Во време на економска неизвесност и постојани поскапувања, македонските пензионери стануваат тивки мајстори на штедењето.
Без формални курсеви по финансиска писменост, но со животно искуство и упорност, тие демонстрираат дека „да се врзе крај со крај“ не е само фраза, туку и животна вештина.
„Имам тетратка стара 20 години. Сѐ си бележам – и колку се потрошило на струја, и колку за масло, и кога е кој попуст“, вели 72-годишната Ката Миланова од Велес, додека ни го покажува своето царство од рачно впишани броеви. „Можеби пензијата не е доволна за луксузи, ама со добра организација, никогаш не останувам без лекови или без храна“.
Ката признава дека никогаш не отишла на одмор на море, но има мала заштеда за „црни денови“.
Таа користи купони од маркетите, прави зимница дома и, како што вели, „сѐ уште сама си шие крпчиња за кујна“.
Ацо Петров (68) од Битола, пензиониран железничар, не верува во кредитни картички.
„Јас имам една картичка – во паричникот. Колку има, толку се троши“.
Тој објаснува дека за него клучот е во реупотребата и размената:
„Со комшијата менуваме зеленчук – јас му давам компири, тој ми носи пиперки. Не е срамота, тоа е паметно за двајцата“.
Ацо исто така сам си ги поправа чешмите, вратите, па дури и телевизорот.
„Не фрлам лесно. Ако може да се среди – ќе се среди. Само глупавиот фрла, паметниот поправа“.
Иако некои ги избегнуваат новите технологии, има и такви што вешто ги користат.
Маргарита Костова (70) од Штип ја има инсталирано мобилната апликација на една банка и ги следи сите трошоци.
„Знаеш кога и колку си потрошил. Знаеш и кога не треба да одиш во маркетот – кога гледаш дека си претерал“, раскажува таа со насмевка. „И не ги играм игрите со попусти што не ми требаат – три за две? Не сакам ниту едно!“
Штедењето, според повеќето пензионери, не е само нужност туку и начин на живот.
„Научив да живеам со малку, ама не дозволив да ми фали сѐ,“ ни вели 74-годишниот Илија Јакимов. „Најважно е да си здрав и да имаш мир во душата. А парите? Ќе ги распределиш – малку за лекови, малку за внуците, па што остане – и за некоја ракија“.
Во светот на инфлација и потрошувачка култура, токму највозрасните се тие што со скромност и мудрост нè потсетуваат дека вистинското штедење почнува од тоа што знаеш да кажеш „не“ – дури и на себе.
Б.З.М.
