Сончевото утро над Скопје едвај се пробива низ ретките облаци, а Љупчо, 52-годишен таксист од Ѓорче Петров, веќе е зад воланот.
Секоја смена му започнува пред зори – со црно кафе од термос и тивка музика на радиото. Веќе 17 години вози низ градот и како што вели, „во такси ќе слушнеш повеќе вистина отколку на телевизија“.
„Имам возено министри, студенти, болни луѓе, вљубени парови, па дури и човек кој бега од жена му со торба полна облека“, се смее Љупчо. „Ама во последно време, најчесто се зборува за пари – или подобро речено, за тоа што ги нема“.
Македонските таксисти, некогаш симбол на флексибилна работа, денес се соочуваат со сериозни предизвици.
„Работиме за да преживееме. Нема ден да не направам најмалку десет тури по 100 денари, а од тоа 30% ми одат само за бензин“, вели Енес, 41-годишен таксист од Чаир. „Некогаш со една тура од Аеродром до Центар можеше да си платиш дневна смена. Сега? Едвај за бурек“.
Но, зад економските бројки, се кријат човечки приказни.
Во една зимска ноќ, Славица – единствената жена-таксистка во својата фирма – возела старица до болница.
„Не ми остана ништо за плаќање“, ѝ рекла старицата, „ама да знаеш – го спасивте животот на мојот син, кој таму веќе чекаше доктор“.
„За ова вреди да се вози“, ни раскажува Славица со треперлив глас.
Таксистите често се сведоци на интимни животи – разводи, караници, први љубови, последни разговори.
„Понекогаш патникот молчи, гледа во прозорецот и тешко дише. Јас само возам и чекам да каже нешто“, раскажува Љупчо.
Работата е тешка, вели тој, но и поучна.
„Таксито е мобилна исповедалница. Не нудиме само превоз – нудиме уво, разбирање и по некој совет“.
Иако живеат од ден за ден, македонските таксисти продолжуваат по патот – со трошки надеж, навика и по некој патник што ќе го разубави денот.
„Сѐ додека има кој да ни каже ‘фала’ и да се насмее на крајот на турата – ние ќе возиме,“ завршува Енес, вртејќи го клучот во контактот за нова приказна по скопските улици.
Б.З.М.
