Во светло на глобалната трка за литиум, Србија се издвојува како земја која со стратешко планирање и инвестиции успева да го искористи својот рударски потенцијал, влегувајќи во таканаречената ‘златна треска’ за овој клучен елемент во производството на батерии.
На другата страна, Македонија се соочува со предизвици кои го спречуваат искористувањето на нејзините рудни богатства, иако поседува значителни количества на вредни минерали.
Со последниот рудник отворен пред четири децении, Македонија се наоѓа на крстосница.
Дали ќе продолжи да ги игнорира своите рудни ресурси или ќе преземе чекори кон нивно искористување?
Експертите со коишто разговаравме тврдат дека Македонија има огромен неискористен потенцијал.
Со правилните инвестиции и политики, додаваат тие, може значително да го зголеми својот БДП и да стане клучен играч на рударскиот пазар во Европа.
„Македонија, со своите богати рудни ресурси, има уникатна можност да го зголеми својот економски раст и да се позиционира како клучен играч во регионалниот и европскиот рударски сектор. Стратегијата за развој на рударството треба да биде мултидимензионална, вклучувајќи истражување и развој, инвестиции во инфраструктура, обука на работна сила и одржливо искористување на ресурсите. Поддршката од Владата и приватниот сектор може да биде катализатор за откривање и експлоатација на нови рудници, особено оние кои содржат вредни минерали како што е литиумот“, објаснуваат експртите.
Тие додаваат дека за да се искористи овој потенцијал, Македонија треба да ги модернизира своите законски рамки, да обезбеди транспарентност и да ги намали бирократските бариери кои го спречуваат привлекувањето на странски инвестиции.
„Исто така, есенцијално е да се воспостави рамнотежа меѓу економскиот развој и заштитата на животната средина, со строги стандарди и регулативи кои ќе гарантираат одржливост и минимално влијание врз природата. Образованието и обуката на младите професионалци во областа на геологијата и рударството се клучни за создавање на квалификувана работна сила која ќе може да ги управува и одржува овие комплексни операции“, заклучува професор на Природно-математичкиот факултет во Скопје.
Со правилната стратегија и поддршка, додава тој, Македонија не само што ќе го зголеми својот БДП, туку и ќе создаде нови работни места, ќе го подобри извозот и ќе ја засили својата позиција на меѓународниот пазар.
Новото Министерство за енергетика, рударство и минерални суровини се наоѓа пред голем предизвик.
Нивните одлуки ќе одредат дали Македонија ќе го следи примерот на Србија или ќе остане во сенка на регионалните рударски сили.
Со потенцијал вреден 25 милијарди евра, време е сега да се направат смели чекори кон искористување на овие ресурси за економскиот и социјалниот развој на земјата.
Б.З.М.
