топланата Север недостига само два километри цевковод за да се спои со останатата топловодна мрежа од нашиот град. Ако ги споите Вие тогаш имате пазар на енергија и услугите што ќе ги добиваат луѓето за затоплување на станови во Скопје-Север, во Топаана би биле многу поевтини. Во моментов се за 40 отсто поскапи зошто Топлана Север е изолиран остров и имате само 760 корисници на услугите на таа компанија зашто е поскапа од останитите во градот, вели Шилегов.
Ако го направиме поевтино парното греење, додава, корисниците ќе го напуштат системот на затоплување на домовите со дрва, со ќумур или со струја што во Македонија за жал е исто така валкана технологија, бидејќи електричната енергија претежно се произведува од јаглен што ја загадува околината.
– Тоа е една од причините што мене ме натера да размислувам и да оформам претпријатие кое ќе се бави со енергетскиот систем на Град Скопје, потенцира Шилегов.
Советот на град Скопје во јуни 2018 година донесе две одлуки со кои формира ново јавно претпријатие – „Градски Енергетски Системи АД Скопје“ (ГЕС) кое ќе врши енергетски дејности. Советот на Град Скопје во својство на Собрание на акционери го усвои Статутот на Акционерското друштво за енергетски дејности и ги избра членовите на Надзорниот одбор на новото јавно претпријатие кои понатаму ќе изберат Управен одбор од пет члена.
Од Регулаторната комисија за енергетика (РКЕ) потврдуваат дека до нив се уште не е пристигната апликација за добивање лиценца за вршење дејност од новото градско претпријатие.
Претседателот на РКЕ Марко Бислимовски во изјава за МИА посочи дека постапката за добивање лиценца се уште не е почната и додаде дека доколку апликацијата стигне на време и биде одобрена лиценцата пред почетокот на грејната сезона тоа нема да има никакво влијание врз крајната цена која ќе ја плаќаат скопјани за парното греење.
– Претставниците на БЕГ истакнаа дека немаат против за негово вклучување во дејноста дистрибуција на топлинска енергија. Доколку се вклучи во текот на грејната сезона нема да се предизвика зголемување на цената, бидејќи и за него ќе важат истите правила, посочи Бислимовски и додаде дека не очекуваат да има и никакви други проблеми.
РКЕ во јули годинава одлучи да ја намали цената што ќе ја плаќаат граѓаните на град Скопје за потрошена топлинска енергија од 1 август годинава. Како што информира претседателот на РКЕ Марко Бислимовски, цената за топлинска енергија за потршувачите на БЕГ се намалува 3,1 отсто за Скопје-Север за 0,76 отсто, а за ЕЛЕМ енергетика за 1,13 отсто.
Намалувањето, како што кажа, доаѓа во услови кога цената на природниот гас е за 40 отсто повисока во однос на лани. Во дејноста производство биле пријавени трошоци во рамките на претходните години, а кај дистрибуција било прикажано одредено зголемување на трошоците.
– Цената се намалува зашто се намалуваат дел од трошоците и имаме нов пристап за пресметка на обртните средства, а ги намалуваме и загубите во дистрибутивната мрежа и маржата. Маржата ја калкулираме со два отсто, обртниот капитал во дистрибуција не го признаваме, а во производството наместо со два го калкулираме со еден процент со цел да му обезбедиме ликвидни средства на производителот за набавка на природен гас. Во калкулациите сметаме дека цената на гасот ќе изнесува 320 долари за нормален метар кубен и очекувма дека и во четвртиот квартал ќе се движи во предвиденото, појасни Бислимовски.
Покрај тоа, РКЕ за 8,4 отсто ја намали и цената за фиксниот трошок, односно цената што ја плаќаат исклучените корисници од системот за топлинска енергија.
Регулаторната комисија воедно го лимитира на истиот износ како лани и начинот на кој се пресметуваат цените на другите услуги ги намали од два на еден отсто признатите обртни средства за производство на топлинска енергија, коефициентот на искористување годинава ќе изнесува 0,98 наместо досега вообичаените 0,95, признатите загуби во дистрибуцијата сега изнесуваат 11,5 наместо 12 отсто, признатите обртни средства за дистрибуција наместо два ќе изнесуваат еден отсто, маржата за снабдување е намалена од четири на два отсто, а средствата за ликвидност за годинава ќе изнесуваат два отсто.
ГЕС ќе го преземе топловодниот систем во Градот од БЕГ
Топлификација АД до 31.12.2012 година беше носител на трите лиценци за вршење на регулираните дејности од јавен интерес – Производство на топлинска енергија, Дистрибуција на топлинска енергија и Снабдување со топлинска енергија.
Овие регулирани дејности Топлификација АД ги вршеше со пет фирми кои се во целосна сопственост на Топлификација АД и тоа: Производство на топлина ДООЕЛ, Дистрибуција на топлина ДООЕЛ, Снабдување Запад ДООЕЛ, Снабдување Исток ДООЕЛ и Снабдување
Центар ДООЕЛ. Топлификација АД во својата групација фирми има уште една фирма, Скопје Север АД, која врши регулирани дејности Производство, Дистрибуција и Снабдување со топлинска енергија во друг дел на градот Скопје. По 2012 година со топлификацискиот систем во Скопје управува Балкан енерџи груп (БЕГ).
Скопскиот градоначалник Шилегов тврди дека на градот треба да му се врати она што му беше одземено во последниве 30 години.
– Топловодната мрежа е сопственост на градот, бидејќи во нејзината изградба партиципираа граѓаните со плаќањето на приклучоците и услугите. Тоа во 1999 година му било одземено од градот и ќе барам да се врати во сопственост на градот и да ги регулираме тие односи, појасни Шилегов.
Не навлегувам во ничие право на лиценците, вели, но инсистирам топлификациската мрежа која и е дадена на користење на компанијата БЕГ да се врати таму каде што е сопственоста, а тоа на Град Скопје.
– Имајќи предвид дека топлификациската мрежа се води како сопственост на Република Македонија, ќе побарам од Владата да ја додели на Град Скопје, потенцира Шиелегов.
Според него, во моментов договорот на БЕГ е спротивен на закон, бидејќи Закон за енергетика не дозволува ист субјект да биде производител, дистрибутер и да врши малопродажба на топлинска енергија.
– Затоа ќе побараме Владата со одлука да го додели топловодниот систем на управување на Град Скопје. Со тоа автоматски Градот ќе стане сопственик на топлификацискиот систем и ќе купува енергија од производителите Те-То, БЕГ, Топлана Запад, Топлана Север, појасни Шилегов.
Валентин Јанковски
Магдалена Ристоманов
фото: Дарко Попов
