Управниот совет на Европската централна банка (ЕЦБ) на денешниот состанок за монетарната политика ги намали трите клучни каматни стапки за 25 базични поени, по четврти пат по ред од почетокот на годината.
Одлуката за намалување на каматата на готовинските депозити, односно стапката по која Советот ја насочува монетарната политика, се базира на нова проценка на инфлаторните перспективи, динамиката на базната инфлација и силата на преносот на монетарната политика.
Во соопштението на ЕЦБ се наведува дека инфлацијата моментално е на ниво околу среднорочната цел на Управниот совет од два проценти.
„Според новите основни проекции на експертите од Евросистемот, просечната стапка на вкупна инфлација треба да биде два проценти во 2025 година, 1,6 проценти во 2026 година и два проценти во 2027 година. Во споредба со проекциите од март, таа е ревидирана надолу за 0,3 процентни поени за 2025 и 2026 година, главно поради пониските претпоставки за цените на енергијата и посилното евро. Просечната стапка е предвидена за инфлација без енергија и храна од 2,4 проценти во 2025 година, односно 1,9 проценти во 2026 и 2027 година, што е во голема мера во согласност со проекциите од март“, истакнува централната банка.
Експертите предвидуваат дека просечната стапка на раст на реалниот БДП ќе изнесува 0,9 проценти во 2025 година, додека во 2026 година ќе се зголеми на 1,1 процент, а во 2027 година на 1,3 проценти. Проекцијата за раст за 2025 година не е ревидирана бидејќи растот во првиот квартал ги надмина очекувањата и бидејќи се очекува остатокот од годината да не ги исполни претходните очекувања.
Иако се очекува неизвесноста поврзана со трговските политики негативно да влијае врз деловните инвестиции и извозот, особено на краток рок, зголемувањето на владините инвестиции во одбраната и инфраструктурата сè повеќе ќе го поддржува растот на среден рок.
Повисоките реални приходи и силниот пазар на трудот овозможуваат поголема потрошувачка на домаќинствата. Тоа, заедно со поповолните услови за финансирање, треба да придонесе за отпорноста на економијата на глобалните шокови.
Со оглед на големата неизвесност, експертите проценија и одредени механизми преку кои различните трговски политики би можеле да влијаат врз растот и инфлацијата во одредени алтернативни сценарија, кои ќе бидат објавени на веб-страницата на ЕЦБ, заедно со експертските проекции.
„Според таа анализа на сценарија, доколку има дополнително влошување на трговските тензии во текот на наредните месеци, растот и инфлацијата би биле на нивоа пониски од основните проекции. Но, доколку има ублажување на трговските тензии и поволен исход, стапките на раст и – во помала мера – инфлацијата би биле повисоки отколку во основните проекции“, се заклучува во соопштението на ЕЦБ.
Повеќето мерки за базична инфлација укажуваат на заклучокот дека растот на цените ќе се стабилизира, и тоа стабилно, на нивоа околу среднорочната цел на Управниот совет од два проценти. Растот на платите е сè уште во пораст, но сè уште значително се намалува, при што добивките делумно го неутрализираат неговото влијание врз инфлацијата.
По денешната одлука за намалување на трите клучни каматни стапки за по 25 базични поени, каматната стапка за главните операции за рефинансирање ќе биде на ниво од 2,15 проценти, каматната стапка на маргиналната кредитна линија ќе биде 2,40 проценти, а каматата на готовинскиот депозит ќе биде два проценти.
